Elia maakt luchtlijn in Gentse Kanaalzone zichtbaar voor vogels

Vogelkrullen zullen er voortaan voor zorgen dat vogels de luchtlijn ter hoogte van de R4 in Evergem beter zullen zien en er dus minder vaak tegen aan zullen vliegen. Elia, de beheerder van het Belgische hoogspanningsnet, plaatst deze bebakening na een studie van Natuurpunt waaruit bleek dat vogels vaak tegen deze luchtlijn aan vlogen. België telt in totaal meer dan 5.600 km bovengrondse elektriciteitsverbindingen waarvan 325 kilometer een verhoogd risico vormt voor vogels. Elia bebakende in totaal al 50 kilometer. Uit een eerste monitoring van Natuurpunt blijkt dat het aantal vogelslachtoffers drastisch daalt na het plaatsen van de bebakening.

Natuurpunt en Elia werken al sinds 2012 samen om te bekijken hoe de luchtlijnen beter zichtbaar gemaakt kunnen worden voor vogels zodat die ze tijdig kunnen opmerken en er niet tegen aan vliegen. Elia gaf de opdracht om een risicoanalyse te maken van het hele hoogspanningsnet. Deze analyse werd in 2021 geactualiseerd en toont aan dat in België 325 van de 5.600 km aan bovengrondse luchtlijnen (of 5.8% van het totale netwerk) een hoog risico vormt voor vogels. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat het aantal slachtoffers na bebakening sterk afneemt, soms zelfs met meer dan 90%.

Risicolijn voor vogels

In de risicoatlas kleurde ook de lijn “Rodenhuize – Eeklo-Noord” rood ter hoogte van de Hoogstraat in Evergem. De Gentse Kanaalzone trekt heel wat watervogels aan. Uit tellingen van Natuurpunt bleek dat veel vogels tegen deze luchtlijn aanvliegen en de klap niet overleven. De luchtlijn staat loodrecht op de vliegbewegingen van voornamelijk meeuwen die zich verplaatsen tussen het waterspaarbekken van Kluizen (ten westen van de lijn) waar ze slapen en het kanaal Gent-Terneuzen en de havendokken (ten oosten van de lijn) waar ze overdag voedsel vinden.

Afbeelding

Vrijwilligers stappen een traject af onder de hoogspanningslijn op zoek naar vogelslachtoffers (c) Dominique Verbelen

Het traject onder de hoogspanningslijn werd gedurende zes maanden 105 keer afgestapt. Er werden 41 vogelslachtoffers gevonden, verdeeld over 16 soorten, met o.a. 9 stormmeeuwen, 7 stadsduiven, 3 kieviten en 3 krakeenden. Er werden ook verschillende gekwetste vogels gevonden. Meer details over deze monitoring kan je raadplegen in dit rapport.

Bebakening maakt luchtlijn zichtbaar voor vogels

De luchtlijn stond al een tijdje op de planning van Elia om te worden bebakend maar om de werken veilig te laten verlopen, moet de luchtlijnen worden “gesneden”. Tijdens de werkzaamheden mag er geen elektriciteit door de draden stromen. De elektriciteit wordt in die periode omgeleid naar andere elektriciteitsverbindingen. Dat klinkt eenvoudig maar vraagt heel wat voorbereidingen. "Dankzij de samenwerking met Natuurpunt kunnen wij de impact van onze infrastructuur op de omgeving beperken. Na de plaatsing van de bijna 200 vogelkrullen zullen we de lijn verder opvolgen om het effect van de bebakening in kaart te brengen. Op basis van de resultaten bij andere bebakeningsprojecten zijn we erg hoopvol", zegt Ilse Tant, Chief Officer Community Relations Elia.

Afbeelding

Vogelkrullen (c) Elia

De afgelopen jaren bebakende Elia al meer dan 50 kilometer van de luchtlijnen met een hoog aanvliegrisico. Met de bebakening in Evergem komt er opnieuw een belangrijke kilometer bij. In functie van het type luchtlijn en de specifieke analyse wordt de beste technologie voor de bebakening bepaald. Op deze luchtlijn zijn dit “vogelkrullen” of “varkensstaartjes” die rond de elektriciteitsdraden worden gedraaid.

Tekst: Dominique Verbelen (Natuurpunt Studie) en Carolien Pouleyn (Elia)