Nieuwe paddenstoel voor Vlaanderen in het Bellebargiebos in Lievegem

Op 19 oktober 2022 werd tijdens de wekelijkse excursie van de Paddenstoelenwerkgroep Meetjesland een bijzondere paddenstoel ontdekt in het Bellebargiebos in Lievegem (Oost-Vlaanderen). De gespikkelde champignonparasol (Leucoagaricus marriagei) is zeer zeldzaam in heel Europa en is nooit eerder waargenomen in Vlaanderen.

Deze vondst werd eerst aanzien voor een andere, meer courante soort. De waarneming werd met verschillende foto’s gepost op de website waarnemingen.be. Zo zag Wim Veraghtert, paddenstoelenadministrator bij waarnemingen.be, dat het wellicht om een zeer zeldzame soort ging die enkel na microscopisch onderzoek met zekerheid bevestigd kon worden. Eén van de leden van de werkgroep (Marc Detollenaere) had gelukkig een stukje meegenomen, microscopisch onderzocht en dit fotografisch gedocumenteerd. Zo kon met zekerheid vastgesteld worden dat er een nieuwe soort voor Vlaanderen ontdekt was.

Champignonparasols lijken op parasolzwammen. Ze hebben ook witte plaatjes die niet aangehecht zijn op de steel en vaak een ringetje op de steel. Zowat de enige veelvoorkomende en goed herkenbare soort is de blanke champignonparasol. Daarnaast komen er in Vlaanderen nog 13 andere (en kleinere) soorten champignonparasolzwammen voor. Om de soortnaam te achterhalen van een kleine champignonparasol is microscopisch onderzoek onontbeerlijk. De gespikkelde champignonparasol is zeer fragiel en grotendeels wit met een hoed die bezet is met roze tot bruine schubjes. De soort wordt meestal gevonden op losse humusrijke, kalkrijke, voedselrijke grond die bedekt is met een dunne, luchtige strooisellaag. Waarom zo’n soort dan zo zeldzaam is, is niet meteen duidelijk.

 

Afbeelding

Een vruchtlichaam van de gespikkelde champignonparasol (foto: Marc Detollenaere).

In Nederland werd deze soort voor het eerst gevonden in 1994. In 2014 werd nog een nieuwe vindplaats ontdekt. Intussen is de gespikkelde champignonparasol bekend van vijf verschillende vindplaatsen.

Oud en waardevol bos

Het Bellebargiebos in Lievegem, deelgemeente Waarschoot, is een gemengd vochtig bosgebied van 80 ha dat sinds de jaren 90 van vorige eeuw eigendom is van het Vlaams gewest. Sinds 2005 is het erkend als bosreservaat. Het is enkel deels toegankelijk langs enkele openbare bosdreven. De paddenstoel is gevonden langs de openbare hoofddreef.
Grote delen van het bos zijn Ferrarisbos. Dat zijn bossen die sinds de opmaak van de Ferrariskaart in 1770 onafgebroken bos zijn gebleven. Vandaar ook de grote waarde van dit bos.

In het volledige bos zijn er sinds 1999 al meer dan 600 soorten paddenstoelen waargenomen. Wellicht kan die lijst nog groeien. Al is de paddenstoelenflora de laatste jaren aan het minderen door verdroging en verruiging (verbraming) van het gebied. Zo is de zeer zeldzame houtboleet, die uitgestorven was in Vlaanderen en herontdekt werd in het Bellebargiebos in 2000, sinds 2011 niet meer teruggevonden. Gelukkig is die sindsdien wel nog aangetroffen in de Antwerpse Kempen.

Tekst: Chris Bruggeman (Paddenstoelenwerkgroep Meetjesland)