Opnieuw Vlaamse wulp illegaal geschoten in Frankrijk

Het gaat niet goed met de wulp. De voorbije 30 jaar daalde de Europese populatie met naar schatting 30% tot 49%. Hierdoor staat de soort op de Europese Rode Lijst in de categorie ‘kwetsbaar’. En ook in Vlaanderen gaat het de soort niet voor de wind. Elke wulp doet er dus toe. Ook de Vlaamse wulp die op 8 augustus 2022 illegaal werd afgeschoten voor de Franse kust.

Onderzoek met sattelietzendertjes

Natuurpunt voert al enkele jaren onderzoek naar de habitatvereisten en het broedsucces van de wulp in Vlaanderen. Om hun verplaatsingen optimaal in kaart te brengen en de ecologische vereisten van de soort beter te begrijpen, wordt gebruik gemaakt van sattelietzenders die op de rug van de vogels worden aangebracht. Hierdoor kan nauwgezet worden opgevolgd op welke percelen ze broeden, waar ze naar voedsel zoeken, maar ook waar ze naartoe trekken om te overwinteren en waar ze op die lange trektocht even stoppen om bij te tanken. Zeer waardevolle informatie die nuttig is om beter in te spelen op de noden van deze bijzondere weidevogel.

Reuzennest

In Vlaanderen wordt sterk ingezet op nestbescherming, een maatregel waarvoor Natuurpunt nauw samenwerkt met heel wat landbouwers. Dit jaar werd bij een nestcontrole een nest met zes eieren vastgesteld. Opvallend, aangezien een wulp eigenlijk maar vier eieren kan uitbroeden. Vermoedelijk had een onervaren of alleenstaand vrouwtje enkele eieren bijgelegd in een bestaand nest (‘eidumping’). Omdat werd gevreesd dat het ganse legsel verloren zou kunnen gaan, werden de gedumpte eieren ingezameld en overgebracht naar Natuurhulpcentrum Oudsbergen waar ze in de broedstoof werden uitgebroed en grootgebracht. Op 11 juli 2022 werden de twee jonge wulpen (een mannetje en een vrouwtje) vrijgelaten nabij hun nestplaats in een natuurgebied bij Glabbeek. Beide jongen werden voorzien van een zender en een kleurring met een unieke code. Hierdoor konden deze exemplaren individueel verder worden opgevolgd.

Afbeelding

Op 28 april 2022 troffen de onderzoekers zes eieren aan in dit wulpennest. Een uitzonderlijk groot aantal, hoogstwaarschijnlijk afkomstig van twee verschillende vrouwtjes die hun eieren in hetzelfde nest deponeerden.

Vrouw geschoten door jager

Het vrouwtje bleef enkele weken rondhangen in de regio en vertrok op 6 augustus in de vooravond naar de overwinteringsgebieden aan de Franse kust. Na een reis van ca. 250 km landde ze iets na middernacht op het slik voor de kust van Le-Touquet-Paris-Plage. Enkele uren later trok ze verder zuidwaarts om uiteindelijk neer te strijken in de Baai van de Somme: een uitgestrekt natuurreservaat aan de monding van de Somme en een favoriete pleisterplaats voor veel doortrekkende steltlopers. Helaas is het gebied ook erg populair bij jagers. In Frankrijk ging de jacht op steltlopers open op 6 augustus en dat heeft ‘onze’ wulp geweten: op basis van de zendergegevens kon worden vastgesteld dat de vogel op 8 augustus was neergeschoten en door de jager was meegenomen naar huis.

Afbeelding

Kort na aankomst aan de Franse kust werd onze zenderwulp neergeschoten en meegenomen.

Illegaal

In Frankrijk staan 64 vogelsoorten op de lijst van bejaagbaar wild. Ook de wulp staat op die lijst maar de jacht op de soort werd sinds 27 augustus 2019 opgeschort. Op 31 juli 2019 werd onder druk van de machtige jachtlobby door de Franse overheid nog een jachtquotum van 6.000 wulpen ingesteld maar enkele weken later werd dit ministerieel besluit al door de Franse Raad van State vernietigd omdat de soort zich in een slechte staat van instandhouding bevindt. Na het illegale afschot van één van de Vlaamse broedvogels op 8 augustus 2020 kan ook dit jaar weer worden vastgesteld dat jagers het Franse jachtverbod op wulp niet respecteren. Jammergenoeg zijn dit geen alleenstaande gevallen. In deze zomer van 2022 waren ook al vier Duitse zenderwulpen het slachtoffer van illegale jachtpraktijken in Frankrijk.

Op de Rode Lijst

Wulpen kunnen tot 25 jaar oud worden en broeden in principe elk jaar, vanaf hun derde levensjaar. Het broedsucces van wulpen ligt al jaren veel te laag om de populatie op peil te houden. De soort gaat dan ook in sneltempo achteruit. In Vlaanderen is de wulpenpopulatie op 20 jaar tijd meer dan gehalveerd. In 2002 werd het broedbestand nog op 500-600 paar geschat, maar in 2018 lag het aantal broedpaar op 170-230. De soort is in de Rode Lijst van de broedvogels in Vlaanderen dan ook opgenomen in de categorie 'bedreigd'. Elk individu telt. Hoewel het geschoten jong nog niet actief bijdroeg aan de Vlaamse broedpopulatie, werd eerder al vastgesteld dat in gevangenschap grootgebrachte wulpen op termijn wel degelijk een versterking kunnen vormen voor de lokale populaties. Zo ontvingen we reeds terugmeldingen van vrijgelaten jongen die naar Spanje of Portugal trokken om te overwinteren en in 2022 werd ook het eerste jong teruggemeld in het natuurgebied waar het in 2020 werd vrijgelaten. Vermoedelijk heeft ze haar eerste broedpoging ondernomen.

Natuurpunt stelt alles in het werk om samen met andere partners de wulp als broedvogel in Vlaanderen te kunnen behouden. Het komt dan ook hard aan om vogels te verliezen aan Franse plezierjacht. Het illegaal afschieten van bedreigde soorten als de wulp heeft een rechtstreekse impact op het overleven van de lokale populatie en moet dan ook streng worden aangepakt. 

Het onderzoek naar de Vlaamse wulpen wordt uitgevoerd door Natuurpunt Studie i.s.m. het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) en de Vlaamse Landmaatschappij (VLM), met financiële steun van Provincie Vlaams-Brabant.

Tekst: Griet Nijs (Natuurpunt Studie)