Regularisatie schapenstal Averbode

In natuurreservaat Averbode Bos en Heide beheert Natuurpunt 156,83 ha heide. Om die heide in stand te houden maken we gebruik van schapenbegrazing. Dat heeft de voorkeur boven ingrijpende machinale beheeringrepen, zoals plaggen. De schapen eten de door stikstof snelgroeiende vegetatie (zoals pijpenstrootje) en helpen mee om de Europese instandhoudingsdoelen te halen. Dat ze zelf ook stikstof produceren is een onvermijdelijk neveneffect, maar dat weegt lang niet op tegen de voordelen.

Aan de rand van het natuurgebied werd een schapenstal gebouwd. De vergunning van de stal kwam te vervallen doordat de aanvang van de werken niet binnen de termijn plaatsvond. Daarom is een regularisatie aangevraagd want de wetgeving voorziet een uitzondering als het gaat over begrazing voor natuurbeheer om de instandhoudingsdoelstellingen te realiseren. Dat geldt niet alleen voor natuurorganisaties maar voor alle actoren die een rol spelen in het natuurbeheer. 

De 460 aanwezige schapen staan tussen 15 april en 15 december in de natuurgebieden, maar omdat dit niet voldoende is om aan de nodige schapengraasdagen te komen, wordt er ook aan stootbegrazing gedaan en sporadische winterbegrazing. Deze vorm van begrazing vereist een hoge mate van flexibiliteit en mobiliteit.

Doordat de schapen ‘s avonds op stal gaan, komt het grootste deel van hun stikstofrijke mest niet opnieuw in het gebied zelf terecht. De mest uit de stal wordt afgevoerd zodat het de facto zorgt voor een netto afname van stikstof. Het vervliegen van een deel van de stikstofverbindingen is verwaarloosbaar. De schaapskudde graast enkel in het omliggend gebied en wordt ‘s winters bijgevoerd met hooi uit datzelfde gebied.

Het is essentieel om de stal dichtbij het te begrazen gebied te hebben. Hierdoor kan de herder de schapen elke dag te voet heen en weer brengen (wat verkozen wordt boven speciaal vervoer). Daarnaast is de stal essentieel voor de geboorte van de lammeren en het laten overwinteren van de kudde. Ook de zieke en gewonde dieren worden (ook als de kudde op terrein is) in de stal gezet voor verzorging. Omdat er in het natuurgebied zelf niet overal water beschikbaar is, moet er ook regelmatig drinkwater voor de schapen worden aangevoerd. Dit gebeurt nu vanuit de regenwateropvang van de stal.

Lees hier ons stikstofdossier