Slappe scheuten verraden Bessenscheutboorder

Langzaam maar zeker krijgt het landschap opnieuw kleur. Ontelbare knoppen barsten open en laten hun kostbare inhoud vrij. Maar in sommige van die knoppen zit méér dan enkel een nieuwe scheut. Bessenscheutboorders bijvoorbeeld. Slappe scheuten helpen om de verspreiding van de mysterieuze microvlinder in kaart te brengen. 

De Bessenscheutboorder doet zijn naam alle eer aan. De rupsjes van deze microvlinder boren zich na de winter recht in een knop van bessenstruiken zoals aalbes en kruisbes.

Terwijl de scheut zich ontwikkelt, vreten de rupsen van alles uit. Letterlijk welteverstaan: de steeltjes van de verse bladeren worden onderaan doorgeknaagd, waardoor de sapstroom vermindert of zelfs volledig wordt onderbroken. Hierdoor loopt de geïnfecteerde scheut duidelijk groeiachterstand op. In sommige gevallen sterft ze zelfs helemaal af. De fruitliefhebber zal zijn opbrengst zien dalen, maar vlinderaars zijn blij met zulke slappe scheuten. Hierdoor is vaak al bij de eerste oogopslag de aanwezigheid van de mysterieuze microvlinder vast te stellen.

Afbeelding

Met niet meer dan tien meldingen van deze vlindertjes per jaar op waarnemingen.be, staat de Bessenscheutboorder als zeldzaam bekend. Maar dat kan een verkeerd beeld geven van de werkelijke aantallen, want door hun geringe grootte vallen ze weinig op. Ook de beperkte vliegtijd, hoofdzakelijk in mei, maakt de kans klein om er eentje te zien vliegen. De meeste kans heb je in oude bessenstruiken, waar de zwarte vlinders met witte vlekken zich tussen de bladeren en onrijpe bessen ophouden.

Vóór de overwintering leeft de rups binnenin zo ‘n groene vrucht, waardoor die vroeger dan de andere kan verkleuren. Vervolgens kruipt ze weer uit de bes om de koudste maanden tussen de takken laag bij de grond door te brengen. Hoe het dan verder gaat, weten we ondertussen. Armetierige scheuten aan bessenstruiken met rupsjes erin verdienen dus wat meer aandacht. Misschien haalt de soort dit jaar dan wel de kaap van 20 waarnemingen. Meld slappe scheuten op www.waarnemingen.be

Tekst: Ruben Meert, Voelspriet, de insectenwerkgroep van Natuurpunt
Foto: Ruben Meert