Speelwater aan bezoekerscentrum niet toegankelijk

We zijn er helaas niet aan ontsnapt. Door de aanhoudende periode van hitte en droogte zijn er blauwalgen waargenomen op de vijver aan Bezoekerscentrum Grote Netewoud. Uit voorzorg is het stukje speelwater voor de kinderen afgesloten en wordt alle contact met het water afgeraden voor mens én dier.

Een onderzoeksteam van het INBO deed deze week onderzoek op de molenvijver naar de genetica van brulstierkikkers. Zij merkten in de verste uithoek van de vijver, waar het waterniveau laag is, bij toeval de aanwezigheid van blauwalgen op. Deze bacterie kan bij een grote hoeveelheid ernstige gezondheidsproblemen vormen voor mens en dier. Uit voorzorg werd de toegang tot de vijver meteen afgesloten en waarschuwingsborden geplaatst. De Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) zal nu waterstalen nemen en onderzoeken. Afhankelijk van die resultaten zullen de gepaste maatregelen genomen worden. Het stukje water in de speelnatuur blijft al die tijd afgesloten. Jammer maar uiteraard kunnen geen onnodige risico’s genomen worden.

Blauwalgen?
Anders dan hun naam doet vermoeden zijn blauwalgen of blauwwieren eigenlijk bacteriën, die net als algen en planten aan fotosynthese doen. In zowat alle waterpartijen kunnen blauwalgen aangetroffen worden. Blauwalgen die tot bloei komen, gedijen vooral in warm en stabiel water. Die bloei ontstaat dan ook vooral bij aanhoudend warm en droog weer zoals we dat deze zomer kennen. Tijdens de bloei vormen de blauwalgen vaak een drijflaag, die zichtbaar wordt als een blauwgroene tot roodbruine, olieachtige laag op het wateroppervlak, die kan samendrijven tot een dikke verfachtige substantie.

Gevaarlijk?
Op een gegeven moment beginnen de blauwalgen af te sterven, waarbij de toxines die veel blauwalgen produceren vrijkomen in de waterkolom. Het zijn deze giftige stoffen die bij hoge concentraties schadelijk zijn. In eerste instantie worden waterdieren zoals watervogels en vissen ziek van blauwwiertoxines en treedt er grote sterfte op. Ook honden lopen risico omdat zij met open bek zwemmen en een snel metabolisme hebben, net als drinkend vee.

Mensen kunnen blootgesteld worden aan het gif door het inslikken van water, maar ook door contact met de drijflaag via de huid of de ogen. De klachten bij mensen variëren van hoofdpijn, ernstige zwelling van de oogleden, irritatie van slijmvliezen, huidirritatie, misselijkheid, diarree tot koorts. In recreatiewateren met overmatige blauwalgenbloei wordt daarom ook een contactverbod uitgevaardigd bij blauwwierbloei, dat pas wordt opgeheven na het verdwijnen ervan en indien de concentratie aan toxines onder een bepaalde drempelwaarde gaat.

Wanneer terug veilig?
Regen (meer stroming) en frissere temperaturen kan de bloei van blauwalgen afremmen en in sommige gevallen verdunnen of door verhoogde doorstroming doen verdwijnen. Maar de meeste zijn daarom nog niet meteen verdwenen. Een bloei kan zich namelijk, afhankelijk van de omstandigheden, ook bij minder extreme temperaturen voordoen. Het fenomeen is pas echt voorbij in de loop van het najaar, wanneer de temperaturen een duik nemen.

Volgend jaar?
Afwachten. De bacterie overwintert in ruststadium in de vijverbodem of in lage concentratie in de waterkolom, maar alles hangt volgende zomer af van het weer en van de voedingsstoffen in het water. Als er veel stikstof en fosfor in de bodem blijven, zal de blauwalg jaarlijks terugkeren. Er is dan eigenlijk maar één remedie: indien mogelijk de vijver leegpompen en het slib laten verdrogen en inklinken.

BRON: natuurpunt.be