Uitgestorven gewaande vleermuis duikt op in Steenokkerzeel

Wellicht al gelezen in de kranten of gezien op TV:
In het Floordambos in Steenokkerzeel is via geluidsopnames een jagende kleine hoefijzerneus waargenomen. De vleermuizensoort is al bijna 45 jaar niet meer waargenomen in Vlaanderen en werd zelfs als uitgestorven beschouwd.
De waarneming gebeurde tijdens een onderzoek dat Natuurpunt uitvoert in het kader van LIFE Green Valleys, een Europees natuurherstelproject in de Brusselse rand. De kleine hoefijzerneus was voor de tweede wereldoorlog wijdverspreid in Vlaanderen (van de kust tot Limburg), met onder andere honderden overwinterende dieren in de Limburgse mergelgroeven. Ze werd voor het laatst vastgesteld in 1975. Ook in Wallonië is het aantal verblijfplaatsen erg beperkt en geldt de soort als erg zeldzaam (300-350 dieren). Het dier in het Floordambos werd waargenomen op enkele percelen die door Natuurpunt MaViSt, de lokale afdeling van Natuurpunt, beheerd worden.

Afbeelding

Foto: Hugo Willocx

De kleine hoefijzerneus is een van de kleinste vleermuissoorten van Europa; ze is slechts 3,5-4,5 cm groot en weegt 4-10 gram. Het voedsel van de kleine hoefijzerneus bestaat uit kleine insecten zoals muggen, langpootmuggen, kleine nachtvlinders en spinnen. In een vlinderachtige, behendige vlucht wordt dat voedsel gevangen. Soms plukken de vleermuizen hun prooien ook van takken en de grond.
De kleine hoefijzerneus staat ook bekend als erg lichtschuw. Ze verkiezen een afwisseling van structuurrijk loofbos en weiland als jachtgebied en als verbindingszone naar de verblijfplaats. Ze volgen daarbij steeds lijnvormige landschapselementen zoals hagen en bomenrijen, vooral als die aan beide zijden beschut zijn, zoals bij dubbele bomenrijen, holle wegen, boswegen en dreven. Dat heeft waarschijnlijk te maken met een betere bescherming tegen predatoren en wind.

Sinds september 2018 loopt in de Groene Vallei, een oase van rust tussen Melsbroek, Kampenhout, Herent en Kortenberg, het natuurherstelproject LIFE Green Valleys. Om bij de inrichtingswerken zo goed mogelijk rekening te kunnen houden met de aanwezige vleermuizen, bekijken onderzoekers welke vleermuissoorten in de regio aanwezig zijn en waar ze verblijven. Vorig najaar konden ze ook al vaststellen dat de zeldzame ingekorven vleermuis en de bosvleermuis in het gebied komen jagen.

Tekst: Kris Boers, Vleermuizenwerkgroep Natuurpunt

Afbeelding