Uitzonderlijke influx van zuidelijke vogelsoorten in België

In de lente worden in ons land regelmatig mediterrane soorten gezien. De afgelopen weken waren dat er meer dan anders. Naast de eerste Westelijke orpheusgrasmus voor ons land gaat het om Roodstuitzwaluwen, Hoppen, Grielen en Roodkopklauwieren. Dit uitzonderlijk fenomeen komt doordat vogels tijdens hun migratie naar hun broedgebieden wat te ver zijn gevlogen.

Top of the bill was de ontdekking van de Westelijke Orpheusgrasmus. Daarnaast was de influx van Roodstuitzwaluwen het meest opvallend. De Roodstuitzwaluw doet wat denken aan de bij ons wijdverbreide Boerenzwaluw. Hij heeft brede, puntige vleugels en lange buitenste staartpennen maar in tegenstelling tot de Boerenzwaluw is het achterhoofd, de nek en de stuit van de Roodstuitzwaluw oranjerood gekleurd. De soort heeft een grote verspreiding en komt voor van Zuid-Europa en Afrika tot Rusland en Zuidoost Azië. Waarnemingen van Roodstuitzwaluwen in ons land blijven meestal beperkt tot enkele doortrekkende exemplaren aan de kust. 2018 blijkt een bijzonder jaar te zijn. Dit jaar werden er op enkele dagen tijd al 9 exemplaren waargenomen waaronder enkele die voor urenlang ter plaatse bleven (uitzonderlijk voor deze soort). De eerste werd op 23 april waargenomen in Doel; de laatste vloog op 7 mei langs Zeebrugge.

Daarnaast waren er de voorbije weken meer meldingen dan gewoonlijk van Hoppen en Grielen. Beide vogelsoorten kennen een mediterraan verspreidingsgebied dat ongeveer tot midden-Frankrijk loopt. Van de Hop was er in 2017 voor het eerst sinds lang weer een broedgeval in Vlaanderen. De voorbije weken werden er echter hoppen gemeld in nagenoeg alle provincies.

De Griel is een opmerkelijke steltloper met opvallend grote ogen. Droge akkers, duingebieden en steppes vormen zijn leefgebied. Sinds begin april werden in België al zes grielen waargenomen: een opmerkelijk aantal voor ons land.

Ook in de buurlanden werden er zuidelijke dwaalgasten gezien. Zo doken op de Shetland-eilanden in Schotland een Sardijnse grasmus en een Rotszwaluw op; ook deze soorten broeden in het Middellandse Zeegebied.

Tekst: Sanne Ruyts & Wim Veraghtert, Natuurpunt Studie
Foto: Joachim Pintens