Konijn

European rabbit

Oryctolagus cuniculus

Hazen en konijnen (Leporidae)

Het konijn is één van de meest bekende zoogdieren. Konijnenkeutels, konijnenholen en myxomatose dragen bij tot die bekendheid. Ze zijn kleiner dan hazen, hebben kortere oren en achterpoten en een donkerbruine iris.

Grootte

35 - 45 cm - staart: 4 - 8 cm

Gewicht

1,2 - 2,5 kg

Levensverwachting

2 jaar

Favoriete maaltijd

Grassen, kruiden, loten, bast en akkergewassen

Burgerlijke staat

Konijnen leven in losse groepen van een paar dozijn individuen.

Status

Algemeen

Woonplaats

Hun holen graven ze bij voorkeur in zandige bodems. Ze verkiezen graslanden en weilanden die omgeven zijn door bossen, hagen, braakliggende stukken ...

Karakter

Zachtaardig

Verleiding

Hoog voortplantingsvermogen

Afkomst

Ingeburgerd

Hoe herken je het konijn?

compact, gedrongen beestje (35 - 45 cm)
zandkleurige tot grijsbruine vacht
kort wipstaartje met witte onderzijde en zwarte bovenzijde. Bij het lopen houden ze hun staartje omhoog (in tegenstelling tot een haas) zodat de witte onderzijde te zien is
lange, lepelvormige oren
donkerbruine iris

Deze soort lijkt op

Hoe leeft het konijn?

Wat eet het konijn?

Het konijn is een planteneter en eet bij voorkeur grassen, kruiden loten van jonge struiken en boompjes en akkergewassen. Ze eten vooral de eiwitrijke en licht verteerbare delen. In de winter schakelen ze over op bast.

Hoe plant het konijn zich voort?

Mannetjes worden seksueel actief na 8 à 9 maand, vrouwtjes na 6 maand. Het voortplantingsseizoen begint doorgaans in februari en loopt tot eind juli, met een piek in april en mei. Het vrouwtje kan jaarlijks vier tot zes worpen van gemiddeld vijf jongen produceren. Konijnen hebben veel jongen maar tijdens de eerste drie maanden sterft tot 75%. Opmerkelijk: bij voedselschaarste, te lage temperaturen of wanneer er te veel konijnen zijn, worden tot 60% van de embryo’s in het lichaam van het vrouwtje afgebroken en terug opgenomen (resorptie) waardoor de voortplanting sterk geremd of gestopt wordt.

Beelden

Luc Meert

Annemarie van Diepenbeek

Wist je dat?

Een vrouwtje konijn is een voedster, een mannetje een rammelaar en een jong een lamprei.
et als de meeste andere zoogdiersoorten verspreiden konijnen geurstoffen via speciale klieren. Bij de anus zitten zo de anaalklieren. Die klieren geven de keutels een geur mee waaraan een ander konijn dat de keutels besnuffelt, kan ruiken of de keutels werden geproduceerd door een jong of een oud konijn, door een mannelijk of vrouwelijk konijn. Konijnen kunnen aan de keutels van vrouwtjes ruiken of ze in een vruchtbare periode zijn. Konijnen markeren het landschap ook met zogenaamde geurvlaggen die ze aanmaken met de kinklier en met urine.
Spanje heeft zijn naam te danken aan het konijn. Toen de Phoeniciërs rond de 11de eeuw voor Christus het Iberisch Schiereiland bereikten, troffen ze daar veel konijnen aan. Omdat zij de dieren erg vonden lijken op de voor hen beter bekende klipdassen, gaven ze de streek de naam i-saphan-im, letterlijk vertaald het land der klipdassen. De naam is later door de Romeinen verbasterd tot Hispania.
Het wilde konijn kwam vanuit Spanje en Frankrijk naar het noorden omdat edelen ze uitzetten bij hun kasteel in afgesloten gebieden voor het vlees en konijnenbont. Van de 16de tot de 19de eeuw verspreidde het konijn zich over alle zandgronden. Ook de geestelijkheid had in die dagen wel wat met konijnen. In Zuid-Franse kloosters werden tamme exemplaren als huisdier gehouden. Sommige monniken hadden de gewoonte om pasgeboren konijnen te eten en zo de vastenregels te omzeilen. Hun argument was dat die jonge dieren eigenlijk waterdieren waren, omdat ze net uit het baarmoedervocht kwamen en dus gelijk konden worden gesteld met vis. En vis mochten de monniken wel eten in de vasten, vlees niet.
Overdag, als ze in hun hol zijn, worden uit de inhoud van de blindedarm donkere, zachte keutels gevormd. Het konijn eet die keutels direct op, nog voor ze op de grond kunnen vallen, omdat ze zeer eiwitrijk zijn en veel mineralen bevatten. Hierdoor gaan de voedingsstoffen die een eerste keer niet konden worden opgenomen een tweede keer door het spijsverteringskanaal en wordt de resterende energie er uit gehaald. De tweede keutelreeks bevat nauwelijks nog eiwitten en mineralen, is harder en wordt niet meer opgegeten. Soorten die hun eigen uitwerpselen opeten noemt men coprofagen.

Waar vind je het konijn?

Konijnen verkiezen gras- en weilanden die omgeven zijn door bossen, hagen, braakliggende terreinen … Ze hebben een voorkeur voor droge, zandige gebieden en halfopen landschappen maar je vindt ze in allerlei landschapstypen: stadsparken en tuinen, dijken en wegbermen, bosranden, duinen, weiden, industrieterreinen.

> Bekijk deze soort op waarnemingen.be

Komt het konijn veel voor?

Konijnen zijn vooral in de schemering en ’s nachts actief. Hun aanwezigheid verraden ze meestal door konijnenholen en -keutels. Een wandeling in de duinen of een fietstocht op het jaagpad van de Schelde biedt een goede kans om een konijn te spotten.

Natuurgebieden

Alle natuurgebieden

Leer soorten herkennen en geef je waarnemingen door

Trek met je telefoon naar buiten en identificeer soorten met de gratis app ObsIdentify: de natuurherkenner in je broekzak. Door je waarnemingen op te slaan, lever je tegelijk een belangrijke bijdrage aan het onderzoek rond soorten. Download de app hier:

Download voor iOS Download voor Android

Help het konijn

Wat kan jij doen?

Myxomatose is een virus dat wordt verspreid door de konijnenvlo. Wanneer een konijn met dit virus besmet raakt, gaan de slijmvliezen ontsteken en raken de gehoorgangen opgezwollen. Resultaat: een blind en doof konijn. In 1953 stak het virus in België de kop op. De eerste epidemie maakte ook in ons land bijzonder veel slachtoffers. Later werd het virus zwakker en kregen de konijnen meer weerstand waardoor het aantal slachtoffers daalde. Maar sinds de jaren ’90 wordt het konijnenbestand op veel plaatsen weer gedecimeerd door een nieuwe ziekte, het VHS of het Viraal Haemorrhagisch Syndroom. Konijnen die met het VHS besmet raken, sterven na 2 tot 4 dagen. Uiterlijk lijkt het dier gezond, al zie je soms wel wat bloed aan neus of anus. Het virus veroorzaakt inwendige bloedingen die de lever aantasten en de milt doen vergroten.

Mocht je een konijn zien dat is aangetast door VHS, heeft het weinig zin om dit naar een opvangcentrum voor vogels en wilde dieren te brengen. Er bestaat geen goede therapie voor VHS. Door warmte, vochtinfusen, pijnstillers, antibiotica en vitamines kan worden gepoogd om het dier op te peppen, maar in bijna alle gevallen loopt de ziekte dodelijk af.

Leer Wild Spotten in onze natuur

Er valt in België heel wat prachtige natuur te spotten, zoals te zien was in de reeks en de film Onze Natuur. Je hoeft maar goed te kijken en te luisteren. En hoe meer je over de soorten en hun verstopplaatsen weet, hoe boeiender je zoektocht wordt. Start met de gratis online cursus en kom meer te weten over wilde natuur in Vlaanderen. Je ontvangt 1 les per week waarbij onze Natuurpunt-experts je de beste zoektips geven om wilde soorten te spotten.

Schrijf in voor de gratis online cursus

zo 28 apr

Wilde Snuitdagen: Snuittocht in de Rothoek - - - Voor gezinnen met kinderen van 6 tot 12 jaar

Snuit-activiteit

Westerlo

Nog 12 plaatsen beschikbaar

za 18 mei

Konijn

Hoe herken je het konijn?

Deze soort lijkt op

Europese haas