Natuurherstel in de Oostkustpolders

Natuurgebieden in de Oostkustpolders

De graslanden van de Oostkustpolders bezitten een internationale faam omwille van de vele broedende en overwinterende vogels. Op verschillende locaties in de Oostkustpolders voerde Natuurpunt natuurinrichtingswerken uit om die graslanden te behouden.

Het poldercomplex aan de Oostkust is een iconisch landschap in West-Vlaanderen en herbergt een schat aan verschillende planten- en dierensoorten.

Gelegen tussen Oostende, Brugge en Knokke, in het hinterland aan de Noordzee, ligt een uitgestrekt en open polderlandschap. In deze polders vind je nog restanten van de allereerste middeleeuwse inpolderingen. Je vind er nog de allereerste dijken terug, gelegen langs restanten van kreken van het oude getijdengebied. De mens heeft het gebied al van in de Middeleeuwen constant gebruikt als grasland voor vee. Veen en klei werden ontgonnen, poelen, sloten en greppels werden aangelegd voor de landbouw.
De Oostkustpolders is door het weidse, open landschap het belangrijkste broedgebied voor weidevogels als grutto, tureluur en scholekster in Vlaanderen. Deze vogels hebben uitgestrekte open landschappen nodig met veel water. Door alle greppels, poelen en sloten vinden zij hier een uitstekend broedgebied.

Doorheen de jaren daalde jammer genoeg het aantal graslanden en werd het reliëf opgehoogd.

De werken vonden plaats in enkele deelgebieden: Zwaanhoek (Oostende en Oudenburg), Uitkerkse Polder (Blankenberge, De Haan en Zuienkerke), Stadswallen van Damme en Sint-Donaaspolder (Knokke). In totaal is 17,321 km begrazingsraster geplaatst, 32,7 ha poldergrasland ingericht en een nieuwe kreek gegraven van 0,2 ha.

Herstel poldergraslanden

In het midden van natuurgebied Uitkerkse Polder ontsierde een vervallen stal al jaren het open landschap. Natuurpunt heeft die varkensstal met daarnaast meerdere vervallen hokken afgebroken. De stal was grotendeels opgebouwd uit asbestplaten en andere asbesthoudende materialen, die nu door een gespecialiseerde firma verwijderd zijn. Op de vrijgekomen grond is er een nieuwe kreek gegraven, die zal begroeien met riet, ideaal voor rietvogels. De nieuwe kreek zal bij zware regenval ook dienst doen als waterbuffer.

In andere deelgebieden werden heel wat rasters geplaatst om met vee de graslanden te kunnen begrazen en open te houden. Hiermee bieden we ook meer broedgelegenheid aan heel wat vogels zoals de grutto en de scholekster. Op enkele plaatsen werd het reliëf, oude laantjes en poelen hersteld of nieuw aangelegd.

Natuurpunt werkt samen met lokale landbouwers voor het beheer van de poldergraslanden. 

Fase 2

In de tweede fase van de werkzaamheden is gefocust op percelen gelegen in de Sint Donaaspolder (Knokke), Hoeke en de Zwaanhoek (Oudenburg).

Door het herstellen van het oude reliëf, het verwijderen van rommel en bijkomend begrazingsraster krijgen de kernpercelen in de Sint Donaaspolder een echte boost. De oppervlakte plasdras en open water nam toe, wat uitnodigend werkt op de weidevogels. De extra plasdras is gecreëerd in het kerngebied voor Boomkikker en Kamsalamander, waardoor beide soorten een boost krijgen.

In de Zwaanhoek is gefocust op extra leefgebied voor de Bruine kiekendief. Een bestaand rietland is uitgebreid, waardoor er een aaneengesloten complex van 6ha aan rietmoeras en open water is ontstaan. Dit is ideaal als foerageergebied voor de Bruine kiekendief, en wie weet zelfs als broedgebied. En door het licht brak karakter van het water, verwachten we zilte planten tussen het riet.

Fase 3

Het zwaartepunt van de derde fase ligt in de Stadswallen van Damme, Ter Doest, Uitkerkse Polder en Zwaanhoek.

Naast het herstellen van het reliëf is sterk gefocust op uitbreiding van de zilte habitats. Door afgravingen in Ter Doest tot op het niveau van brak grondwater, kunnen de zilte habitats 1310 – Zeekraalvegetaties en 1330 – Atlantische schorren ontwikkelen. Door de aanwezigheid van uitstekend ontwikkelde zilte habitats in de nabije omgeving, zijn de ecologische potenties hoog om een snelle ontwikkeling richting deze doelhabitats te krijgen.

Om de graslanden te vernatten zijn hooilandpompen geplaatst, aangedreven door zonne-energie. Zij pompen slootwater op het maaiveld, waardoor tijdens het broedseizoen uitgestrekte plasdrassituaties ontstaan. Dit vergroot de aantrekkelijkheid voor de weidevogels.

De samenwerking met landbouwers wordt gestimuleerd door extra begrazingsinfrastructuur die is geplaats. Vangkralen, hekkens en rasters garanderen het graslandbeheer op lange termijn.

Bezoekersinfo:

Praktische info en wandelkaartjes vind je hier:

https://www.natuurpunt.be/natuurgebied/uitkerkse-polder