Sint-Pietersberg: Plateau van Caestert en Tiendeberg

• Toegankelijkheid
• Beschrijving van het gebied
• Hoogtepunten op de wandelroutes
• Dieren en planten
• Natuurbeheer
• Verder wandelen in de buurt

Toegankelijkheid

Het hele jaar vrij toegankelijk op de paden, tussen zonsopgang en zonsondergang. Stevige stapschoenen aanbevolen. Geschikt voor kinderwagens met grote wielen; de voetgangerspoortjes zijn wel lastige hindernissen. Honden welkom, aan de leiband. Alleen de vlakke, verharde wegen en paden langs de Maas en het Albertkanaal zijn geschikt voor rolstoelen.

 Top

Beschrijving van het gebied

Sint-Pietersberg biedt een unieke mozaïek van open kalkgraslanden en lichtdoorlatende bossen, de moeite waard voor elke natuurliefhebber. Op de 'Sint-Pietersberg' waan je je in een ver buitenland! Waar anders kom je zulke mooie heuvels en zo een bijzonder mergellandschap nog tegen? Het Plateau van Caestert bestaat uit waardevolle hellingbossen en kalkgraslanden, een zeldzaam biotoop in Vlaanderen. Onder de bossen en graslanden bevinden zich unieke mergelgroeven, die een waar paradijs vormen voor een tiental soorten vleermuizen.

Natuurpunt beheert hier de Tiendeberg en het Plateau van Caestert. Het vruchtbare leemplateau bovenop de berg kreeg al vroeg een landbouwbestemming. Kijk maar naar de vele imposante vierkantshoeves in de omgeving. De hellingen waren te steil voor akkerbouw, maar leverden gerief- en brandhout. Op de open plekken mochten schapen grazen. Zo ontstond hier een unieke mozaïek van open kalkgraslanden en lichtdoorlatende bossen.

Het Plateau van Caestert en de omliggende kalkrijke gronden bezitten een grote biodiversiteit en zijn een essentieel onderdeel van het Europese netwerk Natura 2000. Een bezoekje waard dus. In 2003 schonken de cementbedrijven CBR en Enci het Plateau van Caestert aan Natuurpunt.

Op de Tiendeberg komen planten en dieren voor die nergens anders in Vlaanderen zijn te vinden. Enerzijds is de typische bodemgesteldheid hiervoor verantwoordelijk, met een overgang van mergel of zachte kalksteen (onderaan de helling) naar grind (hogerop). Anderzijds heeft de eeuwenlange begrazing door schaapskuddes de graslanden hun unieke karakter gegeven. De interactieve tentoonstelling in het Maison de la Montagne Saint-Pierre geeft een boeiende inleiding in de unieke fauna en flora en het ontstaan van het gebied.

 Top

Hoogtepunten op de wandelroute

Ten noorden van Kanne ligt Kasteel Neercanne. Het enige terrassenkasteel in Nederland, beschermd door Unesco, werd uit de berghelling gehouwen. Het kasteel produceert rode wijn van zijn eigen wijngaard. De mergelgangen die achter het kasteel liggen dienen als wijnkelder, receptieruimte en wijnproeverij. In de oostelijke Jekerhelling ligt de Duivelsgrot of Wijngaardgroeve, een klein alleenstaand gangenstelsel van de Sint-Pietersberg. De groeve diende lang als stal voor dieren en opslagplaats. Voor de Duivelsgrot ligt het Poppelmondedal waar het zeldzame kalkminnende zonneroosje nog voorkomt. Het dal ontstond door de erosie van afstromend water.

 Top

Dieren en planten

Door het beheer en omdat er gemiddeld weinig neerslag valt, de zon meer schijnt, de hellingen goed beschut liggen en de kalkbodem sterk doordringbaar is, komen er op de Sint-Pietersberg veel zeldzame dier- en plantensoorten voor. Speciale planten zoals bergsteentijm, zonneroosje, klimopbremraap, ruige anjer, eenbes, kalkentrip, knolsteenbreek, wegdistel, soldaatje en bergnachtorchis vertoeven hier graag. Vaak gaat het om soorten met een zuiderse oorsprong, zoals de muurhagedis, bepaalde orchideeën en talrijke insecten.

De bijzonderste mergelschepsels zijn echter de vleermuizen die in de kilometerslange gangen geschikte overwinteringsplaatsen vinden. De watervleermuis is daarbij een van de algemenere soorten. Ook de franjestaart, de laatvlieger en de grootoorvleermuis vinden de weg naar de ondergrondse gangen, evenals de zeldzame Bechsteins vleermuis.

 Top

Natuurbeheer

Toen het reservaat Tiendeberg werd opgericht in 1988 waren al grote delen van de oude graslanden dichtgegroeid met bomen en struiken. Een intensief restauratiebeheer drong zich op. Samen met de Jeugdbond voor Natuur en Milieu (JNM) en de gemeente Riemst, stak Natuurpunt onwaarschijnlijk veel energie in het gebied. Een bezoek aan het gebied maakt meteen duidelijk dat het herstelbeheer schitterende resultaten heeft opgeleverd. 

 Top

Verder wandelen in de buurt

Altenbroek

Top