Nieuwe hooiwagensoort voor het eerst in België

Hooiwagens zijn geen echte spinnen, maar behoren tot de spinachtigen. Ze zijn zelfs nauwer gerelateerd aan de schorpioenen dan aan de spinnen. In ons land komen een dertigtal soorten hooiwagens voor. Dankzij een gedocumenteerde melding in waarnemingen.be kon de soort Megabunus diadema voor het eerst in België worden aangetoond.

Het gebeurt niet vaak en dat maakt het natuurlijk eens zo speciaal: dit voorjaar werd voor het eerst de hooiwagen Megabunus diadema (nog geen Nederlandse naam) waargenomen in ons land. Het dier werd aangetroffen in een lichtval voor nachtvlinders in de buurt van Zomergem (Oost-Vlaanderen). Het kwam vermoedelijk af op de warmte van de lamp en probeerde er een dansmug of iets dergelijks vast te krijgen als avondmaal. Peter Wijnsouw, die de nachtvlinders in zijn tuin inventariseert, nam een foto van de hooiwagen in de vlinderval en voerde die in op www.waarnemingen.be. De hooiwagenexpert achter de schermen kon de soort daar ontmaskeren als M. diadema.

Met een lichaamslengte tussen 2,5 en 4 mm behoort Megabunus diadema tot de kleinere hooiwagens, maar de soort verwarren met een andere soort is onmogelijk. Kijk maar eens naar de heuse kroon van doornen die bovenop de oogheuvel staat, als een ware ‘diadeem’ waaraan het dier zijn soortnaam ook te danken heeft.

Tot op heden is de soort bekend uit de Pyreneeën, de Franse Kanaalkust, Groot-Brittannië, Ierland, IJsland, Noorwegen en de Faeröer-eilanden. Steeds op plaatsen met een hoge luchtvochtigheid, vaak in de nabijheid van de kust. En hoewel Megabunus diadema op de lijst met te verwachten soorten voor ons land staat, gaat dit hoogstwaarschijnlijk eerder over een dier dat is meegelift met een vakantieganger dat terug kwam van het zuiden. De waarnemer liet weten dat hijzelf en zijn buren regelmatig op vakantie gaan naar Zuid-Frankrijk.

Een leuk weetje over deze soort is dat er zeer zelden mannetjes van deze soort gevonden worden waardoor wordt aangenomen dat de soort zich voortplant op een parthenogenetische wijze. Dit is een vorm van ongeslachtelijke voortplanting waarbij nakomelingen (meestal allemaal vrouwtjes) ontstaan uit onbevruchte eitjes. Deze manier van voortplanten heeft natuurlijk het voordeel dat een mannetje en een vrouwtje elkaar niet hoeven tegen te komen om voor nakomelingen te zorgen. Ideaal dus om een nieuwe locatie te koloniseren. Of het ook in Zomergem lukt om voor nakomelingen te zorgen zullen we pas volgende jaren te weten komen. Want we noemen een soort pas gevestigd wanneer de volledige levenscyclus doorlopen is.

Meer lezen over hooiwagens? Check onze pagina.

Tekst: Hooiwagenexpert Sam Van de Poel (Natuurpunt Studie)