Poelen, poelen, … POELEN!

Poelen onderscheiden zich van meren doordat ze kleiner en ondieper zijn. Ondanks hun eerder klein formaat, herbergen meerdere poelen samen een hogere biodiversiteit dan rivieren en meren. Poelen bevatten niet alleen een grote verscheidenheid aan soorten, ze bieden vaak ook onderdak aan talrijke zeldzame planten en dieren. Bovendien brengen ze diverse voordelen voor de mens, zoals wateropslag, vermindering van overstromingsrisico’s, en ondersteuning van voedselproductie. Daarnaast dragen poelen bij aan het menselijk welzijn via recreatie. Tot slot kunnen poelen een belangrijke rol spelen bij het tegengaan van en het aanpassen aan klimaatverandering. 

Kleine poelen zijn kwetsbaar

Hun beperkte omvang maakt poelen echter uitermate kwetsbaar voor menselijke verstoring. In de afgelopen eeuw is 50 tot 90% van de poelen in het Europese landschap verdwenen. De overgebleven poelen verkeren vaak in een slechte ecologische staat als gevolg van intensivering van het landgebruik en verstedelijking. Ondanks hun cruciale rol voor mens en natuur, krijgen poelen tot op heden onvoldoende erkenning in het beleid en worden ze vaak niet op dezelfde wijze beschermd als vele andere leefgebieden.

Project PONDERFUL om poelen te beschermen

Met het EU Horizon 2020-project PONDERFUL willen wetenschappers uit Europa en Zuid-Amerika de aandacht vestigen op poelen. Gezamenlijk streven ze ernaar belangrijke vragen te beantwoorden over hoe poelen ons kunnen ondersteunen bij de huidige uitdagingen. PONDERFUL onderzoekt specifiek de rol van poelen in koolstofvastlegging en het tegengaan van klimaatverandering. Daarnaast wordt gekeken naar de diverse voordelen die poelenlandschappen – netwerken van poelen in een landschap – kunnen bieden. In Vlaanderen worden poelen in verschillende regio’s bestudeerd, waarbij 3 Natuurpuntgebieden (Pikhakendonk, Grote Getevallei en Tommelen) als demonstratie-site zijn geselecteerd. PONDERFUL werkt multidisciplinair samen met beleidsmakers om het bewustzijn te vergroten over de rol van poelen in biodiversiteit en aanpassing aan klimaatverandering. Deze inspanningen kunnen uiteindelijk leiden tot een betere bescherming van deze kleine waterlichamen.