Salalmineermot reist mee met materiaal voor bloemboeketten

Wie al eens een boeketje bloemen koopt, heeft het misschien al opgemerkt: de groene bladeren die tussen het boeket steken zijn meestal van dezelfde soort plant. De Noord-Amerikaanse Gaultheria shallon of in het Nederlands ook wel bekend als Gaultheria, Shallon of Salal. Een Amerikaans vlindertje, de Salalmineermot, pleegt weleens mee te reizen met zo’n kleurig boeketje.

Salal is een Noord-Amerikaanse plant die voorkomt in de groenblijvende bossen aan de kusten van de Grote Oceaan van Alaska tot de Santa Ynez gebergte van Zuid-Californië, waaronder de bekende sequoiabossen van het Redwood Nationaal Park. Gaultheria wordt als waardplant gebruikt door de Salalmineermot (Cameraria gaultheriella). Deze vlinder komt in de Verenigde Staten enkel voor van Washington en Oregon tot de baai van San Francisco in Californië. Verder werd de soort ook al waargenomen in British Columbia in Canada.

Doordat Salal zijn bladeren niet verliest en winterhard is, wordt de plant vaak gebruikt in Europese bloemen- en plantenzaken waar bloemboeketten worden gemaakt. Meestal worden planten gekoeld vervoerd van Noord-Amerika naar Europa om de bladeren vers te houden. De bladmijnen, eieren en poppen van de Salalmineermot reizen mee met de afgesneden takken en komen zo in de plantenzaken terecht.

Wanneer de takken dan gebruikt worden in de boeketten dan worden meestal de bruine en beschadigde bladeren verwijderd van de takken om het boeket “mooi” te maken. Die bruine bladeren met meestal poppen of rupsen worden aan de kant gegooid. Het gebeurt natuurlijk ook soms dat kleine bladmijntjes niet worden opgemerkt en meegaan met het boeket naar de huiskamer. Wanneer de boeketten van bij mensen thuis of de “slechte” bladeren van de plantenzaak later worden weggegooid op de composthoop komen imago’s op die manier in onze natuur terecht.

Afbeelding

Cameraria gaultheriella op Salal - Paal (Limburg), Plantenzaak Nimita (foto: Steve Wullaert)

Afbeelding

De vlindertjes van de Salalmineermot (boven) lijken heel sterk op onze Paardenkastanjemineermot (onder). (foto: Willem Oosterhof & Philippe Vanmeerbeeck)

Of de soort zich hier in België verder zou kunnen ontwikkelen, hangt af van de hoeveelheid planten die in onze tuinen worden aangeplant. Salal werd voor het eerst in Europa geïntroduceerd in 1828 in Groot-Brittannië en wordt daar nu als bodembedekker gebruikt. Ook in Nederland wordt deze plant aangeplant als bodembedekker. De kans bestaat dus dat deze soort zich in Noordwest Europa zou kunnen gaan vestigen. In Nederland zijn trouwens al een 100-tal waarnemingen bekend van deze soort, het ging wel steeds over bladmijnen in bloemboeketten en geen waarnemingen in het wild. 

De bladmijn van de Salalmineermot start als een bovenzijdig gangetje dat al snel overgaat in een langgerekte blaasmijn en in sommige gevallen een half blad kan beslaan. De mijnen zien er in eerste instantie witachtig roze uit en hebben hier en daar uitlopers in het blad. Later verkleuren de mijnen en worden ze bruin tot donkerbruin. De uitwerpselen van de rups (frass) liggen korrelig verspreid in de mijn.

Afbeelding

Typische bladmijnen van de Salalmineermot (foto: Willem Oosterhof & Steve Wullaert)

Het zou interessant zijn om te weten te komen met welke frequentie deze mineerder wordt ingevoerd. Kijk daarom eens naar de bladeren van Salal en meld eventuele aangetroffen bladmijnen via waarnemingen.be. 

Meer info en foto’s op  www.bladmineerders.be 

Tekst: Steve Wullaert, werkgroep Bladmineerders (Vlaamse Vereniging voor Entomologie)
Foto: Steve Wullaert, Willem Oosterhof, Philippe Vanmeerbeeck