Wilde bijen in het Vloethemveld

Daarnaast werden ook enkele typische soorten van open stuifzanden in het Vloethemveld aangetroffen. Naast de zeer zeldzame grote kegelbij (die parasiteert op de kustbehangersbij) werd immers een populatie van de harkwesp ontdekt! Deze zeldzame graafwesp met gifgroene ogen was tot voor kort enkel bekend uit de kustduinen en enkele landduinen in de Kempen, maar lijkt de laatste jaren op meer plaatsen op te duiken. Voor beide soorten vormt het dichtgroeien van open, zandige plekken een bedreiging. Door een gebrek aan dynamiek en een verhoogde stikstofdepositie wordt dit probleem alleen maar versterkt. Door vakkundig maaien en begrazen kunnen deze habitats behouden worden.

Harkwespen gebruiken hun voorpoten om een nestje in het zand te “harken”. (Foto: Femke Batsleer)

Tot slot zijn er ook enkele typische soorten die we vaak in de Kempische heidegebieden vinden, afwezig, of in zulke lage aantallen aanwezig dat ze niet gevonden werden tijdens de inventarisatie. Voorbeelden hiervan zijn heizijdebij en veenhommel. Verder inzetten op het behoud en uitbreiding van de heischrale graslanden en heides in het gebied kan die soorten een duwtje in de rug geven!

Het unieke van het Vloethemveld

Een deel van het Vloethemveld is een voormalig militair domein. Het werd gebruikt als munitiedepot na de Eerste Wereldoorlog en als krijgsgevangenkamp na de Tweede Wereldoorlog en nadien als munitiedepot. Vanaf 1999 komt het domein geleidelijk in beheer van Natuur en Bos. Dankzij het intensief maaibeheer voor de brandveiligheid van het munitiedepot ontstond een uniek gebied, waarbij heischrale graslanden, heides, plassen en bosjes elkaar aanvullen. Hier en daar herinneren de zogenaamde merlons of taluds of een munitiegebouwtje nog aan het militaire verleden. Tussen 2007 en 2013 werden inrichtingswerken uitgevoerd om de natuurwaarde van het gebied nog te verhogen en kansen te bieden aan de zeldzame heidebiotopen, plassen en heischrale graslanden.

Omdat de heidegebieden in deze regio sterk versnipperd zijn en het dus moeilijk is voor de bijen om vanuit het ene gebied het andere te bereiken, investeert het Natuur en Bos in de aankoop en aanleg van stapstenen voor deze soorten, zodat uitwisseling tussen de heidegebieden rond Beisbroek en het Vloethemveld mogelijk wordt. Zo werd in 2019 het Ockerhout aangekocht en ingericht als natuurgebied.

Tekst: Ward Tamsyn en Jens D’Haeseleer (Natuurpunt Studie)

Foto’s: Kurt Geeraerts, Femke Batsleer

Het volledige onderzoeksrapport is te vinden op: https://www.natuurpunt.be/publicatie/wilde-bijen-het-vloethemveld