Kraanvogel
kraanvogels_wimdirckx_wd4_0599.jpg

De kraanvogel (Grus Grus)
De kraanvogel is een grote, grijsblauwe vogel met een zwarte kop met een lange witte streep en een rode vlek. De uiteinden van zijn gedeeltelijk zwarte veren vormen in rust een struisvogelachtige ‘staart’. Twee keer per jaar trekken de kraanvogels trompetterend in grote groepen over het oosten van ons land naar hun zomer- of winterverblijf. Hij vliegt met gestrekte hals en poten en kent een balts waarbij de vogels 'dansen' en sprongen maken. Hij behoort tot de familie van de kraanvogels (Gruidae) en is niet verwant met de reiger of de ooievaar.
Hoe kan je de kraanvogel herkennen?
- 95 tot 120 cm groot - groter dan de ooievaar!
- blauwgrijs verenkleed
- zwarte kop met een brede witte streep achter het oog en een kale rode vlek boven het oog
- lange dunne nek en uitstekende poten
- spanwijdte van 180 - 220 cm
- vliegt met gestrekte nek (in tegenstelling tot de reiger), vaak in V-formatie maar niet altijd
- luid trompetterende roep
Hoe klinkt de kraanvogel?
Bron: Xeno-canto.org
Wat eet de kraanvogel?
De kraanvogel is een omnivoor. Hij eet voornamelijk plantaardig materiaal (oogstresten, eikels), maar in het broedseizoen lust hij ook insecten (vliegen, kevers, rupsen) of kleine zoogdieren. Hij zoekt zijn eten door rustig rond te wandelen, om zich heen te kijken en te pikken.
Waar leeft de kraanvogel?
De kraanvogel overwintert in Zuid-Europa en noordelijk Afrika. Eind februari, begin maart trekken ze met duizenden tegelijk naar hun broedplaatsen in Scandinavië, Polen, de Baltische Staten en verder oostwaarts tot in Azië. Ze verkiezen afgelegen rietvelden, moerasbossen, venen, plassen en rivierdalen.
Vanaf oktober verzamelen honderdduizenden kraanvogels weer in het noorden en oosten van Duitsland om in twee tot drie grote golven richting de overwinteringsgebieden in Zuid-Frankrijk en Spanje te trekken. Hierbij komen ze soms ook over België gevlogen.
De voorbije jaren bleef een koppel kraanvogels overzomeren in de Vallei van de Zwarte Beek. Dat leidde in 2021 tot een eerste broedgeval van de kraanvogel in België: kraantjes Gru & Dru. Ook in 2022 bracht het koppel kraanvogels één jong groot. In 2023 zijn er opnieuw twee kraanvogelkuikens geboren.
Hoe plant de kraanvogel zich voort?
- Hij broedt vanaf april en heeft één legsel per jaar van meestal 2 eieren.
- Broedduur: 30 dagen.
- Nestelt op de grond.
- De jongen die meteen het nest verlaten, kunnen na ongeveer 9 weken korte stukjes vliegen.
- Pas na 3 tot 6 jaar zijn de jongen zelf geslachtsrijp. Tot die tijd vliegen ze mee heen en weer en verkennen ze hun toekomstige broedgebied.
- De broedpopulatie van de kraanvogel neemt opnieuw toe. In Duitsland hebben ze meer dan 9.000 paren, in Nederland 32 (in 2018) en in België zijn er ondertussen drie succesvolle broedgevallen (2023). Je leest er alles over op www.gru-dru.be
Hoe krijg je de kraanvogel te zien?
De meeste kans om overtrekkende kraanvogels te zien is in de Oostkantons, maar ook in Limburg kan je ze spotten. Ze trekken in lange slierten, V’s of in rommelige groepen. Regelmatig maken ze ook gebruik van thermiek. Ze roepen veel, vooral bij landen en opstijgen.
Weetjes over de kraanvogel
- De naam kraan(vogel) is een onomatopee, een klanknabootsing van de trompetroep waarbij de r het rollende karakter van het geluid wil nabootsen. Dat geldt in zowat alle talen: trane/trana (in Scandinavië), crane (Engels), grue (Frans), grou (Portugees).
- Kraanvogelkoppels blijven meestal hun hele leven bij elkaar maar ze maken elkaar elk jaar opnieuw het hof. Tijdens het baltsen ‘dansen’ ze luid roepend met elkaar om hun band te versterken. Ze slaan hun vleugels uit, maken pirouettes en springen in de lucht.
- Een kraanvogel kan 50 tot 90 km/uur vliegen.
kraanvogels_trek_wd4_5155.jpg

Wat kan jij doen voor de kraanvogel?
Kraanvogels zijn schuwe vogels die gevoelig zijn voor verstoring. Om te foerageren, te baltsen en een nest te maken hebben ze grote aaneengesloten natte natuurgebieden nodig, venen en moeras waar de natuur op orde is en de rust gegarandeerd.
Help de kraanvogels beschermen
Help mee om de Vallei van de Zwarte Beek nog groter te maken. Dat is goed voor ons als natuurgenieters. Dat is goed voor het grond- en oppervlaktewater. En dat is een mooi cadeau voor de kraanvogels.
HELP DE KRAANVOGELS BESCHERMEN
Liever een overschrijving? Schrijf je gift over op rekening BE56 2930 2120 7588 van Natuurpunt en vermeld: Project 8800 E Vallei van de Zwarte Beek.