Natuurpunt Rupelstreek

Opnieuw prachtmomenten in het natuurgebied Kleiputten Terhagen

In de Kleiputten Terhagen volgen de prachtdagen elkaar in sneltreinvaart op. Eén die prachtdagen was zaterdag 9 juni. Tijdens de voormiddag waren er 7 vrijwilligers aan de slag voor het uitvoeren van natuurbeheerwerken. Zo werd onder meer het wandelpad deels gemaaid met de bosmaaier. De steile helling komende vanaf de Oriëntatietafel werd veiliger gemaaid door het plaatsen van enkele oude treinbiels en doorgangen werden vrijgemaakt van stapels snoeihout. Bij het opruimen van een stapel afval werd een rustende rugstreeppad waargenomen, weer een prachtwaarneming voor de Kleiputten Terhagen.
Het geluk kon blijkbaar niet op, want daarna werd er ook nog een grote weerschijnvlinder waargenomen.. Grote weerschijnvlinder is niet enkele één van onze mooiste, maar tevens één van de zeldzaamste dagvlindersoorten in Vlaanderen.
Na de middag mochten Ilse en Erik er een 25-tal deelnemers, veel kinderen en mama’s en papa’s, verwelkomen om te woelen in de poelen van de Kleiputten Terhagen. En er werden weer enkele leuke diertjes gevonden. In één van de trechterfuik zaten 2 kleine watersalamanders, een mannetje en een vrouwtje. En in een andere fuik zat een grote larve van een glazenmaker. De oever van onze nieuwe kamsalamandergracht was een goede plek om de schepnetjes te gebruiken.
De steiger aan de grote vijver was eveneens een leuke plek om de schepnetjes te gebruiken. Op de weg ernaartoe kropen 100-den piepkleine padjes over het pad. Bij de chalet werden de kleine diertjes door Ilse op naam gebracht.

Cursus Nachtvlinders | Kijken naar een boeiend kleurenpalet

Tijdens twee theoretische sessies bracht Wim Veraghtert, medewerker en nachtvlinderspecialist van Natuurpunt, ons in een nieuwe wereld. We werden om de oren geslagen met knotsgekke namen en tal van weetjes. En het was meteen duidelijk: de passie van onze gids wakkerde onze interesse alleen maar aan.
Op 4 mei genoten we van een eerste praktijksessie in de Kleiputten Terhagen. Met 4 lichtvallen werden een 40-tal nachtvlinders gelokt en op naam gebracht. Boeiend! Wat een verscheidenheid aan grootte en kleur. Het was genieten vanaf het eerste moment.
Op 8 juni stelden we om 22u de lichtvallen op in Walenhoek te Niel. Vooraf zei Wim dat 100 verschillende nachtvlinders wel haalbaar zou zijn. Spanning en ongeloof alom.We hadden ogen en geheugen te kort om al dat moois te bekijken en te benoemen. Groot, middelmatig, klein en heel klein. En wie dacht dat nachtvlinders lelijk en saai zijn, moest al snel zijn idee bijstellen. Bruin, groen, wit, zwart, roos, geel, rood,… wat een kleurenpallet. En dan de details: stipjes, streepjes, vlekjes, rare vleugelvormen, ….. teveel om op te noemen.
Toen we om iets over twee de laatste lichtval opruimde, kwam de populierenpijlstaart nog even slaapwel zeggen. Wat een prachtig beest is dat. Het was onze 103de soort voor deze avond !
Nu is het uitkijken naar onze derde praktijksessie. Die gaat door op 3 augustus in de Kleiputten Terhagen.

Visdiefjes op het Noordelijk eiland | Broedsucces op grotere nestvlotten

Sinds de terugkeer van de vos, nu ongeveer 10 jaar geleden zoeken we er naar allerlei oplossingen om grondbroeders zoals visdiefjes toch nog de mogelijkheid te geven om op het Noordelijk eiland te broeden.
Aanvankelijk boden kleine nestvlotjes de oplossing, met in 2015 zelfs 11 broedgevallen op 10 kleine nestvlotjes. In 2016 was het uit met de pret, toen kokmeeuwen de nestvlotjes meteen na het plaatsen kraakten, uiteindelijk waren er toen nog 2 geslaagde broedgevallen van visdiefjes.
Om de visdiefjes meer kansen te geven, werden vorig jaar ook 2 grotere nestvlotten geplaatst, met als resultaat: 4 paartjes broedende visdiefjes op één van de grote nestvlotten. In tegenstelling tot de kleinere vlotjes werden er geen rasters omheen de vlotten geplaatst. Opstapplankjes aan de rand van het vlot zorgen ervoor dat jonge, ongeduldige visdiefjes die vanaf het vlot in het water tuimelen er opnieuw kunnen opklimmen.
Dit jaar kozen we ervoor om 6 kleine vlotjes aan elkaar te monteren en zo meer ruimte te bieden voor de visdiefjes tussen de kokmeeuwen. Opnieuw met succes, momenteel broeden er 6 paartjes visdiefjes op 3 grotere nestvlotten.

In 2016 dachten we nog aan een doemscenario voor de huiszwaluwen in Hemiksem, met nauwelijks 1 broedpaartje tegen de gebouwen van de vroegere Cementfabriek J. Van den Heuvel aan de Herbekestraat.
In 2013 was deze kolonie, vlakbij de Schelde, nog goed voor 45 natuurlijke nesten. Voor de bouw van een nieuwe betoncentrale, met een aan- en afvoerkade aan de Schelde, moesten er enkele gebouwen verdwijnen.

Overleg met gemeente Hemiksem, Regionaal Landschap Rivierenland en bedrijfsleiders van Betoncentrale Jacobs leidde ertoe, dat we tijdens het voorjaar van 2014 met de hulp van de Brandweer Hemiksem 20 kunstnesten konden plaatsen tegen gebouwen, die vlakbij stonden. Met veel goede hoop werd toen uitgekeken naar de terugkomst van de zwaluwen. Dat verliep echter anders dan dat we ons voorgesteld hadden, de zwaluwen leken immers compleet van slag en even leek het er zelfs op dat ze een nieuwe kolonie zouden stichten in enkele Hemiksemse centrumstraten. Even plots als ze gekomen waren, verdwenen ze weer, maar uiteindelijk kozen 5 paartjes huiszwaluwen toch voor een broedplaats in de nieuwe kunstnesten.

In 2015 daalde hun aantal tot 2 paartjes en in 2016 slechts 1 paartje. En toen maakten we ons ernstig zorgen over het verdwijnen van de soort in Hemiksem.
Vorig jaar kwam er echter een kentering, met meteen een forse stijging tot 12 paartjes en dit jaar lijkt het erop dat die stijging zich zal doorzetten, met wellicht meer dan 20 paartjes huiszwaluwen.

Opnieuw avondlijke tochten voor de Kerkuil

Sinds vorige week maken vrijwilligers van Natuurpunt Rupelstreek wekelijks meerdere avondlijke tochten voor de controle van kerkuilnestkasten. Zo trokken we op woensdagavond 13 juni naar het landelijke Klein-Brabant voor de controle van 6 nestkasten en dat leverde mooie resultaten op. In 4 nestkasten zaten jonge kerkuilen, die allen geringd werden met een wetenschappelijke ring van de Belgische Ringdienst. In de 5de nestkast zat een paartje broedende kerkuilen. Nestkast 6 werd eveneens bewoond door een kerkuil, maar werd geen broedgeval vastgesteld.
Op de foto een ongeveer 5 weken oude jonge kerkuil. Kerkuilen hebben lange poten en klauwen. Prima hulpmiddelen om kleine prooien te slaan in een hogere vegetatie. De klauwen zijn vlijmscherp, zodra een prooi gegrepen wordt dringen ze het lichaam van de prooi binnen, wat vrijwel meteen de dood veroorzaakt.
Dinsdagavond 20 juni stond een nieuwe Tour de kerkuil op de agenda, deels in Klein-Brabant en ook een stop in onze Rupelstreek, met opnieuw mooie resultaten. In 2 nestkasten zaten telkens jongen van 3 weken oud, in de 3de nestkast zaten 4 jongen van ongeveer een week oud en in de 4de nestkast zat een op eieren broedende kerkuil.

Een 40-tal deelnemers konden op zondag 17 juni kennismaken met het rijke steenbakkerijverleden en enkele unieke plekjes met spontane of nieuwe natuurontwikkelings-projecten. De fietstocht liep langs vier kleiputten in Hemiksem, vier in Schelle en “heel veel” in Niel. De deelnemers kwamen op plaatsen, waar ze waarschijnlijk nog nooit eerder kwamen. Eindpunt was het Natuur.huis de Paardenstal, waar de organisatoren de deelnemers een drankje aanboden.

Tot vrijdagnacht, 22 juni kan je hen en het natuurgebied steunen met een gift, heel klein of groter! Dat kan eenvoudig via onderstaande link!

De wandeling start aan het gemeentehuis van Niel en loopt ook door het Niels Broek, Walenhoek en eveneens langs Natuur.huis de Paardenstal. Tijdens de wandeling maak je kennis met natuur, erfgoed en kunst. Wandelbrochures zijn beschikbaar bij Toerisme Rupelstreek, gemeente Niel en in Natuur.huis de Paardenstal
Inmiddels werd de wandeling door provincie Antwerpen geselecteerd voor de competitie: Mooiste wandeling van het jaar 2018. Stem Nen Nielse Oemweg tot mooiste wandeling van de provincie

Tot 14 oktober kan je in de Machinehal van de voormalige Steenfabrieken Peeters – van Mechelen in de Boomse wijk Noeveren een tentoonstelling bezoeken met werken van Camiel Van Breedam. De tentoonstelling is een initiatief van Actiegroep Leefmilieu Rupelstreek vzw.