Natuurpunt Rupelstreek

Heb je het Rupel.blad april 2020 nog steeds niet ontvangen, en heb je ook geen Natuur.blad ontvangen, dan is de kans bijzonder groot, dat je je lidgeld 2020 nog niet betaald hebt.
Daarom deze oproep, hernieuw je lidmaatschap van Natuurpunt en help op die manier de vrijwilligers van Natuurpunt Rupelstreek. Die vrijwilligers, dat zijn vele 10-tallen mensen die het allemaal gratis en voor niets doen, voor de natuur en voor een betere wereld.

Je lidmaatschap hernieuwen of een domiciliëring in stellen kan eenvoudig via natuurpunt.be - hernieuwen (na aanmelden met je login en paswoord). Anders via natuurpunt.be - inschrijven. 

Vergeet ook niet dat je iemand een lidmaatschap cadeau kan doen!

Terwijl rondom de natuur weer tot leven kwam, ging ook de renovatie van de oude smidse in het natuurgebied Kleiputten Terhagen een nieuwe fase in.
Nochtans zag het er midden maart naar uit dat we weer naar af waren: toen trok het coronavirus een streep door de samenwerking met de technische school die de vervallen muren zou aanpakken.
Anderzijds maakte COVID-19 ook weer wat tijd vrij in de planning van enkele van onze trouwe vrijwilligers, waardoor de werken alsnog in een stroomversnelling kwamen. Onder de bekwame leiding van Marc werden oude rails nieuwe steunbalken, massieve muren en afgebrokkelde raamkaders werden weer opgemetst met honderden gerecycleerde bakstenen.  
In de meest kwetsbare muurdelen werden chemische ankers en ijzeren netten geplaatst. Ondertussen maken we plannen voor een gedeeltelijke overkapping van het gebouw, nieuwe houten poorten en roosters voor de ramen. Alvast een gemeend DANKJEWEL aan Marc, Erik, Oscar, Luc en Gie die ondertussen al heel wat dagen werk in dit project hebben geïnvesteerd.
Ook zonder de financiële steun van Cummins hadden we deze droom niet waar kunnen maken!

Dinsdagavond 28 april stonden 10-tallen fintenwatchers langs de oevers van de Rupel en van de Schelde. Langs de Schelde vanaf Hingene tot voorbij het kleine gehuchtje Vlassenbroek en langs de Rupel vanaf Wintam tot Terhagen. Met instructies van Jan Breine van het INBO hoe er moest geteld worden en hoe de gegevens vervolgens moesten gerapporteerd worden.
De keuze voor dinsdagavond 28 april was niet toevallig, het was dan hoogtij omstreeks 20u45 en het hoogtij en het keren van het tij zijn ideale momenten om paaiende finten te kunnen waarnemen.
Belangrijk is ook dat er dan weinig of geen wind is, dat garandeert een vlak wateroppervlak en dan zijn de cirkels of kringen van paaiende finten goed waar te nemen.

Voor de fintenwatchers langs de oevers van de Rupel aan de Kaai in Niel was het niet lang wachten op de eerste kringen van paaiende finten. In totaal werden tussen 20u35 en 21u25 72 kringen geteld van paaiende finten, in eerste instantie voor de monding van de oude sluis van Wintam, daarna voor de oevers van het Zuidelijk eiland aan de overkant van de Rupel, de laatste cirkels werden geteld in de middenloop van de Rupel vlak voor de Kaai van Niel. Bij één van de laatste cirkels sprongen de finten enkele keren na elkaar omhoog uit het water, als was het een groet aan de fintenwatchers van Niel.

Als alles goed gaat volgt er een 2de fintenwatchmoment op dinsdagavond 12 mei.

Finten of meivissen zoals ze ook genoemd worden zijn zeevissen, die bij de groep van de haringen horen. Volwassen finten kunnen een lengte van 60 cm bereiken. Om te kunnen paaien of zich voort te planten zwemmen ze in april en mei vanuit de Noordzee getijdenrivieren zoals de Schelde en de Rupel op.
Het fenomeen van paaiende finten vindt reeds eeuwenlang plaats in alle getijdenrivieren van West-Europa en werd al beschreven in oude kronieken. Door een immense watervervuiling tijdens de 20ste eeuw was het wachten tot het jaar 2015 voor het fenomeen opnieuw werd waargenomen.

Het paaien van de finten gebeurt steeds bij zonsondergang en gaat soms met bijzonder veel rumoer gepaard.
Af en toe springen de paaiende finten uit het water omhoog, wat het nog spectaculairder maakt. Tijdens het paaien zwemmen de finten vlak onder het wateroppervlak in cirkels achter elkaar aan, de vrouwtjes leggen eitjes en die worden bevrucht door de mannetjes. De larven verplaatsen zich tijdens de zomermaanden langzaam naar de brakke riviermonding van de Westerschelde, daar blijven ze enkele maanden, tijdens de herfst trekken ze dan naar de Noordzee. Na 2 tot 3 jaar op zee, zwemmen ze als volwassen finten weer de getijdenrivieren op om zich daar voort te planten.

film  |  Het paaigedrag van de fint of meivis (Alosa fallax) op de Schelde ter hoogte van Sint-Amands

Fintenwatchers in Niel waren Jan Goetvinck, Frans Branders en Erik De Keersmaecker, aan de overkant van de Rupel stond Guy Buyst.

Yente De Maesschalck, onze jongste Natuurpuntvrijwilliger gaat regelmatig op tocht in het kleine natuurgebied Maaienhoek langs de oevers van de Schelde in gemeente Schelle. Daar liggen een 6-tal oude golfplaten op de grond en die liggen er niet zomaar. Allerlei soorten diertjes vinden er een schuilplaats en dat is handig voor ons om die diertjes te bekijken.
Onder één van de golfplaten vond Yente een adulte mannelijke hazelworm. De Latijnse naam van hazelworm is Anguis fragilis - of letterlijk vertaald:  de breekbare slang. Het was van midden vorig jaar geleden, dat hazelworm er nog gezien was en dus was het een heuglijk moment voor Yente.
Maaienhoek is een ideale biotoop voor dit reptiel om er op jacht te gaan naar naaktslakken en insecten.
Omdat de hazelworm een vrij zeldzame verschijning is in Vlaanderen, is dat weer goed nieuws voor Maaienhoek en toont dit nogmaals aan dat Maaienhoek een gebied is dat zeker niet verloren mag gaan.
Buiten deze pootloze hagedis vond hij ook nog gewone pad, een nest bosspitsmuisjes, rosse woelmuizen en een groep van 13 bosmuizen onder de platen.

Zondag 26 april zat er opnieuw een gekleurringde lepelaar op het Noordelijk eiland en net zoals bij lepelaar GNfY/aGP enkele weken eerder viel het prima mee om de kleurringen op beide poten af te lezen.
Na thuiskomst meteen een berichtje sturen naar Werkgroep Lepelaar Nederland was het doel, toen bleek echter dat de kleurenvolgorde niet was opgeslagen op mijn smartphone en dus was er twijfel over de volgorde. Gelukkig was er meteen hulp door een foto, gemaakt door Pieter en dus zekerheid dat het lepelaar GNfY/aRN was.
Een dag later zaten de gegevens aangereikt door Werkgroep Lepelaar Nederland reeds in de mailbox en dus konden we ook weer kijken naar de levensloop van deze lepelaar. Lepelaar GNfY/aRN werd op 3/7/2018 als nestjong geringd in een kolonie op de Ventjagersplaten in het Haringvliet. Het is één van de grotere lepelaarskolonies in Nederland. Op 1/9/2019 werd de vogel gezien bij Blokkersdijk en dat was de enige waarneming van deze vogel, tot onze waarneming op het Noordelijk eiland.

Onder de dakgoot van huisnummer 20 bij Curtis en Christel in de Groene Hofstraat in Boom wonen sinds lang huiszwaluwen. Om het ongemak van vogelpoep op de stoep te beperken werden daar 6 jaar geleden door vrijwilligers van Natuurpunt Rupelstreek kunstnesten en poepplankjes geplaatst, ook onder de natuurlijke nesten. Maar huiszwaluwen zijn soms een beetje eigenzinnig en sommige paartjes bouwden hun nesten op een andere plek. Curtis en Christel maken er echter geen probleem van en kijken elk jaar opnieuw uit naar de komst van de zwaluwen. En voor enkele dagen ontvingen we volgend berichtje, plus filmpje van Curtis:
Tijdens deze Lockdown kijken we uit naar iedere bezoekers-mogelijkheden en vandaag zijn de zwaluwen langs gekomen. Zij respecteren wel de Social distancing en hopelijk blijven zij hier in hun kot.

film  |  zwaluwen onder de dakgoot van huisnummer 20

Christel woont in gemeente Boom, haar tuin grenst aan de Schorre dus er valt er volgens haar altijd wel iets te beleven en te bekijken. Ze stuurde ons enkele foto’s door getrokken vanaf haar terras, onder meer van een buizerd. 

Online vogels kijken via Beleefdelente.nl is een populaire bezigheid nu mensen thuis zitten. De webcams van Vogelbescherming Nederland zijn elk jaar een groot succes, maar dit jaar gaan de cijfers door het dak.
In 2 maanden tijd hebben meer dan 1,1 miljoen mensen naar de broedende vogels gekeken. Daarmee is nu al een nieuw kijkcijferrecord bereikt, terwijl de webcams nog open blijven tot in juni.
De camera’s van Beleef de lente laten je kijken naar broedende vogels. Camera’s die kijken naar nesten en nestkasten en ook in de nestkasten. Behalve live beelden zijn op www.beleefdelente.nl ook korte filmpjes met de hoogtepunten te bekijken. Per vogelsoort wordt een weblog bijgehouden, waar door een deskundige duiding gegeven wordt bij de beelden. Beleef de lente is een project van Vogelbescherming Nederland.