Den Battelaer en de Oude Dijelarm
Den Battelaer is een oud overstromingsgebied tussen de Zenne en het kanaal Leuven-Dijle en is een thuis voor veel planten en dieren, waaronder de blauwborst, rietzanger, krakeend en moeras-vergeet-me-nietjes. GGG Zennegat is een sigma-overstromingsgebied met getijdenwerking, een echt spektakel. Zeldzame trekvogels kan je hier waarnemen. Op de dijken en wandelpaden kan je speuren naar dieren en planten.
Download de fietsfolder
Toegankelijkheid
Je kan een wandeling maken op de dijken rond het natuurgebied Den Battelaer (5,4 km) of je kan een fietstocht maken (35 of 49 km). Neem zeker een kijkje op het 'Geluksplekje' t.h.v. knooppunt 86, waar je een mooi uitzicht hebt op de natte wildernis tussen de Zenne en de Leuvense vaart.
Beschrijving van het gebied
Ooit kronkelden de Dijle en de Zenne door het landschap tussen Mechelen en Rumst. Even verder komt de Nete erbij en wordt de rivier de Rupel. Vanaf de 10de eeuw begon de mens onder invloed van kloosters de rivier in te dijken. De polders die zo ontstonden werden honderden jaren kleinschalig beheerd door plaatselijke landbouwers. Gras was de voornaamste teelt, want dat was de brandstof voor paarden, de auto avant la lettre. Het land was nat en water werd maar moeilijk afgevoerd. Langzaam aan werd de eb- en vloedwerking sterker. Door de rivier recht te trekken en dijken aan te leggen, werd dat proces versterkt. De dijken moesten alsmaar hoger en breder, tot het eigenlijk niet meer ging. Enkele serieuze overstromingen dwongen de overheid tot maatregelen: het Sigmaplan.
Aan het Zennegat ontstond een afgesneden bocht doordat de Dijle rechtgetrokken werd: een oude Dijlearm. Ondertussen zijn er Sigmawerken aan de gang en wordt heel het gebied een gecontroleerd overstromingsgebied. Door de rivier meer ruimte te geven, kan water opgevangen worden als dat nodig is. Op die manier worden andere gebieden naast de Dijle gered van overstroming. Aan de Oude Dijlearm zal twee keer per dag water door grote buizen binnenstromen, waardoor er een slikken en schorrengebied ontstaat. Zo wordt het gebied een paradijs voor water- en moerasvogels.
Den Battelaer zelf is een mooie samenwerking tussen Natuurpunt en de overheid. Het OCMW van Mechelen gaf de percelen in Den Battelaer aan Natuurpunt in beheer. Samen met andere natuurgebieden realiseren we zo een groene gordel rond Mechelen.
Dieren en planten
Als je goed oplet, hoor of zie je misschien wel een blauwborst, een klein vogeltje met een opvallende blauwe borst. In de winter kan je van op de dijken tientallen eenden zien, zoals tafeleenden, kuifeenden, bergeenden, krakeenden, pijlstaarten en slobeenden. Tijdens de voorjaarstrek strijken er tientallen watersnippen even neer. Andere doortrekkers zijn onder meer kemphanen, tureluren, grutto's, groenpootruiters en witgatjes. Met wat geluk kan je een zilverreiger, een steltkluut, een zwarte stern of een overvliegend rode wouw observeren. In het broedseizoen trekt de zang van nachtegalen, spotvogels, blauwborsten, rietgorzen, bosrietzangers en kleine karekieten de aandacht. De natte polderweilanden van de Oude Dijlearm vormen een rijkgevulde tafel voor weidevogels zoals kieviten.
Ook qua planten is dit gebied interessant. In de weilanden nemen elk jaar de echte koekoeksbloem en het moeras-vergeet-mij-nietje toe.
Natuurbeheer
Natuurpunt richt het gebied in zodat de natuur verder kan evolueren. Dankzij de diensten van de stad Mechelen komen hier jaarlijks tientallen jongeren meewerken bij het beheer. Ook leden van Natuurpunt komen tijdens de werkdagen een handje toesteken! Vrijwilligers bouwden een bijenhotel langs het wandelpad tussen Zenne en Leuvense vaart. Verder wordt hier regelmatig boswilg gesnoeid om meer (dotter)bloemen te verkrijgen. De terreinploeg van Natuurpunt knot de wilgen tijdens de winter en maait de weilanden in juni.
De Oude Dijlearm wordt beheerd in samenwerking met Luk, een plaatselijke boer. Het gras wordt gemaaid begin juli en enkele maanden later wordt er nabegraasd met enkele runderen.
Verder wandelen
Wil je nog verder wandelen, dan serveert het wandelnetwerk Rivierenland van de provincie Antwerpen 310 kilometer wandelplezier. De wandelkaart kan je verkrijgen in bij toeristische diensten aan 8 euro. Volgende natuurgebieden liggen binnen in hetzelfde wandelknooppuntennetwerk:
Scheldeschorren aan de Notelaer behoort tot het aangrenzende wandelknooppuntennetwerk In het land van Stille Waters met 250 km wandelplezier
- Gebieden aankopen en beheren is de beste manier om de natuur te beschermen
- Voor elke gift van 40 euro of meer krijg je een fiscaal attest
Help Den Battelaer en de Oude Dijelarm groeien
Gift via overschrijving
Op stap met een gids
Boek een afspraak bij Patrick Van Herp patrick.vanherp@hotmail.comIets te melden?
Zijn er wandelbordjes verdwenen? Heb je iets te melden over een natuurgebied? Bezorg ons je feedback.