Den Battelaer
Chantal De Schepper

Den Battelaer en de Oude Dijelarm

Mechelen
Oppervlakte
Groot gebied - Tussen 50 en 100 hectare
  • Toegankelijk voor kinderwagens
  • Honden zijn welkom, maar moeten wel aan een leiband.
  • Eten en drinken

Den Battelaer is een oud overstromingsgebied tussen de Zenne en het kanaal Leuven-Dijle en is een thuis voor veel planten en dieren, waaronder de blauwborst, rietzanger, krakeend en moeras-vergeet-me-nietjes. GGG Zennegat is een sigma-overstromingsgebied met getijdenwerking, een echt spektakel. Zeldzame trekvogels kan je hier waarnemen. Op de dijken en wandelpaden kan je speuren naar dieren en planten.

Download de fietsfolder

Toegankelijkheid

Je kan een wandeling maken op de dijken rond het natuurgebied Den Battelaer (5,4 km) of je kan een fietstocht maken (35 of 49 km).  Neem zeker een kijkje op het 'Geluksplekje' t.h.v. knooppunt 86, waar je een mooi uitzicht hebt op de natte wildernis tussen de Zenne en de Leuvense vaart.

 Top

Beschrijving van het gebied

Ooit kronkelden de Dijle en de Zenne door het landschap tussen Mechelen en Rumst. Even verder komt de Nete erbij en wordt de rivier de Rupel. Vanaf de 10de eeuw begon de mens onder invloed van kloosters de rivier in te dijken. De polders die zo ontstonden werden honderden jaren kleinschalig beheerd door plaatselijke landbouwers. Gras was de voornaamste teelt, want dat was de brandstof voor paarden, de auto avant la lettre. Het land was nat en water werd maar moeilijk afgevoerd. Langzaam aan werd de eb- en vloedwerking sterker. Door de rivier recht te trekken en dijken aan te leggen, werd dat proces versterkt. De dijken moesten alsmaar hoger en breder, tot het eigenlijk niet meer ging. Enkele serieuze overstromingen dwongen de overheid tot maatregelen: het Sigmaplan.

Aan het Zennegat ontstond een afgesneden bocht doordat de Dijle rechtgetrokken werd: een oude Dijlearm. Ondertussen zijn er Sigmawerken aan de gang en wordt heel het gebied een gecontroleerd overstromingsgebied. Door de rivier meer ruimte te geven, kan water opgevangen worden als dat nodig is. Op die manier worden andere gebieden naast de Dijle gered van overstroming. Aan de Oude Dijlearm zal twee keer per dag water door grote buizen binnenstromen, waardoor er een slikken en schorrengebied ontstaat. Zo wordt het gebied een paradijs voor water- en moerasvogels.

Den Battelaer zelf is een mooie samenwerking tussen Natuurpunt en de overheid. Het OCMW van Mechelen gaf de percelen in Den Battelaer aan Natuurpunt in beheer. Samen met andere natuurgebieden realiseren we zo  een groene gordel rond Mechelen.

 Top

Blauwborst

Dieren en planten

Als je goed oplet, hoor of zie je misschien wel een blauwborst, een klein vogeltje met een opvallende blauwe borst. In de winter kan je van op de dijken tientallen eenden zien, zoals tafeleenden, kuifeenden, bergeenden, krakeenden, pijlstaarten en slobeenden. Tijdens de voorjaarstrek strijken er tientallen watersnippen even neer. Andere doortrekkers zijn onder meer kemphanen, tureluren, grutto's, groenpootruiters en witgatjes. Met wat geluk kan je een zilverreiger, een steltkluut, een zwarte stern of een overvliegend rode wouw observeren. In het broedseizoen trekt de zang van nachtegalen, spotvogels, blauwborsten, rietgorzen, bosrietzangers en kleine karekieten de aandacht. De natte polderweilanden van de Oude Dijlearm vormen een rijkgevulde tafel voor weidevogels zoals kieviten.

Ook qua planten is dit gebied interessant. In de weilanden nemen elk jaar de echte koekoeksbloem en het moeras-vergeet-mij-nietje toe.

 Top

Natuurbeheer

Natuurpunt richt het gebied in zodat de natuur verder kan evolueren. Dankzij de diensten van de stad Mechelen komen hier jaarlijks tientallen jongeren meewerken bij het beheer. Ook leden van Natuurpunt komen tijdens de werkdagen een handje toesteken! Vrijwilligers bouwden een bijenhotel langs het wandelpad tussen Zenne en Leuvense vaart. Verder wordt hier regelmatig boswilg gesnoeid om meer (dotter)bloemen te verkrijgen. De terreinploeg van Natuurpunt knot de wilgen tijdens de winter en maait de weilanden in juni.

De Oude Dijlearm wordt beheerd in samenwerking met Luk, een plaatselijke boer. Het gras wordt gemaaid begin juli en enkele maanden later wordt er nabegraasd met enkele runderen.

 Top

Verder wandelen

Wil je nog verder wandelen, dan serveert het wandelnetwerk Rivierenland van de provincie Antwerpen 310 kilometer wandelplezier. De wandelkaart kan je verkrijgen in bij toeristische diensten aan 8 euro. Volgende natuurgebieden liggen binnen in hetzelfde wandelknooppuntennetwerk:

Biezenweiden

Oude Netearm

Walenhoek-Niels Broek

Scheldeschorren aan de Notelaer behoort tot het aangrenzende wandelknooppuntennetwerk In het land van Stille Waters met 250 km wandelplezier

 Top

Lees meer
Krijg de kaart en de routes
5.40km

Den Battelaer - Volg de knooppunten start-80-77-78-85-86-79-163-start (rood op de downloadbare kaart)

Toegankelijk voor kinderwagens, uitgezonderd tijdens natte periodes in de winter
35.00km

Fietsen langs 7 waterlopen

start 64-57-99-11-98-65-55–51–52 (uitbreiding langs Biezenweiden, 15km: 38-1-78-52) -94-79-90-92–93–80-54-58-64
  • Vertrekpunt Den Battelaer - SK Heffen

    Gentsesteenweg (500 m voor de Zennebrug als je vanuit Mechelen komt)
    2800 Mechelen
  • Parking De Nekker - vertrekpunt

    Spuibeekstraat
    2800 Mechelen
    Bekijk de vervoersmogelijkheden
Steun dit natuurgebied met een gift.
  • Gebieden aankopen en beheren is de beste manier om de natuur te beschermen
  • Voor elke gift van 40 euro of meer krijg je een fiscaal attest

Help Den Battelaer en de Oude Dijelarm groeien

Gift via overschrijving

Stort je bijdrage op BE56 2930 2120 7588 met de vermelding van "Gift Den Battelaer en de Oude Dijelarm".

Op stap met een gids

Boek een afspraak bij Patrick Van Herp patrick.vanherp@hotmail.com

Iets te melden?

Zijn er wandelbordjes verdwenen? Heb je iets te melden over een natuurgebied? Bezorg ons je feedback.