Fort 3 van Borsbeek

• Toegankelijkheid
• Beschrijving van het gebied
• Hoogtepunten
• Dieren en planten
• Natuurbeheer
• Verder wandelen in de buurt

Toegankelijkheid

Het hele jaar vrij toegankelijk op de paden. De route is niet geschikt voor rolstoelen en kinderwagens. Parking/fietsstalling Fort van Borsbeek aan Academia.

Sommige delen van het Fort van Borsbeek zijn wel toegankelijk voor kinderwagens, maar de natuurwandeling zelf is niet toegankelijk voor rolstoelgebruikers of kinderwagens.

 Top

Beschrijving van het gebied

Het Fort van Borsbeek maakt deel uit van de Brialmont-fortengordel rond Antwerpen. Die bakstenen forten werden rond 1860 gebouwd en zijn beschermd door de Europese habitatrichtlijn uit 1992. Jaarlijks overwinteren in de verlaten delen van het fort heel wat vleermuizen, onder hen ook enkele soorten die met uitsterven bedreigd zijn. De constante temperatuur, de hoge vochtigheid en de rust in het fort zijn noodzakelijk om de vleermuizen veilig de winter door te helpen.

 Top

Hoogtepunten op de wandelroute

Om verstoring van de vleermuizen te voorkomen, zijn de gebouwen tijdens de herfst- en wintermaanden volledig afgesloten. Enkel tijdens de zomermaanden kan je ze onder begeleiding bezoeken. We nodigen je dan ook graag uit om het mysterieuze nachtleven van vleermuizen te ontdekken op onze speciale 'vleermuisavonden' op de laatste zaterdag van september.

In het najaar en in de winter is de fortgracht zeker een bezoekje waard. Watervogels, zoals de krakeend, de kuifeend, de tafeleend en de wintertaling, kunnen hier uitrusten en foerageren. Over de fortgracht heb je bovendien een uniek zicht op de gangen van het fortgebouw zelf.

 Top

Dieren en planten

Jaarlijks overwinteren in de verlaten gebouwen van het Fort van Borsbeek heel wat vleermuizen, waaronder franjestaarten, water-, baard-, grootoor- en dwergvleermuizen. De fortgracht is een van de weinige open waters uit de omgeving en vervult dan ook een belangrijke natuurfunctie.

In het najaar en de winter komen talrijke watervogels hier uitrusten en foerageren. Dit zijn onder andere de krakeend, de kuifeend, de tafeleend en de wintertaling.

In het voorjaar zijn de fortgracht en de fortvijver heel belangrijk voor amfibiën zoals padden, bruine kikkers en groene kikkers. In de zomer zijn er veel zangvogels, zoals winterkoninkje, roodborst, zwartkop, en lijster in het gebied aanwezig. Ook spechten, ijsvogels, sperwers en buizerds maken gebruik van de bomen en ruigte op en rondom het fort. 

Ook de vegetatie rondom het fort verdient aandacht. Door de bouw van het fort en de fortgracht is veel kalkrijke grond naar boven gebracht. Hierdoor zijn er een aantal kalkminnende planten, zoals wilde reseda, wouw, slangenkruid en cypreswolfsmelk, terug te vinden.

 Top

Natuurbeheer

Natuurpunt Schijnvallei staat sinds 1999 in voor het beheer en de rondleidingen in een deel van het fort. Het beheer is vooral gericht op de bescherming van vleermuizen. Maar ook aan de groene hoekjes wordt gedacht. De vegetatie rond het fort wordt zo beheerd dat een prachtige plantenrijkdom ontstaat. Vooral insecten profiteren daarvan. Zij dienen dan op hun beurt weer als voedsel voor vleermuizen en vogels.

Het beheer is vooral gericht op de bescherming van de vleermuizen. Aangezien een constante temperatuur tussen 4 en 10°C, een hoge vochtigheid (90 tot 100%) en de rust in het fort noodzakelijk zijn voor de vleermuizen, werden de schietgaten van de fortgangen afgesloten met houten panelen.

In samenwerking met de professionele medewerkers van Natuurpunt worden ook regelmatig open plekken gemaaid in de ruigte. Zo word er een mozaïeklandschap van ruigte met struiken en bomen behouden. Daarnaast wordt getracht om exoten, zoals Japanse duizendknoop en reuzebalsemien, onder controle te houden. Hiervoor rekenen we op een kleine groep van vrijwilligers die in de zomermaanden elke eerste zondag van de maand aan de slag gaan in de gangen van het fort of in de ruigte ten zuiden van het fort.

 Top

Verder wandelen

Klein Zwitserland

Hobokense Polder

Oude Landen

 Top