Gentbrugse Meersen en Damvallei bedreigd door alternatieven brokkelviaduct Gentbrugge?

Op dit moment loopt een onderzoek naar de toekomst van het viaduct van Gentbrugge, beter gekend als het brokkelviaduct. Bij de ontwikkeling van alternatieven via het Complex Project Viaduct Gentbrugge zijn er kansen én bedreigingen voor de leefbaarheid van de omwonenden van het viaduct en van de betrokken verkeersassen (E17 en R4), maar even goed voor de Gentbrugse Meersen en de Damvallei die door deze verkeersaders doorkruist worden. Daarom heeft Natuurpunt Regio Gent beslist om bezwaar in te dienen. Ook jij kunt helpen door ons bezwaar te delen of er zelf een op te stellen.

Ons standpunt in een notendop

Het standpunt van Natuurpunt Regio Gent kan in het kort worden geformuleerd als bezwaarschrift: 

• Geen nieuw viaduct in Gentbrugge
• Geen snelwegen door Gentbrugge-Ledeberg
• Geen tunnelmonden ter hoogte van erkende natuurgebieden Gentbrugse Meersen en Damvallei
• Geen extra wegen in natuurgebied
• Geen extra regionaal autoverkeer aantrekken in woongebieden
• Geen alternatieven die woongebieden, bedrijven en open ruimte innemen 

Bij de realisatie van het “COMPLEX PROJECT” is Natuurpunt Regio Gent van mening dat de natuurwaarden en de belevingswaarden versterkt moeten worden. Behoud, herstel en ontwikkeling van natuurwaarden is voor de Groenpool Gentbrugse Meersen - Damvallei cruciaal.

Leefbaarheid en natuurwaarden onder druk

Op gebied van leefbaarheid is het duidelijk dat alle alternatieven met viaduct of een open snelweginfrastructuur in Gentbrugge-Ledeberg op het huidige tracé van het viaduct (inrichtingsvarianten 1.1A, 1.2A, 1.3A, 1.4A, 2.2A, 2.3A, 3.2A, 3.3A) voor ons onaanvaardbaar zijn. Ook de leefbaarheid van de bewoners langs het zuidelijke traject van de R4 moet gewaarborgd worden door de nodige flankerende maatregelen.

Tunnelmonden in de Gentbrugse Meersen (zoals getekend in voorstellen 1.1B, 1.2B, 1.3B, 1.4B, 2.2B, 2.3B) en/of de Damvallei (zoals getekend in de voorstellen 3.1A, 3.1B, 3.2B, 3.3B) zijn eveneens uit den boze. De vervuilde lucht wordt zo gewoon de beschermde natuur in geblazen. Bovendien maken we ons bij een ondertunneling grote zorgen over de grondwatertafel. Door ondertunneling van de natuurgebieden kunnen de inspanningen voor herstel van natte natuur van de voorbije 30 jaar teniet worden gedaan.

Welk alternatief is dan wel aangewezen?

Inrichtingsvarianten waarbij er geen internationale snelweg meer door Gentbrugge-Ledeberg, Gentbrugse Meersen en de Damvallei loopt (inrichtingsvarianten 2.1A, 2.1B) lijken nog het meest aanvaardbaar te zijn, maar - en dit is belangrijk - zijn enkel bespreekbaar indien er een alternatief wordt gevonden voor de bypass in Laarne - Meerskant. Dit tracé heeft immers een grote negatieve impact op de open ruimte, de bewoners en de bedrijven op dit tracé. Het geschetste tracé loopt door waardevolle open ruimte die de verbinding vormt tussen een ecologisch zeer waardevol deel van het Habitatrichtlijngebied Damvallei, m.n. de Hauw, en het landbouwgebied tot aan het Kasteel van Laarne (rond Kattenheye en Viergemete). De aanleg van het alternatief tracé verhindert de noodzakelijke uitwisseling van de hier levende soorten en populaties tussen de Hauw en het aanpalende open ruimtegebied, en zou bovendien een zeer grote impact hebben op de grondwatertafel van het laagveengebied Damvallei.

Door een herinrichting van de verkeerswisselaar E17-R4 voor verkeersdoorstroming, kan de aanleg van de voorgestelde bypass worden vermeden. Flankerende maatregelen zoals geluidsschermen moeten de leefbaarheid van omwonenden waarborgen en ecoduct-onderdoorgangen of -overkappingen kunnen de natuur weer alle kansen geven. Door de aansluiting vanuit Heusden op maaiveldniveau te maken kan extra breedte gewonnen worden voor de extra rijvakken, zonder aan de omliggende natuur te raken.

Meer ruimte voor natuur en recreatie

Het vrijkomen van de ruimte waarop het huidige tracé E17 zich bevindt, biedt tot slot een enorme potentie voor het ontwikkelen van een echte groen-klimaat-as. Deze groene as van meer dan 30 ha verbindt en versterkt de Groenpool Gentbrugse Meersen en de Damvallei en biedt opportuniteiten voor de aanleg van kilometerslange fiets- en wandelnetwerken én het realiseren van een echte toegangspoort tot het Nationaal Park Scheldevallei. Een inrichtingsplan voor deze vrijgekomen ruimte kan inzetten op passieve recreatie, over natuurbeleving tot korte keteninitiatieven in samenwerking met de lokale landbouw.

90 km/u

Bovendien herhalen we graag onze vraag om de maximumsnelheid in het volledige projectgebied (traject E17-R4 rond Gent) te beperken tot 90 km/u en door middel van trajectcontrole te handhaven. Deze eenvoudige ingreep zou per direct resulteren in een reductie van geluid en uitstoot van vervuilende stoffen in de Gentbrugse Meersen én de Damvallei en heeft een positieve impact op de leefkwaliteit van omwonenden. Deze maatregel vergt geen bijkomende studies en dient niet te wachten op de uitkomst van het complex project.