Goudvleugel na 60 jaar teruggevonden in het Walenbos

Sinds 1952 was de Goudvleugel in België nergens meer te bespeuren, tot nu. Via waarnemingen.be kon een melding van deze zeldzame eendagsvlieg in het Walenbos in Vlaams-Brabant bevestigd worden. Omdat eendagsvliegen gevoelig zijn voor watervervuiling zijn het indicatoren voor een goede natuurkwaliteit. Terecht een succesverhaal dus, voor waarnemingen.be en voor de Vlaamse natuur.

Goudvleugels (Metreletus balcanicus) zijn eendagsvliegen, ook wel haften of meivliegen genoemd. Eendagsvliegen zijn niet verwant aan vliegen maar behoren tot een aparte insectenorde. Een volwassen eendagsvlieg is slank en heeft twee of drie staartdraden en twee of vier vleugels. De nimfen hebben een wat afgeplat lichaam en kieuwen op hun achterlijf. Het grootste deel van hun leven brengen eendagsvliegen onder water door, als nimf. Eens volwassen beginnen ze aan hun leven boven het water en houden angstvallig de tijd in het oog: er rest hen dan nog maar enkele uren tot maximum twee weken. Volwassen Goudvleugels hebben prachtige gouden vleugels, wat het diertje dan ook zijn naam gaf.

De Goudvleugel heeft een erg versnipperde verspreiding in Europa en is nog nooit in Nederland of Wallonië gevonden, maar wel vlak over de grens in Luxemburg en Frankrijk. In Vlaanderen werden er sinds 1952 geen Goudvleugels meer gespot, tot Kurt Boux op 22 april eentje fotografeerde in het Walenbos, een waardevol natuurgebied in Tielt-Winge, Vlaams-Brabant, een gebied dat beheerd wordt door het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB). Deze zeldzame eendagsvlieg werd waargenomen als bijvangst tijdens een nachtvlinderinventarisatie, georganiseerd door de Vlaamse Vereniging voor Entomologie. De foto werd op waarnemingen.be geplaatst en eendagsvliegexpert Daan Drukker determineerde het diertje met zekerheid als Goudvleugel. Zonder het bestaan van waarnemingen.be was deze uitzonderlijke observatie waarschijnlijk niet aan het licht gekomen.

De observatie van Goudvleugel is niet enkel een succesverhaal voor waarnemingen.be, ook voor het natuurgebied Walenbos is dit erg goed nieuws. Door hun levenswijze zijn eendagsvliegen gebonden aan water. Goudvleugels komen voor in kleine beken waarin veel waterplanten groeien en die in de zomerperiode droog kunnen vallen. Nimfen van eendagsvliegen zijn erg gevoelig aan watervervuiling. Eendagsvliegen kunnen dus dienen als indicatorsoorten voor een goede natuurkwaliteit.

Is de Goudvleugel dan ‘terug van weggeweest’? Waarschijnlijk is de soort nooit weggeweest uit Vlaanderen, maar werd hij gewoon niet opgemerkt. Het blijft wel een bijzondere ontdekking, om een soort na meer dan 60 jaar opnieuw te zien in Vlaamse natuurgebieden.

Eendagsvliegen op naam brengen met de nieuwe online soortenzoeker

Heb je een eendagsvlieg gezien, maar lukt het je nog niet helemaal om ze op soort te brengen? De eerste Nederlandstalige online-tool om eendagsvliegen te determineren is een feit.

Hiermee kun je erg gemakkelijk op basis van een foto de volwassen stadia van de algemenere soorten van het Nederlandse en Vlaamse laagland determineren. Als je een eendagsvlieg uit Zuid-Limburg of uit de Ardennen hebt gevonden, is het aan te raden om een meer gespecialiseerde sleutel te gebruiken. Ook nimfen kan je nog niet determineren met deze sleutel.

Hoe werkt het?
Kijk eerst op de overzichtspagina of je de soort direct kan herkennen. Als je niet helemaal zeker bent van de soort kan je beginnen met determineren. In het scherm links vind je verschillende kenmerken van eendagsvliegen die je kan gebruiken. Zie je bijvoorbeeld iets opvallends op de vleugels? Klik dan “Vleugels” aan en vink de vakjes aan die van toepassing zijn. Uiteindelijk zal er dan één soort overblijven en is je eendagsvlieg gedetermineerd.

Vergeet niet je waarneming (met foto) in te voeren op waarneming.nl, waarnemingen.be of observado.org.

Tekst; Sanne Ruyts, Natuurpunt Studie
Foto: Daan Drukker