Grote behangersbij duikt weer op!

Van deze soort werden in Vlaanderen slechts enkele waarnemingen gerapporteerd, maar deze dateren allemaal van voor 1950. Drie recente waarnemingen in 2 jaar tijd relatief dicht bij elkaar zouden kunnen wijzen op een bestaande kleine populatie in Zuid-West-Vlaanderen. De grote behangersbij werd eerder al waargenomen in Wallonië en het Noorden van Frankrijk, maar de soort is uiterst zeldzaam met slechts enkele waarnemingen. In Wallonië is de soort recent enkel waargenomen in de omgeving van Doornik in Henegouwen en in Tellin in Luxemburg. 

De forse mannetjes zijn gemakkelijk te onderscheiden van de andere soorten behangersbijen. Ze hebben sterk verbrede, witte, voortarsen (=structuur aan het uiteinde van de poot) met witte haarfranjes die zwart eindigen, zwarte ogen en een enorm gezwollen en gebogen achtertiba. De enige soort waarmee ze verward kan worden is de kustbehangersbij (Megachile maritima), maar deze soort heeft groene ogen en oranje beharing aan het uiteinde van de voortarsen.
Zoals zijn naam doet vermoeden is de kustbehangersbij sterk gebonden aan warme en zandige biotopen, maar ook droge heide en kalkgraslanden. Daarnaast is verwarring mogelijk met de grote bladsnijder (Megachile willughbiella). De vrouwtjes van de grote behangersbij lijken sterk op die van de grote bladsnijder, maar vooral de sterk gelijkende naam kan voor verwarring zorgen. De grote bladsnijder is een erg algemene tuinsoort die in de zomermaanden vaak aangetroffen wordt op klokjes (Campanula) of vlinderbloemigen (Fabaceae). 

Knoopkruid in bloemrijk grasland aan de Gavers in Harelbeke 4 juli 2022 Foto: Jens D’Haeseleer

De waarnemingen van de grote behangersbij in het zuiden van West-Vlaanderen kunnen onmiddellijk gelinkt worden aan paarse composieten, voornamelijk speerdistel, kale jonker en knoopkruid. De soort vliegt in Midden-Europa van begin juli tot eind augustus. De achteruitgang in Zweden wordt in direct verband gebracht met het grootschalig verdwijnen van begroeiingen rijk aan knoopkruid. Volgens de literatuur heeft de grote behangersbij een duidelijke voorkeur aan planten uit de familie Asteraceae (distelachtigen, knoopkruid, echt bitterkruid,...). Hierbij wordt nog maar eens aangetoond hoe belangrijk het is voor heel wat soorten insecten om voldoende nectar- en stuifmeelaanbod te voorzien met planten uit deze familie. Ook het grote belang van bloeiende distels voor wilde bijen (en insecten in het algemeen) wordt met deze vondst opnieuw duidelijk. De soort lijkt dus zeer zeldzaam in België, maar mogelijk kan ze nog gevonden worden bij gerichte inventarisaties in geschikt habitat in het zuiden van West-Vlaanderen

Aculea West-Vlaanderen verenigt liefhebbers van wilde bijen en wespen in West-Vlaanderen. Samen brengen we het voorkomen van deze wilde soorten in kaart en streven we naar een betere bescherming. 

Meer info: https://www.natuurpunt.be/afdelingen/aculea-west-vlaanderen

Tekst: Yves Gevaert (Aculea West-Vlaanderen) & Jens D’Haeseleer (Natuurpunt Studie)