Natuurpunt roept op Bruinvissen op Rupel en Schelde te tellen

Bericht uitgegeven door Natuurpunt op woensdag 19 maart 2014

In het voorjaar van 2013 werden meer dan 150 waarnemingen gedaan van Bruinvissen op de Schelde en de Rupel. Omdat de dieren erg opvallend zijn en de rivieren op- en afzwemmen, gaat het wellicht om een twintigtal verschillende exemplaren. In diezelfde periode spoelden dertien Bruinvissen dood aan op de oevers van de rivieren. Om meer informatie te verzamelen over het fenomeen en om het hoge sterftepercentage te kunnen afremmen, roept de Zoogdierenwerkgroep van Natuurpunt iedereen op om levende en aangespoelde Bruinvissen te melden op bruinvis.zoogdierenwerkgroep.be.

Bruinvissen leven hoofdzakelijk in kustgebieden en komen voor in de gematigde en Subarctische wateren van het noordelijke halfrond. Ze overleven zowel in zout, zoet als brak water. Dat verklaart meteen waarom ze stromen en rivieren kunnen opzwemmen. Een bijzonder fenomeen is dat de Bruinvis weer wordt gezien in verschillende Europese rivieren, waaronder ook in België. Omwille van de watervervuiling, bejaging en voedselgebrek waren waarnemingen van Bruinvissen op de Schelde en de Rupel de voorbije 100 jaar eerder zeldzaam. Ter illustratie: in de periode van 2008 tot en met 2012 waren er hier slechts zes waarnemingen.

Maar de laatste tien jaar ondergingen de Schelde en de Rupel een echte metamorfose; de waterkwaliteit ging er op vooruit en je kan er tegenwoordig weer een dertigtal vissoorten terugvinden. In de periode maart tot en met mei 2013 werden ruim 150 Bruinvissen waargenomen in de Schelde en de Rupel. Om welke reden de Bruinvis landinwaarts zwemt, is niet helemaal duidelijk. Een mogelijke verklaring kan zijn dat ze prooien achterna zwemmen. Zeevissen als de Spiering en de Fint zwemmen in de lente massaal de stromen op om er te paaien in de ondiepere gebieden.

Dat zwemavontuur van de Bruinvis loopt helaas niet altijd goed af. Van de naar schatting 20 Bruinvissen die vorig jaar op de Schelde en de Rupel gesignaleerd werden, zijn 13 exemplaren dood aangespoeld. Hoe dat komt is nog onduidelijk. De Zoogdierenwerkgroep van Natuurpunt start met een grote telcampagne om dat te onderzoeken en om zo te weten te komen welke maatregelen we kunnen nemen om deze dolfijnsoort opnieuw veilig door en in onze rivieren te laten zwemmen.

Iedereen kan helpen door waarnemingen van dode of levende Bruinvissen in de Schelde of Rupel door te geven via de website bruinvis.zoogdierenwerkgroep.be. Je vindt er ook meer informatie over de telactie en de soort.

In tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden, is de Bruinvis een zoogdier en geen vis. Het is de kleinste walvisachtige in Europese wateren, maar toch kan een volwassen exemplaar tot 1,80 meter lang worden. Bruinvissen verblijven slechts korte periodes boven het wateroppervlak en zijn dus moeilijk te observeren. Bij vluchtige waarnemingen kan je ze ook gemakkelijk verwarren met een zeehond of een andere dolfijnsoort. Je herkent Bruinvissen aan hun bruine tot donkergrijze huid en blekere tot helderwitte buik. Kenmerkend voor de soort zijn de kleine, driehoekige rugvin, stompe snuit, voorhoofdsbult en de dunne donkere streep die loopt van de mondhoek tot aan de borstvinnen.

Tekst: Diemer Vercayie, Natuurpunt Studie & Lies Loens, Natuurpunt
Foto's: Guy Borremans