Image
Broeikasspin - Elwin van der Kolk

Broeikasspin

Parasteatoda tepidariorum
Theridiidae

De broeikasspin werd lang geleden vanuit het zuiden bij ons ingevoerd. Ze heet zo omdat ze in onze streken heel lang alleen maar in serres werd gevonden. Tegenwoordig ontdek je haar ook regelmatig in openlucht. Af en toe wordt ze ook aangetroffen in compostvaten en dat is niet zo verwonderlijk. Compost geeft namelijk warmte af en het krioelt er van de insecten.

Grootte
mannetje: 3-4 mm, vrouwtje: 5-7 mm
Levensverwachting

Langer dan 1 jaar

Favoriete maaltijd

Veelal kruipende insecten vanwege het bijzondere web met kleverige vangdraden tegen de bodem. Dat web stelt haar in staat om soms ook wel eens grotere tot zeer grote prooien te vangen. Bekijk bv. maar eens volgend natuurbericht: https://www.natuurpunt.be/nieuws/csi-arabel-velde-deze-belgische-spin-een-pad-20160818

 

Burgerlijke staat

Mannetje en vrouwtje delen web voor tijdens de paartijd. Mannetjes helpen dan vaak met het overmeesteren van prooien.

Status
Vrij algemeen
Woonplaats

Voorkeur voor warme of beschutte plekjes, vaak in de omgeving van huizen, maar meestal niet binnen. Dus aan of in tuinhuisjes of garages, in beschutte nissen, maar ook regelmatig bovenaan in compostvaten.

Karakter

Helemaal niet agressief naar mensen toe (laten zich vaak spontaan op de grond vallen en houden zich dan dood) en hebben heel korte giftanden, waarmee ze zelfs niet door de menselijke huid zouden kunnen bijten als ze dat onder grote bedreiging al zouden willen.

Verleiding

Hoewel deze soort tot dezelfde familie (kogelspinnen) behoort als de zwarte weduwe (waarvan de vrouwtjes de mannetjes na de paring vaak opeten), loopt het mannetje van de broeikasspin minder risico om door het vrouwtje opgegeten te worden.

Afkomst
Ingeburgerd

Hoe herken je de broeikasspin?

  • Kogelspin met rond achterlijf
  • Variabele kleur van bruin tot grijszwart
  • Eerder kleine spin (3 - 7 mm)

Door het kleine formaat en de kleur van deze spin vallen ze amper op tegen de achtergrond. De mannetjes hebben een minder rond achterlijf dan de vrouwtjes en ze zijn over het algemeen ook kleiner.

Broeikasspin - Elwin van der Kolk

Lijkt op

De broeikasspin lijkt op de valse broeikasspin, maar deze is een stuk kleiner. Er zijn ook wel wat gelijkenissen met de prachtkogelspin, maar die is doorgaans feller en met meer contrast gekleurd. De prachtkogelspin is ook een stuk kleiner dan de broeikasspin.

Afbeelding
Broeikasspin - Paul Wouters / Marianne Horeman
Paul Wouters / Marianne Horeman

Hoe leeft de broeikasspin?

Wat eet de broeikasspin?

De broeikasspin eet voornamelijk kruipende ongewervelden zoals kevers, mieren, pissebedden... Om haar prooien te vangen spint ze een zogenaamd 'galgweb'. Dat is een driedimansionaal opgehangen web van waaruit verticale draden strak worden opgespannen tegen de grond. Onderaan die draden zit kleefstof. Als een insect of andere ongewervelde tegen zo'n draad loopt, blijft hij kleven en probeert zich los te wrikken. Daarbi komt de draad los van de grond en trekt de prooi ophoog zodat ze hulpeloos bungelend door de spin kan overmeesterd worden. De broeikasspin gebruikt daarbij haar neurotoxisch gif om de prooi te verlammen en injecteert dan verteringssappen om de opgeloste inhoud vervolgens op te slurpen. Na de maaltijd rest enkel het lege omhulsel van de prooi, dat de spin uit haar web gooit.

Hoe plant de broeikasspin zich voort?

Het mannetje van de broeikasspin plukt aan het web van het vrouwtje om te signaleren dat hij er is. Als het vrouwtje bereid is, laat ze het mannetje veilig naderen. Na het paren hangen de vrouwtjes hun eicocons in hun web. Deze bruine papierachtige ‘peertjes’ bevatten tussen 30 - 80 eitjes, maar in tegenstelling tot veel andere spinnen, produceren ze er meerdere naargelang ze ook meer voedsel kunnen bemachtigen. Na het uitkomen blijven de spinnetjes nog een aantal dagen in het web. Het paren is niet seizoensgebonden en kan dus op elk moment van het jaar plaatsvinden.

Icon
Icoon - Wist je dat

Wist je dat?

De broeikasspin weeft een galgweb met lange ‘galgdraden’ die soms wel tot vijftig centimeter lang worden, bijvoorbeeld als ze haar web onder banken of tafeltjes maakt. Daarlangs kruipt ze uiteindelijk met haar gevangen prooi naar boven. Even ter vergelijking: een mens zou dan soepel op en neer moeten kruipen over kabels van honderddertig meter, waarbij hij dan ook nog eens het gewicht van een loodzware prooi zou moeten meetorsen.

 De roofwants Stenolemus lanipes voedt zich bijna uitsluitend met jonge broeikasspinnetjes.

Waar vind je de broeikasspin

De broeikasspin komt nog wel in serres voor maar ook in tuinen en regelmatig bovenaan in compostvaten.
De broeikasspin komt algemeen voor en is over heel Vlaanderen verspreid.

Bekijk deze soort op waarnemingen.be

Vaak gestelde vragen over spinnen

Hoeveel ogen heeft een spin?

De meeste spinnensoorten hebben 8 ogen, maar er zijn er ook veel die er maar 6 hebben. Een kleine minderheid heeft er 4, 2 of 0.

Hoeveel poten heeft een spin?

Een spin heeft 8 poten. Vooraan het kopborststuk zijn ook twee -meestal kleine- tasters zichtbaar.

Wat is het verschil tussen een spin en een hooiwagen?

Hooiwagens worden vaak verward met spinnen hoewel het onderscheid vrij eenvoudig gemaakt kan worden:

  • Het lichaam van een spin bestaat uit twee delen: het kopborststuk en het achterlijf. Bij hooiwagens zijn beide delen versmolten tot één bolletje. Er is dus geen versmalling zichtbaar tussen beide delen.
  • Hooiwagens kunnen geen gif produceren.
  • Hooiwagens kunnen geen spindraden maken.
  • Waar spinnen verschillende opstellingen van meerdere ogen hebben, hebben hooiwagens boven op het lichaam één paar ogen die op een heuveltje geplaatst staan en zijwaarts gericht zijn.

Meer info over hooiwagens

Leven er gevaarlijke spinnen in België?

In België leven geen spinnensoorten die levensgevaar kunnen opleveren voor de mens.

Kunnen spinnen bijten?

Van de meer dan 700 bekende Belgische spinnensoorten, zijn er een 60-tal dat theoretisch mechanisch in staat is om met de giftanden de menselijke huid te doorboren. Daarbij zijn er een heel deel die je als mens gewoon niet tegenkomt, laat staan in omstandigheden waarin ze zouden willen bijten (enkel als je ze vastknelt) en een aantal dat zelfs niet bijt als je ze zwaar zou pesten. Er schiet dan misschien nog een vijftal soorten over die je mits de nodige inspanningen zou kunnen overtuigen om je te bijten, maar NOOIT zal een spin dus spontaan een mens bijten (bv. wanneer ze over je hand loopt). We herhalen: NOOIT. Er circuleert megaveel fake news over spinnenbeten, zowel op het internet, als in verhalen die mensen vertellen. 

Waarom zijn spinnen nuttig?

De nood om levende wezens als ‘nuttig’, ’onnuttig’ of ‘schadelijk’ te taxeren getuigt van een vrij enge visie op natuur, maar zelfs als we zo naar die natuur willen kijken, zijn spinnen voor de mens zeker ‘nuttig’ te noemen. Het zijn immers de enige jagers die in huis op zoek gaan naar insecten die voor ons mensen wel eens ‘overlast’ kunnen bezorgen, zoals vliegen en muggen die ziektes kunnen overbrengen.

Klopt het dat spinnen 's nachts in je mond kruipen?

Nee. Spinnen kunnen via verschillende zintuigen warmte, vochtigheid, luchtstromen, trillingen etc. waarnemen en gaan dus geen zelfmoord plegen door in een menselijke mond te kruipen. Voor het VTM-programma “Ze zeggen dat” werd dit ook in verschillende opstellingen uitgetest en weigerden de spinnen zelfs bij zware sturing om überhaupt richting de mond van proefpersoon Dina Tersago te kruipen. Dus het is een fabeltje dat je 's nachts in je slaap wel eens een spin zou eten.

Hoe geraak je van je angst voor spinnen af?

Spinnenangst is normaal. Onderzoek toonde aan dat de eerste angstreflex bij confrontatie met bv. een donkere spin op een lichte ondergrond, bij alle onderzochte volkeren aanwezig is. Die angstreflex heeft dus vermoedelijk een evolutionaire oorzaak. Wat niet ‘normaal’ is, is arachnofobie. Dat is een extreme angst die bovendien een reële impact heeft op je leven. Dat kan zich bv. uiten in een zenuwachtigheid elk jaar als de mannelijke huisspinnen hun web verlaten en op zoek gaan naar een partner, of in het niet willen betreden van ruimtes waar mogelijk (of zeker) spinnen aanwezig zijn,... Bij arachnofobie is het aangeraden om professionele begeleiding te zoeken die je van je fobie kan verlossen, want vaak lopen mensen veel te lang rond met hun fobie, met alle nare gevolgen van dien. 

Leer soorten herkennen en geef je waarnemingen door

Afbeelding
ObsIdentify - Shutterstock
NP

Trek met je telefoon naar buiten en identificeer soorten met de gratis app ObsIdentify: de natuurherkenner in je broekzak. Door je waarnemingen op te slaan, lever je tegelijk een belangrijke bijdrage aan het onderzoek rond soorten. Download de app hier:
 

Download voor iOS    Download voor Android