Image
Grauwe gors - Elwin van der Kolk

Grauwe gors

Corn bunting
Emberiza calandra
gorzen (Emberizidae)

 Qua uitzicht lijkt de grauwe gors wat op een uit de kluiten gewassen veldleeuwerik. En daar stopt de vergelijking niet: net als de veldleeuwerik is ook de grauwe gors een sterk bedreigde akkervogel. Door intensivering van landbouw verdwijnt deze al onopvallende vogel stilaan van de Vlaamse akkers.

Grootte
16-19 cm - spanwijdte: 26-32 cm
Gewicht
38-55 gram
Levensverwachting

Gemiddeld 3 jaar

Burgerlijke staat

schuwt polygamie niet, houdt er soms wel drie vrouwtjes op na

Status
Zeldzaam
Woonplaats

gebieden waar nog aan traditionele landbouw wordt gedaan: open akkers met een sterke afwisseling aan gewassen, en hier en daar een boom als zangpost, al zingt de grauwe gors vooral van tussen het graan.

Karakter

timide en onopvallend

Afkomst
Inheems

Hoe herken je de grauwe gors?

  • Forse gors met een lichaamslengte van gemiddeld 18 cm, mannetjes zijn ongeveer 20% groter dan vrouwtjes
  • Het verenkleed van grauwe gors is onopvallend grijs-bruin gestreept, zowel bij mannetjes als vrouwtjes
  • Onderkant is beigewit met donkere strepen
  • In tegenstelling tot andere gorzen, heeft de grauwe gors geen wit in de buitenste staartpennen

De grauwe gors onderscheidt zich net door zijn onopvallendheid. Zoals zijn naam doet vermoeden, houdt deze forse gors het sober, en dat terwijl de meeste (mannelijke) gorzen toch eerder opvallend getooid gaan. De vrouwtjes en mannetjes dragen hetzelfde verenkleed.
 

Grauwe gors - Elwin van der Kolk

Het geluid van de grauwe gors

De zang van de grauwe gors klinkt een beetje als een rammelende sleutelbos.

Audio file
Beluister hier

Hoe leeft de grauwe gors?

Wat eet de grauwe gors?

Zaden zijn voor de grauwe gors niet te versmaden, maar eigenlijk is hij een alleseter. Vlinders, slakken, wormen, spinnen en andere kleine ongewervelden staan ook op het menu, vooral tijdens de broedtijd.
 

Afbeelding
Grauwe gors - waarnemingen.be - Dieder Plu
waarnemingen.be - Dieder Plu
Afbeelding
Grauwe gors - waarnemingen.be - Kris De Rouck
waarnemingen.be - Kris De Rouck

Hoe plant de grauwe gors zich voort?

De grauwe gors broedt op de grond of in de lage kruidlaag en bouwt zijn nest van gras. Het vrouwtje legt 4-5 eieren die ze in ongeveer 12 dagen uitbroedt. Nog 12 dagen later vliegen de kuikens uit. De mannetjes zijn nauwelijks betrokken bij de opvoeding van de jongen.

Icon
Icoon - Wist je dat

Wist je dat?

  • Door zijn kenmerkende, metaalachtige zang, die met wat fantasie klinkt als rammelende sleutels, heeft de grauwe gors de bijnaam ‘zingende sleutelbos’ meegekregen.
  • De grauwe gors is de enige inheemse gors waarbij amper sprake is van seksuele dimorfie. Mannetjes en vrouwtjes hebben exact hetzelfde verenkleed. Enkel aan het grootteverschil kan je de geslachten onderscheiden: mannetjes zijn ongeveer 20% groter dan vrouwtjes.

Waar vind je de grauwe gors?

De grauwe gors voelt zich op en top thuis in gebieden waar nog aan traditionele landbouw wordt gedaan: open akkers met een sterke afwisseling aan gewassen en hier en daar een boom als zangpost. Al zingt de grauwe gors vooral vanuit het graan.

> Bekijk deze soort op waarnemingen.be

Kom deze soort veel voor?

De grauwe gors is een symboolsoort voor de teloorgang van de diversiteit in ons landbouwgebied en staat gecatalogeerd als ‘ernstig bedreigd’ op de Vlaamse Rode Lijst. In iets meer dan 25 jaar tijd nam de populatie af van ongeveer 1500 broedparen tot 40 paren in 2018-2019. De aantallen blijven sterk dalen, ze komen momenteel enkel nog voor als broedvogel in het uiterste zuidoosten van Vlaams-Brabant en aangrenzend in het zuiden van Limburg. Het is met andere woorden één van de sterkst bedreigde akkervogels in Vlaanderen.
 

Leer soorten herkennen en geef je waarnemingen door

Afbeelding
ObsIdentify - Shutterstock
NP

Trek met je telefoon naar buiten en identificeer soorten met de gratis app ObsIdentify: de natuurherkenner in je broekzak. Door je waarnemingen op te slaan, lever je tegelijk een belangrijke bijdrage aan het onderzoek rond soorten. Download de app hier:
 

Download voor iOS    Download voor Android

Icon
Icoon - Vrijwilligers - Helpende handen

Help de grauwe gors

Wat kan jij doen?

Niet enkel de grauwe gors, maar ook andere akkervogels lijden sterk onder de intensivering van onze landbouw. Initiatieven als ‘Graan voor Gorzen’ helpen de vogels opnieuw aan een geschikte habitat. Ook onder de impuls van de Werkgroep Grauwe Gors verrichten vrijwilligers onderzoek naar het behoud van de soort in het laatste kerngebied in Vlaanderen.

Wat doet Natuurpunt?

Natuurpunt ijvert voor een landbouwbeleid dat meer aandacht besteedt aan biodiversiteit. Daar plukt de grauwe gors samen met veel andere akkervogels hopelijk een graantje van mee.
 

Icon
Icoon - Vogelhut

Start tijdig met het voederen van de vogels in je tuin

Vanaf de herfst zoeken vogels actief naar een voedselplek voor de winter. Door je voedertafel dan al te vullen, weten ze dat ze in de winter in jouw tuin terecht kunnen.
Wanneer het echt koud wordt, kan je vetbollen en pindaslingers aanbieden.

Hoe voeder je tuinvogels, en wie eet wat?

Activiteiten