Meer dan 3500 ha Vlaamse natuur hersteld dankzij 30 jaar LIFE
Vandaag zaterdag 21 mei 2022 vieren we een dubbele verjaardag: Natura 2000 en LIFE bestaan 30 jaar. Beide Europese instrumenten zijn er om de natuur te beschermen en te herstellen. Samen met partners heeft Natuurpunt tot nu toe al 40 LIFE-projecten uitgevoerd in Vlaanderen en daarmee al meer dan 3500 ha natuur hersteld en laten uitgroeien tot Europese topnatuur.
Natura 2000 is een Europees netwerk van beschermde natuur. In Vlaanderen gaat het om 62 gebieden, in heel Europa vallen er 27.000 gebieden onder. Een van de belangrijke pijlers van Natura 2000 is de Europese habitatrichtlijn. Die vormt de wettelijke basis om die Europese topnatuur beter te beschermen en te ontwikkelen.
“Het belang van de Habitatrichtlijn en het daarmee samenhangende sterke juridisch afdwingbare kader kan voor het natuurbeleid in Vlaanderen moeilijk overschat worden”, zegt Jos Ramaekers, diensthoofd Natuurpunt Beleid. “Ik denk dat we allemaal nog de zaak rond Essers kennen die het beschermde Essersbos wilden kappen om uit te breiden. En nog recenter: het stikstofakkoord. Dankzij de regel dat activiteiten geen 'betekenisvolle' negatieve impact mogen hebben op Europees beschermde natuur konden we een akkoord bereiken dat voor alle Vlaamse natuur een verbetering zal meebrengen.”
Natuur herstellen en verbeteren
Naast het vastleggen van speciale beschermingszones startte Europa 30 jaar geleden ook met het LIFE-programma om natuurherstel te financieren. LIFE betekende heel wat kansen voor Natuurpunt. Dankzij de financiering vanuit Europa konden we 40 projecten opstarten die kwetsbare natuur herstelden, die verloren gewaande plant- en diersoorten terugbracht en die gebieden ook toegankelijk maakte voor bezoekers.
“In 1994 haalde Natuurpunt (toen nog de Belgische Natuur- en Vogelreservaten) het eerste Belgische LIFE-project Kwartelkoning binnen. Daardoor konden we in 234 ha in diverse gebieden in Vlaanderen - zoals Kalkense Meersen en Schulensbroek - en Wallonië aankopen en inrichten zodat de verdwenen kwartelkoning er weer een goed leefgebied kon vinden.”, zegt Stefan Versweyveld, diensthoofd Natuurpunt Beheer.
Landschap De Liereman in Oud-Turnhout zou nooit zijn wat het nu is mocht LIFE Liereman er niet geweest zijn. Dat was één van de grootste natuurherstelprojecten in Vlaanderen, succesvol afgerond in september 2010. Het project is een goed voorbeeld van win-win voor mens en natuur en heeft voor een sterke impuls in de Turnhoutse Kempen gezorgd.
En zo zijn er heel wat natuurparadijzen in Vlaanderen gerealiseerd. Dankzij liefst drie LIFE-projecten kon Natuurpunt de Uitkerkse Polder herstellen als hét bolwerk voor weidevogels in Vlaanderen. De aantallen broedende grutto's, tureluurs, kluten en kieviten stegen sinds de start van het eerste project in 1999 spectaculair.
Over het Natura 2000-netwerk
Natura 2000 is een Europees netwerk van beschermde topnatuur. Het omvat 27.000 gebieden en beslaat ongeveer 18% van Europa. Het is één van de grote verwezenlijkingen van de Europese Unie en vormt de ruggengraat van het Europees natuurbehoud. Het Natura 2000-netwerk bedekt ongeveer 12,3 % van het Vlaams gewest, goed voor ruim 166.000 hectare. Hiermee zitten wij in het gemiddelde van de EU. Voor heel België gaat het over 12,7% van de landoppervlakte en 36,8% van het Belgische deel van de Noordzee. In Wallonië gaat het over 220.000 hectare, 13,2%.
Met Natura 2000 wil Europa de achteruitgang van de natuur een halt toe roepen. Natura 2000 wil in de Europese landen de nodige ruimte bieden aan verschillende soorten planten en dieren, en de gebieden waarin ze leven. En die natuur levert ook voordelen op voor de mens: zuiver water, ruimte voor recreatie, een gezonde bodem, frisse lucht…
Over het LIFE-programma
LIFE is het instrument van de Europese Unie dat de projecten voor natuurbehoud en milieubescherming financieel ondersteunt in de verschillende lidstaten. Een LIFE project realiseert altijd een concrete meerwaarde voor de natuur. Het gaat dan over het opzetten van een actieve samenwerking tussen partners, versnelde uitvoering van herstel- en inrichting van het gebied, aankoop van terreinen, investeringen in wandelpaden en bezoekerscentra en kijkhutten voor toegankelijkheid en beleving, actieve communicatie en bewustwording van doelgroepen en omwonenden, opbouw van expertise.
LIFE heeft tot nu toe 3 miljard euro geïnvesteerd in natuurprojecten verspreid over heel Europa. Zo krijgen 1.800 dier- en plantensoorten een ruggensteuntje dankzij LIFE.
https://www.natuurpunt.be/pagina/life
Ontvang nieuws over onze natuur en activiteiten rechtstreeks in je mailbox.
Abonneer je op onze nieuwsbrief