Afbeelding
Staartblauwtje
Emiel Boeckx

Nieuwe dagvlinders in de provincie Antwerpen

31 aug 2018
Categorieën
Natuurbericht
Provincie Antwerpen
Vlinders


De warme zomermaanden maakten van 2018 een uitzonderlijk jaar voor de verspreiding van dagvlinders in de provincie Antwerpen. In de provincie werden dit jaar 2 soorten ontdekt die daar nooit eerder rondvlogen, en een aantal zuidelijke soorten zijn de provincie in sneltempo aan het koloniseren.

Nieuw

Het Scheefbloemwitje komt uit het oosten. In 2015 bereikte het voor het eerst Nederland. In 2016 was het voor het eerst in het meest oostelijke puntje van België Dit jaar werd de soort al op 2 plaatsen in de provincie Antwerpen vastgesteld (in Geel en in Balen).

Het Staartblauwtje is een prachtig blauw vlindertje dat lijkt op het Boomblauwtje maar met oranje in de ondervleugel en staartjes aan de vleugels. In de 20ste eeuw werd het slechts twee keer in ons land gemeld als dwaalgast. In 2011 werd voor de eerste keer voortplanting vastgesteld in Limburg en sinds 2017 in Vlaams-Brabant. Nooit eerder waren ze te zien in de provincie Antwerpen. Tot … 2018. Begin juli werd de soort plots op 2 verschillende plaatsen in de provincie Antwerpen waargenomen (in Balen en in Veerle-Laakdal). In augustus volgden nog verschillende andere waarnemingen in Hallaar, Olmen, Gierle, Vorselaar en Zondereigen.


In opmars

De Braamparelmoer is een vlindersoort uit het zuiden. Van deze klimaatsoort was ook voorspeld dat ze zou opschuiven naar het noorden.  In 2006 was ze voor het eerst in Wallonië aanwezig. In 2015 werd ze voor het eerst in Vlaanderen gespot. In 2017 dook ze voor het eerst op in de provincie Antwerpen. En in 2018 werd de soort al gezien in Weelde, in het uiterste noorden van de provincie. En meteen ging het om 2 exemplaren op 1 plaats, dus vermoedelijk betekent dit dat de soort zich hier al had voortgeplant. Nadien dook de soort ook op in Vorselaar.

Het Kaasjeskruiddikkopje is al een paar jaar aan een opmars naar het noorden en het westen bezig. Terwijl die in 2011 nog helemaal ontbrak in Vlaanderen, is ie nu een gewone verschijning in grote delen van Vlaams-Brabant en Oost-Vlaanderen. Sinds 2016 fladdert dit dikkopje ook in het Mechelse, en in 2018 werd het ook in Antwerpen gezien, in het Rivierenhof en intussen zelfs binnen de ring van Antwerpen.

De Keizersmantel is een grote oranje vlindersoort van open plekken in bossen die in de ons omliggende landen niet zo zeldzaam is. De Keizersmantel was lange tijd zeldzaam in Vlaanderen, maar sinds begin deze eeuw kent hij een lichte toename. In 2017 werd de soort op tal van plaatsen buiten bossen gezien. Dit jaar zijn er spectaculair veel meldingen in de provincie, op allerlei plaatsen, ook in tuinen, zelfs in steden.

De Grote weerschijnvlinder is een heel zeldzame bosvlinder die in het begin van de eeuw op nog maar een handvol plaatsen in heel Vlaanderen populaties had. in 2014 en 2015 waren er voor het eerst een aantal nieuwe vestigingen. In 2017 en 2018 waren er grote aantallen zwervende exemplaren. Niet overal zal de vlinder voortplantingsplaatsen vinden, maar zulke jaren kunnen wel leiden tot nieuwe vestigingen. Ook op tal van plaatsen in provincie Antwerpen werd deze spectaculaire vlinder waargenomen.

De Kleine ijsvogelvlinder is een zeldzame bosvlinder waarvan de verspreiding zich beperkte tot een zevental oude boscomplexen in Vlaanderen. Vanaf de jaren 2010 werd er terug wat vooruitgang vastgesteld en een aantal nieuwe kolonisaties. Na de warme voorjaren van 2017 en 2018 werd deze vlinder ook een heel eind buiten deze voortplantingsplaatsen waargenomen. De vliegpiek was dit jaar bijna een maand vroeger als gevolg van het warme weer. De Kleine ijsvogelvlinder produceert in warme jaren soms een bijkomende generatie in het najaar.

De Kleine parelmoervlinder met zijn prachtige parelmoerkleurige vlekken op de onderkant van de vleugels bereikte in 2011 opnieuw de provincie Antwerpen, vanuit de uitbreidende populatie in Limburg. Daarna kende de soort een stevige uitbreiding van haar leefgebied zoals te zien is op deze bewegende kaart. Ze kan nu in de Oostelijke helft van de provincie op veel plaatsen worden waargenomen. Het is nog af te wachten of die toename zich verder zet.

Tekst: Wouter Vanreusel, Natuurpunt Studie