Schulensmeer en Schulensbroek

Provincie Limburg

Avonturenpad voor kinderen

Plankenpad over het water

Weidse vergezichten

Europese topnatuur

Vogelparadijs

Meer dan 500 hectare natuurgebied

Wandelen in Schulensmeer en Schulensbroek

Met z’n open ruimtes en verre horizonten staat het Schulensbroek garant voor rust, een ideale locatie om te wandelen. 

  • De groene route (2,5 km) is toegankelijk voor rolstoelen en kinderwagens. 
  • De groene route (2,5 km) is leuk voor kinderen. Onderweg ontdekken ze de natuur op het avonturenpad (Snuit)
  • Om de broedende vogels rust te gunnen, wordt in het voorjaar tussen 15 maart en 15 juni de rode wandelroute (6 km) afgesloten voor publiek. 
  • Bij ontoegankelijkheid hangt de rode vlag uit. Het gebied is een wachtbekken is en kan bij zware regenval overstromen waardoor de wandelpaden ontoegankelijk zijn. Enkel het fietspad en de dijken zijn dan nog toegankelijk.
  • Momenteel worden er nog natuurinrichtingswerken uitgevoerd, daardoor is het deel van rode wandeling tussen de Beerbosstraat en de dijk tijdelijk afgesloten (tot zomer 2024).

Toegankelijkheid

  • Leuk voor kinderen

  • Toegankelijk voor kinderwagens

  • Laarzen of stevige schoenen aanbevolen

  • Honden zijn welkom aan de leiband

Eigenschappen

Zeer groot gebied: > 100 ha
  • wandelpad
  • snuitrolstoelpad

Kaart van het gebied

7 routes

Avonturenpad

snuitrolstoelpad
2.54km
Gemiddeld 38 minuten wandeltijd
  • Leuk voor kinderen

Blauwe Wandeling

wandelpad
3.77km
Gemiddeld 60 minuten wandeltijd

Oranje Wandeling

wandelpad
8.35km
Gemiddeld 130 minuten wandeltijd

Oude Toren Blauwe Wandeling

wandelpad
5.40km
Gemiddeld 80 minuten wandeltijd

Gele wandeling

wandelpad
10.06km
Gemiddeld 150 minuten wandeltijd

Oude Toren Gele Wandeling

10.06km
Gemiddeld 150 minuten wandeltijd

Oude Toren Rode Wandeling

wandelpad
5.64km
Gemiddeld 80 minuten wandeltijd

Startpunten

Schulensbroek

Schansstraat
Linkhout
België

Oude Toren


Schulen
België

Zien en doen

Met z’n open ruimtes en verre horizonten staat het Schulensbroek garant voor rust, een ideale locatie om te wandelen. Aan het Bezoekerscentrum Schulensmeer starten vier bewegwijzerde wandellussen (2,5 km - 4 km - 8,5 km - 10 km). Wandelkaarten zijn verkrijgbaar in het bezoekerscentrum. 

Een wandeltip: ontdek het Schulensmeer vanuit een ander perspectief en start je wandeling aan de kerk van Schulen (Herk-de-Stad). Aan de kerk van Schulen starten drie bewegwijzerde wandellussen (5,5 km - 6 km - 10 km). Deze wandellussen voeren je rechtstreeks naar het hart van het Schulensbroek. 

Het bezoekerscentrum Schulensmeer is een tussenstop op de Groene Haltewandeling 'Dwars door de Demerdelta'. Deze lange afstandswandeling (16 km) start aan het treinstation van Schulen en eindigt aan het treinstation van Diest. Je wandelt door het Schulensbroek, Halensbroek en Webbekomsbroek. Meer info: www.groenehalte.be

Leuk voor kinderen

Avonturenpad

Het kinderavonturenpad is een aantrekkelijk wandelpad voor kinderen tot 12 jaar. Het ligt op de groene wandelroute (2,5 km). De route start aan het bezoekerscentrum. Je volgt de groene wegwijzers vanaf de totempaal met grutto. De route loopt langs de goed begaanbare oevers van het meer en de volledige route is rolstoelvriendelijk aangelegd.

De grote houten poort bij het vissershaventje is de start van het avonturenpad. Kleine (en grote) avonturiers kunnen er op ontdekking. Verscholen in het groen bots je op klauterpalen, een klimboom en zelfs een wildemanshut. Klim zeker op de speelheuvel met slotgracht, hoog in het kraaiennest heb je een heel goed uitzicht. Op het houten vlonderpad kan je dan weer héél ver kijken. Het andere uiteinde van het meer, 2 km verder, is met het blote oog zichtbaar. Op de dijken sta je plots oog in oog met het weidse natuurgebied Schulensbroek.

Waterdiertjes pleziertjes

Ontleen gratis een schepnetje en loeppotjes aan het onthaal en ga met je (groot)ouders op zoek naar de waterdiertjes in de poel. Met het loeppotje kan je deze miniscule beestjes van dichtbij bekijken. Zag je al ooit een waterschorpioen of een muggenlarve?

Afbeelding
Waterdiertjes Schulensmeer Schulensbroek - VMM

Kinderfeestjes

Heb je iets te vieren? Dan kan je bij ons terecht voor een kinderfeestje voor echte natuurspeurneuzen. Enthousiaste natuurgidsen nemen je mee op tocht en laten je de natuur spelenderwijs ontdekken.

Meer info over de kinderfeestjes vind je hier.

Afbeelding
Bushcraft Schulensmeer Schulensbroek

Sporten

Loopomloop

Aan het Bezoekerscentrum Schulensmeer starten twee loopomlooproutes. Op de grote zuil aan het bezoekerscentrum vind je een overzichtskaart. De korte route van 5,1 km loopt langs de noordelijke oever van het meer, is 50% onverhard en staat aangeduid met de groene pijltjes. De lange route van 8,5 km loopt helemaal rond het meer, is 89% onverhard en wordt aangeduid met de rode pijltjes. De loopomloop is te herkennen aan het logo: gekleurde driehoek met twee lopende beentjes.

Mountainbiken

Je kan aan het Schulensmeer ook een mooie mountainbikeroute vinden. Langs uitgestrekte weiden en door natuurgebied de Willekensberg fiets je het avontuur tegemoet. De rode lus van van het Mountainbikenetwerk West-Limburg start aan Bezoekerscentrum Schulensmeer. De route is 30,3 km lang, waarvan 55% off-road. De mountainbikeroute is te herkennen aan het logo: gekleurde driehoek met twee wielen

Opgelet: fietsen rond het meer, zowel langs de oever als op de dijken, is niet toegelaten. 

Wil je het Schulensbroek verkennen onder begeleiding van een ervaren wandelgids? Boek dan een afspraak in het bezoekerscentrum: 013-55 63 81.

Dieren en planten

  • Met een stukje grond van 32 are is het natuurgebied Schulensbroek begonnen. We noemen het nog steeds Perceel 1.  Precies hier heeft jaren na die eerste aankoop de bruine kiekendief gebroed. Symbolisch. Het dier vliegt meestal laag over moerassen en rietvelden, met de voor alle soorten kiekendieven kenmerkende houding: een golvende vliegbeweging, met de vleugels in een ondiepe V-vorm. De bruine kiekendief is een vrij schaarse broedvogel waarvan de aantallen geleidelijk dalen door intensivering van de landbouw en verdroging en verruiging van moerasgebieden.
  • Een specifieke dode boom in het gebied is de favoriete picknickplaats van de visarend die hier regelmatig op bezoek komt. Hij vangt vissen in het meer en komt ze hier in alle rust oppeuzelen. De visarend is geen broedvogel maar komt in kleine maar toenemende aantallen voor als doortrekker. De soort wordt vooral in de maanden april en september gezien.
  • Rondom het Schulensmeer kan je regelmatig grote zilverreigers bewonderen. De grote zilverreiger is bezig aan een opmars in Europa. De vogel broedt nu ook in België. Buiten de broedtijd wordt de grote zilverreiger in Nederland en België ook steeds vaker waargenomen.
  • Wie weet kom je wel een van de wilde zwanen tegen die steevast in dit gebied komen overwinteren. Het onderscheid met de even grote en ook in Noordwest-Europa voorkomende knobbelzwaan is dat de wilde zwaan een zwarte snavel heeft met een grote gele vlek aan de basis. De bovenkant van de snavel verloopt recht, zonder de knobbel die de knobbelzwaan heeft. Wilde zwanen zijn schuwer dan de knobbelzwaan. Ze zijn luidruchtig, zowel tijdens het vliegen als bij de verdediging van hun territorium.
  • Groot nieuws was het, toen in 2013 de melding kwam dat in het Schulensbroek nog grote modderkruipers rondzwemmen. Dat zijn zeer zeldzame, donkerbruine vissen met een geeloranje buik. Bij gevaar vluchten ze in de beekbodem. Een van zijn bijnamen is ‘weeraal’, want bij onweerachtig weer komt de lange vis aan het wateroppervlak zwemmen. Vroeger werden ze daarom als weervoorspeller in glazen bokalen gehouden. Herk-de-Stad heeft het dier jaren geleden als mascottesoort geadopteerd. Maar de vis heeft een monster van Lochnessstatus: her en der werd beweerd dat het dier er was, maar niemand slaagde erin om de waarnemingen hard te maken. Tot uit DNA-analyses bleek dat de grote modderkruiper wel degelijk rondzwemt in de grachten van het Schulensbroek.
  • De waterspitsmuis is snel en behendig onder water, en kan goed duiken. De vacht is waterafstotend, door de afscheiding van vetklieren. Als een waterspitsmuis zwemt, blijven er luchtbellen tussen de vacht zitten. Deze luchtbellen houden warmte vast, maar zorgen er ook voor dat de waterspitsmuis blijft drijven. De waterspitsmuis heeft gevoelige, beweeglijke snorharen en een spitse snuit, waarmee hij naar prooi kan zoeken in de modder en onder steentjes.

Over dit gebied

Beschrijving van het natuurgebied

Dichtbij het klaverblad van Lummen ligt een verrassend vogelparadijs: een verdwaald polderlandschap tussen Hasselt en Diest. In dit natuurgebied kan je wandelen tussen de uitgestrekte vochtige graslanden waar vele planten en dieren zich thuis voelen. Vanop het uitkijkplatform van het bezoekerscentrum Schulensmeer heb je een prima uitzicht over het Schulensmeer en Schulensbroek. 

Eeuwenlang was het Schulensbroek één groot natuurlijk overstromingsgebied dat meerdere maanden per jaar blank stond. Het broek was erg vruchtbaar, tot plezier van de landbouwers. Hooi van het Schulensbroek was heel gegeerd. Halfweg de jaren '70 probeerde de mens het water van de Demer en haar vele bijrivieren binnen de perken te houden met de aanleg van een wachtbekken. Het Schulensmeer is een feit.

Hoogtepunten op de wandelroutes

  • Bezoekerscentrum Schulensmeer is het startpunt bij uitstek voor je ontdekkingstocht door het Schulensbroek. Via de tentoonstelling op de bovenverdieping van het bezoekerscentrum krijg je een unieke kijk op de schitterende natuur in en rond het Schulensbroek en leer je welke planten en dieren je er zoal kan vinden. Een verdieping hoger kan je achter glas of met je haren in de wind genieten van het prachtige uitzicht over het meer van op het uitkijkpunt. Wandel- en fietskaarten of een leuk souvenir kan je kopen aan de infobalie en de innerlijke mens versterken kan op het terras aan het meer.
  • Het Schulensmeer is ideaal om vogels te spotten. Het gebied ligt op een drukke trekvogelroute. De combinatie van het meer met de graslanden maken van dit gebied een vogelparadijs. De afgelopen vijftien jaar werden hier meer dan 300 verschillende vogelsoorten waargenomen. Het is een belangrijk doortrek- en overwinteringsgebied waarbij het aantal pleisterende watervogels in de winter kan oplopen tot meer dan 5.000 exemplaren. Er staat een telescoop in de uitkijktoren om de vogels van naderbij te bekijken. Online vind je de recente waarnemingen in het Schulensbroek vind je online terug. Laat je eigen waarnemingen achter op www.waarnemingen.be en werk mee aan de statistieken van dit unieke natuurgebied.

Overnachten

  • Familiehotel en herboristerie-theewinkel ’t Buskruid, met fietsverhuur, vlakbij fietsknooppunt 312.
    't Buskruid is een hotel met zeven knusse kamers, en ook een herboristerie waar je proeft van meer dan dertig theemengelingen en streekhoning van de imker. Hier maken ze nog zelf kaarsen van zuivere bijenwas, natuurlijke verzorgingsproducten, aromatische oliën en nog veel meer. Wandelingen met Kris als kruidengids of een bezoek aan de imkerij kan een openbaring voor je zijn. In het hotel geven ze je ook graag de nodige tips voor fietstochten en bezienswaardigheden in de streek.
    Meer info en reservaties: Dr. Vanderhoeydonkstraat 64, 3560 Lummen, 013-53 22 94, [email protected]www.tbuskruid.be. 5% korting voor Natuurpuntleden
  • Vakantiewoning De Kleen Meulen, Mangelbeekstraat 56, 3560 Lummen, www.dekleenmeulen.beaan natuurgebied Kleen Meulen. Elke zaterdag wordt er gemalen in de gerestaureerde watermolen. Fietsvriendelijk, vlakbij fietsknooppunt 312.Vanaf hier vertrekt  een rode wandeling van 3 km o.m. langs de vogelkijkhut Kleen Meulen.
  • De oude pastorie, Dorpsstraat 34, Zelem. Een 20-tal verenigingen , waaronder Natuurpunt zetten hun schouders onder dit project met een herberg, culturele activiteiten en een vakantiewoning. Natuurpunt richtte de oude pastorietuin in.

Wat doet Natuurpunt

Natuurbeheer

Het Schulensbroek was in het verleden erg vruchtbaar, tot plezier van de landbouwers. Hooi van het Schulensbroek was heel gegeerd. Het beheer van de eeuwenhoude hooilanden staat nu nog centraal. De Vrienden van het Schulensbroek zetten zich in voor het dagelijks beheer. Een veertigtal landbouwers werken mee aan graas- en hooilandbeheer. Ook de grachten, poelen, rietkragen, knotwilgen en meidoornhagen en andere kleine landschapselementen vragen aangepast beheer. Tijdens de natuurbeheerdagen eind oktober dragen de jeugdverenigingen van Lummen en Herk-de-Stad jaarlijks hun steentje bij.

Afdeling

Schulensmeer en Schulensbroek wordt beheerd door

Meehelpen?

Elke laatste zaterdag van de maand is er een open beheervoormiddag. Help jij ook graag mee aan meer en betere natuur in het Schulensbroek? Geef ons een seintje

Steun Natuurpunt

Doe een gift voor Schulensmeer en Schulensbroek

Liever overschrijven?

BE56 2930 2120 7588
Vermeld 'Schulensmeer en Schulensbroek' bij je overschrijving

  • Giften vanaf €40 zijn fiscaal aftrekbaar
  • Jouw gift gaat rechtstreeks naar je gekozen project

Word lid van Natuurpunt

  • Bescherm de natuur
  • Ontvang de Fiets- en Wandelgids
  • Krijg korting bij onze partners

Ja, ik word lid van Natuurpunt

Afbeelding
Wandelaars aan het water