Betty en Paul, koppel zeearenden van de Blankaart, bouwen nest!
In het voorjaar streek een koppel zeearenden neer in de Blankaart. Elke ochtend kon je hen zien als ze uit jagen gingen: een grauwe gans of een meerkoet te grazen nemen. De vele ochtenden werden weken, de weken, maanden. De zeearenden vinden het op de Blankaart zo goed, dat ze tot onze grote verbazing besloten om er te blijven. Het was een vereiste dat ze tijdens de zomer voldoende voedsel vonden om ook daarna te blijven. In de winter is er namelijk voldoende eten (overwinterende ganzen).
Gigantisch nest
Deze herfst zijn ze begonnen met het bouwen van een nest om er volgend voorjaar te broeden. Ze kozen een wijdvertakte stevige wilg aan de binnenrand van de Blankaartvijver. Ze doen dit op de plek waar ze afgelopen voorjaar een koppel broedende buizerds hebben weggejaagd en het nest toen hebben platgewalst. Dat ze nu al beginnen met de nestbouw lijkt wat vroeg, de winter moet nog komen, maar dat is het niet. Het nest van een zeearend is een stevig en groot takkennest van minstens 1m². Gezien ze het jaarlijks opnieuw gebruiken en steeds wat uitbreiden, moet het een stevig fundament hebben. Er zijn nesten die tot 2m² groot kunnen worden en wel een halve ton tot een ton wegen.
Hopen op een broedgeval
Als ze volgend jaar echt gaan broeden zou dat wellicht voor het eerst sinds eeuwen zijn. Een primeur voor België én de Blankaart. De zeearend wordt wel regelmatig bij ons gezien, maar een nest hebben ze nooit eerder gebouwd. Daar zijn althans geen geschriften over. Wel over geschoten exemplaren: in november 1934 werd er vlak bij de Blankaart een zeearend geschoten, net als in De Panne in november 1950.
De zeearend is pas in 2006 in Nederland gaan broeden en doet het er heel goed. Dit jaar werden daar 36 koppels geteld. We vermoeden dan ook dat het Blankaart-koppel vanuit Nederland naar hier is gevlogen en hier een geschikt leefgebied heeft gevonden. Zeearenden kiezen voor waterrijke gebieden met veel watervogels en broeden steeds aan de rand van visrijk water. Op de Blankaart vinden ze wat ze nodig hebben: rust en bescherming, voedsel en een boom om een nest te maken. Critici beweerden aanvankelijk dat het koppel zeearenden al snel weer zou vertrekken omdat het leefgebied te klein en de verstoring te groot zou zijn, maar van onze Nederlandse collega’s horen we dat zij een toegenomen tolerantie ten aanzien van menselijke activiteiten vaststellen.
Aan voedsel zeker geen gebrek
De zeearenden hebben een gevarieerd menu. Ze pakken vooral overzomerende ganzen en meerkoeten, maar ook al eens een muskusrat of een koereiger. Het voedselaanbod zal straks nog toenemen als de duizenden kolganzen uit het noorden in de IJzervallei komen overwinteren.
De zeearend is met een vleugelspanwijdte van 2 tot 2,5 m een van de grootste Europese roofvogels. Met zijn opvallende krachtige, gele haaksnavel en imposante klauwen is het een onvergetelijke verschijning. De enorme plankvormige vleugels zijn erg opvallend en bezorgden hem zijn bijnaam ‘de vliegende deur’. Volwassen vogels hebben een korte, witte wigvormige staart.
De zeearend heeft ook aan de Blankaartbezoekers gedacht. Die moeten geen extra inspanningen doen om het schouwspel te bewonderen. Het nest in wording is, ook met het blote oog te zien vanop de romantische boogbrug tussen het Blankaartpark en de Blankaartvijver en vanuit een vogelkijkhut en -toren. Het luchttransport van forse takken is vooral in de voormiddag waar te nemen.
Gun ze rust
Gezien zeearenden het gevoeligst zijn voor verstoring tijdens de nestbouw en de eerste broedfase roept Natuurpunt alle fotografen, vogelspotters en wandelaars op om verstoring van de vogel en zijn omgeving maximaal te vermijden. Blijf op de wegen en paden en bewonder deze machtige roofvogel met het blote oog, verrekijker of telescoop.
Dat de zeearend op de Blankaart wil komen wonen is te danken aan de vele inspanningen die de vrijwilligers en Natuurpunt de voorbije jaren geleverd hebben om van de Blankaart topnatuur te maken.
De namen Paul en Betty verwijzen naar de vroegere mede-eigenaars van De Blankaart. De familie Kempynck, broers Paul en Luk en hun moeder Eliane Kempynck-Verhaeghe, beheerde dit natuurgebied tot einde de jaren vijftig van de vorige eeuw. Omdat hij de waardevolle natuur wilde openstellen voor het ruime publiek en gevoelig was voor natuurbehoud, zorgde Paul Kempynck er op dat moment voor dat het gebied eerst verhuurd werd aan de Belgische Natuur- en Vogelreservaten en later rond 1978 eigendom werd van het huidige Natuurpunt. Paul en Betty Kempynck-Daenen woonden vanaf 1960 onafgebroken aan De Blankaart: Paul overleed in 2012, zijn echtgenote Betty verliet hun woning bij het kasteelpark in april 2023.
Tekst: Guido Vandenbroucke (Conservator natuurgebied de Blankaart)
Ontvang nieuws over onze natuur en activiteiten rechtstreeks in je mailbox.
Abonneer je op onze nieuwsbrief