Zammelsbroek

In het zuiden van Geel, ter hoogte van Zammel en Oosterlo, ligt het natuurgebied Zammelsbroek. In de rustige, brede vallei van de Grote Nete vind je een grote verscheidenheid aan biotopen. Je kan hier uren wandelen via het wandelnetwerk De Merode.

Toegankelijkheid
Beschrijving van het gebied
Dieren en planten
Natuurbeheer
Verder wandelen in de buurt

Toegankelijkheid

Het hele jaar vrij toegankelijk op de paden. Laarzen of stevige wandelschoenen aangeraden. Honden welkom, aan de leiband.

In 2005 realiseerde Natuurpunt een aantal bewegwijzerde wandelpaden door het Zammelsbroek. Daarvoor kreeg de vereniging ruime steun van de Geelse vestiging van BP Belgium en de gewaardeerde medewerking van de Stad Geel en VVV Geel. Ook Toerisme Vlaanderen steunde dit project. Intussen werden deze wandelingen ook opgenomen in het wandelnetwerk De Merode (zie Verder wandelen in de buurt).

Top

Beschrijving van het gebied

Het Zammelsbroek ligt ten zuiden van de dorpen Geel-Zammel en Geel-Oosterlo. In de rustige, brede vallei van de Grote Nete bleef lang geleden de bodem lange tijd onder water staan. De hoge waterstand in het gebied sloot afgestorven plantenresten van de lucht af. Zo ontstond een veenlaag. Onze voorouders groeven op verscheidene plaatsen de veenlagen af om het materiaal als brandstof te gebruiken. Tot 1940 werd er ook moerasijzererts ontgonnen. Beide activiteiten zorgden voor grote plassen in het landschap. Veel verschillende dier- en plantensoorten vinden er een thuis.

Tussen Zammel en Oosterlo loopt een smalle duinrug. Parallel aan de noordzijde van die duinrug stroomt de rivier Wimp. In het zuiden ligt de Nete ongeveer 5 meter lager dan de top van de duinrug. Neerslag die niet via de rivieren wegstroomt, dringt langzaam de grond in en bereikt het grondwater. Dat water kan op de hellingen terug aan de oppervlakte komen en heet dan "kwel".

Op verharde oppervlakken infiltreert het regenwater niet en stroomt het versneld naar de rivieren. Er gaat dus minder water naar de grondwatertafel. Daardoor verdrogen de moerassen in het Zammelsbroek.

Meststoffen op arme landbouwgrond op de duinrug spoelen makkelijk weg naar de plassen in het natuurgebied en schaden daar het ecosysteem. In de jaren tachtig werd de Grote Nete uitgediept. Daardoor voert de Nete nu veel kwelwater af, verdrogen de vroegere veengronden en verdwijnen zeldzame planten uit het gebied.

Top

Dieren en planten

Er is een droge zandduin, bekend als de Kalvarieberg, naast veel natte natuur: vijvers en moerassen. Geen wonder dat dit gebied allerhande vogels aantrekt zoals blauwborst, ijsvogel en natuurlijk heel veel eenden. Er werden al meer dan 180 soorten vogels waargenomen. Op de hoger gelegen Kalvarieberg voelen de steenuil en de sperwer zich thuis en hoor je spechten hameren op de bomen. Ook in de vijvers en moerassen is er een grote biodiversiteit. Je vindt er planten als grote waterweegbree, watertorkruid, grote en kleine egelskop. Daartussen tal van waterdiertjes: schijfhoornslakken, bootsmannetjes en libellen en waterjuffers.

Paddenstoelen

Onder de berken op de zandduin vind je hier steevast vliegenzwammen. Nog een aantal algemene amanieten, gewoon eekhoorntjesbrood en valse hanenkam zijn hier niet zeldzaam. In de nattere stukken zorgt dood hout voor veel opruimende paddenstoelen zoals de zeldzame okerbruine aderzwam en de toltrilzwam die groeit op takken die nog aan de bomen hangen. In februari 2015 werd hier de rode kelkzwam gezien, een soort die nat, vaak bemost, dood hout verkiest.

Top

Natuurbeheer

Een natuurlijk bos is zeer gevarieerd. We vinden er verschillende soorten bomen van uiteenlopende leeftijden. Zomereik, berk en zwarte els groeien boven wilg, braam en kamperfoelie. Daaronder groeien wilde bloemen en grassen. De bodem is bedekt met allerlei mossen, korstmossen en paddenstoelen. De natuur werkt als een kringloop. Afgevallen bladeren en omgevallen bomen worden afgebroken door schimmels, bacteriën, wormen, insecten en hun larven. Die zijn dan weer voedsel voor vogels en andere dieren. Spechten en mezen gebruiken dode bomen om een nestholte te maken. We laten het dood hout hier gewoon liggen, want het brengt veel leven in het bos!

Top