Digitale paddenstoelenpluk 2021: weer een overweldigend succes

Door het grote succes van vorig jaar en de populariteit van ObsIdentify-challenges organiseerden we van 1 oktober tot 30 november 2021 weer een “Digitale paddenstoelenpluk”. Dit jaar waren er 13.204 tellers die samen 241.574 waarnemingen invoerden, dit zijn dubbel zoveel waarnemingen en bijna dubbel zoveel tellers. Ook op instagram bleek de #digitalepaddenstoelenpluk trending. Naast veel foto’s van algemene paddenstoelen konden we dit jaar ook weer wat pareltjes ontdekken. Het is nogmaals bewezen: ook beginners kunnen wonderlijke ontdekkingen doen.

Begin oktober gaven we het startschot van “De digitale paddenstoelenpluk”, nu ook als challenge in ObsIdentify. In een filmpje in de app leggen we uit dat het bij paddenstoelen belangrijk is om zowel de boven- als onderzijde te fotograferen. Dit helpt de identificatie-app niet altijd verder, maar wel het team van experts dat achteraf de waarnemingen nakijkt en goedkeurt of aanpast. Een groot aantal veel voorkomende soorten zoals gewone zwavelkop, vliegenzwam en geschubde inktzwam (de meest gefotografeerde soorten) zijn zeer goed herkenbaar met één foto. Maar voor heel wat soorten zijn extra foto’s nodig om met zekerheid te identificeren.

Het aantal ingevoerde waarnemingen met foto’s in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is 211.607. Het resultaat van de Digitale paddenstoelenpluk geeft een hoger getal, 235.000, omdat de challenge voor heel België liep. Er werden dit jaar 854.000 paddenstoelenidentificaties uitgevoerd door de app ObsIdentify waarvan 278.271 foto’s werden doorgestuurd naar waarnemingen.be.

Er werden dit jaar 1727 soorten geregistreerd, dat zijn bijna 100 soorten minder dan vorig jaar. Dit geeft aan dat er door beginners vaak dezelfde soorten worden gespot. Om het soortenaantal op te drijven heb je waarnemingen nodig van specialisten. Wellicht heeft het er ook mee te maken dat er in de natte augustusmaand dit jaar al zeer veel paddenstoelen verschenen en dat door de droge septembermaand begin oktober maar matig was. Door de overvloedige regens eind oktober werd het seizoen goed gemaakt. Op zondag 31 oktober 2021 werd een recordaantal paddenstoelenfoto’s gepost: 8726 foto’s.

Afbeelding

De gewone zwavelkop, de soort die het meest werd waargenomen en gefotografeerd (foto: Erwin Derous).

Nieuwe groeiplaatsen van algemene soorten

Wanneer heel veel waarnemingen worden ingevoerd, komen er heel wat nieuwe groeiplaatsen van goed herkenbare soorten bij. De gewone zwavelkop, de meest gefotografeerde en waargenomen soort, kreeg er 95 nieuwe hokken (5km x 5km grid) bij in waarnemingen.be. De soort is nu voor Vlaanderen bijna gebiedsdekkend bekend. De vliegenzwam kreeg 44 nieuwe hokken en is nu een soort die enkel aan de kust minder wordt gezien. Ook opvallend is dat de eerste vliegenzwammen dit jaar al in augustus werden gespot. Net als vorig jaar spant de geschubde inktzwam de kroon met de meeste nieuwe vindplaatsen: 112.

Afbeelding

Zalmzwam, een goed herkenbare, vrij zeldzame soort die in 2021 opvallend vaak werd waargenomen (foto: Sandra De Vos).

Zeldzame soorten

In oktober werd de zeldzame peperbus gefotografeerd in Zemst, dit is de eerste binnenlandse vondst van deze soort die normaal enkel aan de kust wordt gezien en ook daar zeldzaam is. De lantaarnzwam kreeg door een ingevoerde foto een eerste groeiplaats voor Oost-Vlaanderen. Het “molmtrechtertje” werd op twee nieuwe groeiplaatsen waargenomen.

De zeldzame zalmzwam is duidelijk aan een opmars bezig met 54 nieuwe hokken (voordien slechts bekend van 96, nu van 150). Ook de roodschubbige gordijnzwam had een goed jaar met 57 nieuwe hokken (voordien slechts bekend van 97, nu van 154).

Het roze trechtertje, een soort die vorig jaar pas in Vlaanderen werd ontdekt, kreeg er twee nieuwe groeiplaatsen bij in 2021 (foto: Frank Coulier).

Waar werden de meeste soorten gezien?

De meeste paddenstoelen werden waargenomen in “Het Zoniënwoud”. Dat is niet zo verwonderlijk, want het is ook één van de grootste bosgebieden in Vlaanderen. Toch kunnen we ook stellen dat er in het Zoniënwoud soorten groeien die bijna nergens anders voorkomen in Vlaanderen door de bodem en het reliëf. Soorten als de geschubde boleet en de satansboleet hebben weinig groeiplaatsen in Vlaanderen. Op de tweede plaats staat “Landschap De Liereman”, ook een uitgestrekt, zeer waardevol natuurgebied. De derde plaats wordt ingenomen door de druk bezochte Kalmthoutse heide.

Veel werk verzet door experts

Door de Digitale paddenstoelenpluk en de app ObsIdentify is het invoeren van paddenstoelen met foto’s in waarnemingen.be stevig toegenomen. Daarom hebben we ons expertenteam sterk uitgebreid: momenteel zijn er 18 specialisten die de waarnemingen beoordelen. Van de 211.607 waarnemingen met foto werden er al 87.478 goedgekeurd. Er is dus nog heel wat (winter)werk voor de boeg. In de voorbije 2 maanden werden 24.314 waarnemingen geëvalueerd, de overige 62.838 werden automatisch gevalideerd. Vliegenzwammen bijvoorbeeld kunnen zeer gemakkelijk door de software herkend worden en goedgekeurd. Aan deze soort hoeven de experten hun tijd niet te besteden, zodat ze zich kunnen buigen over moeilijkere soorten. Vaak vragen experten naar meer details om de waarneming met zekerheid te kunnen goedkeuren of wijzigen zij de soort in “paddenstoel onbekend” als er op basis van de foto geen naam kan gegeven worden aan de paddenstoel. 

Tekst: Roosmarijn Steeman (Natuurpunt Studie)