Erg vroege start van de amfibieëntrek

Vroeg

Een stevige voorwacht zo vroeg op het jaar is eerder uitzonderlijk. Elk jaar worden midden februari wel al enkelingen gemeld maar momenteel staat de teller toch al op 9.614  overgezette amfibieën. En eigenlijk was er zelfs al veel vroeger enige beweging: met de recordwarme start van het jaar werden op 1 januari al op heel wat plaatsen trekkende amfibieën gemeld en dat was toch wel ongezien. Terwijl de piek van de paddentrek vroeger doorgaans ergens in de eerste tien dagen van maart lag, lijkt die piek (mede onder invloed van zachter winters) op te schuiven naar eind februari - begin maart (in 2021 viel die piek op 25 februari). 

Bijna 4.000.000 exemplaren gered

In 2021 werden maar liefst 9.098 verkeersslachtoffers onder de amfibieën geregistreerd. Sinds de opstart van de eerste overzetacties in Vlaanderen (in 1981) staat de teller van de gemelde doodgereden kikkers, padden en amfibieën intussen al op 238.372. Een indrukwekkend cijfer. Maar het aantal dieren dat levend de weg werd over geholpen ligt gelukkig veel hoger. Alleen al in 2021 ging het om 150.327 gewone padden, 21.267 bruine kikkers, 7.238 alpenwatersalamanders en 6.270 kleine watersalamanders. Sinds 1981 werden al bijna 4.000.000 amfibieën overgezet door vrijwilligers.

60 miljard voertuigkilometers

Voor amfibieën zijn wegen vaak onneembare barrières. Met 5,3 km aan wegen per km² heeft Vlaanderen - op Malta na - met grote voorsprong het dichtste wegennet van Europa. Dit leidt tot een enorme versnippering van het landschap. Concreet: wanneer een dier zich wil verplaatsen van A naar B, moet het in Vlaanderen gemiddeld om de 300 meter een weg oversteken. En deze wegen worden ook almaar drukker bereden. In 2021 waren er in het Vlaamse Gewest bijna 3,6 miljoen personenwagens ingeschreven. Dat zijn er ruim 600.000 meer dan in 2006. En ook het aantal voertuigkilometers dat op deze wegen wordt gereden is indrukwekkend: in 2017 ging het voor Vlaanderen om ca. 60 miljard kilometer.

Onneembare barrières

Voor tragere (kruipende) dieren als amfibieën wordt het bijna een onmogelijke opdracht om levend de overkant van een weg te bereiken. Uit een onderzoek naar de overlevingskansen van trekkende padden blijkt dat ongeveer 30% van de dieren wordt gedood bij een wegtrafiek van 10 voertuigen per uur. Een ander onderzoek stelt dat al bij vier voertuigen per uur 10% van de overstekende dieren wordt doodgereden; bij 60 voertuigen per uur zijn het er al 75%. Van zodra meer dan 70 voertuigen per uur over de weg rijden, geraakt bijna geen enkele pad nog levend aan de overkant van de weg. Net door het dichte wegennet en de hoge verkeersintensiteit is het voor padden in Vlaanderen dan ook echt problematisch om veilig van de overwinteringsplaatsen naar hun voortplantingspoel te kunnen trekken.

Almaar meer helpende handen

Natuurpunt is dan ook erg verheugd dat op almaar meer plaatsen overzetacties worden opgestart. In 2021 werden op 318 acties (verdeeld over gemeenten) amfibieën de weg over geholpen, met dank aan lokale afdelingen van Natuurpunt, vzw Durme, steden en gemeenten, regionale landschappen, buurtcomités, scholen, jeugdverenigingen, … Duizenden helpende handen om de voorjaarsmigratie zo veilig mogelijk te laten verlopen. Alle informatie over deze overzetacties staat gebundeld op www.paddenoverzet.be. Onder het kopje Help mee vind je ook de contactgegevens van de lokale coördinatoren. Neem zeker met hen contact op wanneer je aan de actie in jouw buurt zou willen deelnemen. Bekijk zeker ook eens deze (gratis) webinar.