Klimaat

We zien ons klimaat veranderen. Vooral in het Zuiden, maar ook bij ons raken het weer en de natuur ontregeld. Bovendien weten we dat onze manier van energie gebruiken, en de broeikasgassen die we daarmee de lucht in blazen, de reden is voor de klimaatverandering. De klimaatverandering stoppen is dan ook een van de belangrijkste uitdagingen waar onze maatschappij voor staat. Het goede nieuws is dat we ook alle middelen hebben om de uitdaging aan te pakken.

Het klimaat verandert, en zelfs een ambitieus klimaatbeleid zal niet verhinderen dat het deze eeuw warmer wordt. Wetenschappelijke rapporten gaan ervan uit dat onze zomers gemiddeld droger zullen worden, de winters gemiddeld warmer en vochtiger. De kans op extreme weersomstandigheden neemt toe en de zeespiegel zal de komende eeuwen verder stijgen. De gevolgen kunnen zowel op ecologisch, sociaal als economisch vlak ingrijpend zijn. Luchtverontreiniging, periodes van watertekorten afgewisseld met periodes van watersnood, nieuwe ziektes, mislukte oogsten, klimaatvluchtelingen, ...

Om ons zo goed als mogelijk voor te bereiden op en aan te passen aan de veranderingen, moet er vandaag al een adaptatiebeleid (of 'aanpassingsbeleid') gevoerd worden.

Er zijn zeer veel linken tussen het adaptatiebeleid en het natuurbeleid:

1. We moeten vermijden dat adaptatiemaatregelen een bijkomende druk leggen op de al zwaar op de proef gestelde ecosystemen.
2. De natuur moet kans krijgen om zich aan te passen aan de klimaatverandering. Daartoe zijn grotere aaneengesloten natuurgebieden en meer verbindingsgebieden nodig.
3. Natuurgebieden kunnen helpen om ons te bufferen tegen de gevolgen van de klimaatverandering. Behoud en aanleg van natuurgebieden en inspelen op natuurlijke dynamiek is vaak niet alleen de goedkoopste, maar in sommige gevallen zelfs de enige duurzame oplossing om ons te beschermen tegen overstromingen, droogte of ziektes.
4. De aanleg of het behoud van 'natuurlijke klimaatbuffers' heeft als bijkomend voordeel dat dit weinig CO2-veroorzaakt en eventueel zelfs tot koolstofcaptatie kan leiden.

Ecosystem based adaptation zorgt ook voor heel wat win-win situaties op vlak van leefmilieu, veiligheid en economie. Robuuste en veerkrachtige natuur is beter bestand tegen de gevolgen van klimaatverandering. Natuurlijke klimaatbuffers kunnen mee groeien met het tempo van klimaatverandering, wat ook kostenefficiënt is. Meer plaats voor vochtige natuur zorgt ook voor het bufferen van water in tijden van over vloed en vasthouden voor drogere periodes. Zo is er minder kans op overstromingen en wordt de waterveiligheid verhoogd. Natuurlijke klimaatbuffers bieden daarbij ook kansen voor recreatie.

Concrete voorstellen en wensen

• We willen een snelle en correcte uitvoering van het geactualiseerde Sigmaplan. De aanleg van gecontroleerde overstromingsgebieden is noodzakelijk om het Scheldebekken de komende eeuw te wapenen tegen de gevolgen van neerslagpieken en zeespiegelstijging.
• Waterbesparing en behoud van de grondwatertafels is essentieel om catastrofes in periodes van extreme droogte te vermijden.
• Er moet maximaal ingespeeld worden op de natuurlijke morfologie en op natuurlijke processen om onze kustlijn te wapenen tegen de zeespiegelstijging. Dit moet leiden tot een 'Kappa-plan', met de 'K(appa)' van kust, naar analogie van het Sigma-plan voor de Schelde.
• De veerkracht van soorten en populaties moet hersteld worden, zodat meer soorten de schokken die ons (hen) te wachten staan, zullen overleven. Dit kan door de bestaande druk van vermesting, verdroging en verzuring weg te nemen, en door de creatie van grotere aaneengesloten natuurgebieden en verbindingsgebieden.