Gentbrugse Meersen

• Toegankelijkheid
• Leuk voor kinderen
• Beschrijving van het gebied
• Dieren en planten
• Natuurbeheer
• Verder wandelen in de buurt

Toegankelijkheid

Elke maand organiseert de werkgroep Gentbrugse meersen wandelingen met natuurgids door het gebied. Je vindt alle details over deze wandelingen op de website van de werkgroep. De wandelingen vertrekken meestal aan café Boer Janssens (Boer Janssensstraat 15-19 in Gentbrugge). Het café is goed bereikbaar met het openbaar vervoer. Er is ruime parking aanwezig. Een infobord en wegwijzers zetten je op de goede weg voor de twee routes die Natuurpunt uitstippelde. 

Je kan het gebied op eigen houtje verkennen via een wandelpad (niet bewegwijzerd) van de Stad Gent, dat start aan het Dienstencentrum Gentbrugge (Braemkasteelstraat 60, 9040 Gentbrugge). Het gebied is bereikbaar met het openbaar vervoer: neem bus 3 (eindhalte Gentbrugge DC Gentbrugge), bus 9 (eindhalte Gentbrugge Boer Janssensstraat), tram 2 (halte Brusselsesteenweg) of de belbus Gentbrugge-Melle-Heusden-Destelbergen).Kom je met de trein, dan kan je afstappen in het station Gentbrugge dat op wandelafstand ligt van de toegangszone van de Gentbrugse Meersen.

Leuk voor kinderen

Een topper is ook het blotevoetenpad. Dat avontuurlijke pad van ongeveer 1 km werd aangelegd door Stad Gent. Het evolueert mee met het weer en de seizoenen. Het bestaat uit een natuurlijke ondergrond. Je wandelt op steentjes, over gras en een zandheuvel, door modder en water. Na de tocht kan je je voeten spoelen in de sloot en drogen aan het gras of de wind.

 Top

Beschrijving van het gebied

Tot voor kort waren de Gentbrugse Meersen voornamelijk landbouwgebied met natte weiden, graslanden en akkers. Door de lage ligging staan een groot deel van het jaar verschillende weiden onder water, wat interessant is voor watervogels en steltlopers.

De Schelde was vroeger een breed meanderende rivier. Ze trad regelmatig buiten haar oevers en zorgde op die manier voor een natuurlijke bemesting van de omliggende graslanden. De voedselrijke, laaggelegen, vochtige graslanden of meersen werden door de boeren benut als weilanden, hooilanden en akkers.

Rond 1870 werd de kronkelende Scheldemeander in Gentbrugge rechtgetrokken zoals ze nu ligt. Resten van de oude bedding zie je tot op de dag van vandaag nog op topografische kaarten en in namen als 'Oude Scheldeweg'. Het 'eiland' dat ontstaan was door de oude Scheldemeander en de huidige Scheldeloop was vroeger één groot weidegebied. De weiden werden elke winter bevloeid met Scheldewater via houten sluizen. In de weiden lag een systeem van grachtjes om het gebied gecontroleerd te laten overstromen en afwateren.

Door de eeuwenlange overstromingsdynamiek waren er in de Gentbrugse Meersen bodemlagen ontstaan die interessant waren om zand en klei te ontginnen. De putten die zo ontstonden, werden daarna vol gestort met allerlei afval en weer afgedekt. In een aantal gevallen werden de putten opgevuld tot boven het oorspronkelijke niveau. De organische stoffen die in de put werden gedumpt, vergingen, waardoor de grond op enkele plaatsen wat verzakte. Zo ontstond het lappendeken van verhogingen en uitdiepingen, dat je vandaag nog kan zien. 

Tussen de overblijfselen van grachtenstelsels, oude hoeven en landhuizen, historische landwegen en dreven, 'herwinnen' de Gentbrugse Meersen langzaam hun karakter van open meersenlandschap. Planten en dieren vinden er opnieuw een thuis.

 Top

Dieren en planten

De Gentbrugse Meersen is een paradijs voor vogels. Er broeden onder meer dodaarsen, krakeenden, tafeleenden, kuifeenden, bergeenden, meerkoeten, waterrallen, kieviten, rietgorzen, kleine karekieten, bosrietzangers, grasmussen, tuinfluiters, roodborsttapuiten, blauwborsten en ransuilen.
In de Gentbrugse Meersen kan je genieten van de vogels die ons wakker fluiten en een broedplaats zoeken. Je kan er wandelen tussen de vele planten en de insecten die er ontwaken. Het is er genieten van elke lente wanneer de knoppen van de bomen op springen staan om daarna piepkleine dons blaadjes uit hun knop te toveren die in de zomer uitgroeien tot mooie vruchten die je mag plukken. Opgelet hierbij: niet alle vruchten zijn eetbaar!

 Top

Natuurbeheer

Het gebied Gentbrugse Meersen wordt door Natuurpunt Gent en de stad Gent beheert als groenpool van ongeveer 270 ha, waarbij zachte recreatie en natuur kunnen samengaan. Het is een mix van waterrijke vlaktes (= de meersen) tussen drogere plekken en stukjes bos. Hiermee is het gebied één van de 4 groenpolen rond Gent. Het geheel wordt een groene gordel om zo natuurrecreatie vrij dicht bij de stad te krijgen.

 De rode draad in de ontwikkeling en het beheer is: “van recreatie-natuur naar natuur-recreatie”. Daarbij is het de bedoeling dat aan de toegangszone het accent ligt op recreatie en in het noordelijk gebied het accent ligt op natuur. Dit is duidelijk te zien aan het type paden. In de toegangszone heb je betonpaden, zodat alles heel toegankelijk is zowel voor voetgangers alsook kinderwagens, rolstoelgebruikers, … Naarmate je naar het zuidelijk deel wandelt, maakt het beton plaats voor wandelpaden en in het noordelijk wandel je op natuurlijk gegroeide paden. De bedoeling is zo weinig mogelijk stukken af te spannen met draad. Het zijn natuurlijke grenzen, zoals water, die zorgen voor de ontsluiting van bijvoorbeeld een vogelgebied.

 Het ongeveer 40 ha grote heempark tussen Rattendalepark en de Koningsdonkstraat kreeg de naam "Meersempark". De loop van de oude Rietgracht is geherwaardeerd zodat de natuurbelevingswaarden zullen toenemen. Er werden verschillende stukjes bos aangeplant: het geboortebos en het vredesbos. Een groot stuk natuurspeeltuin zorgt ervoor dat de kinderen er volop kunnen genieten door gebruik te maken van de verschillende mogelijkheden die de natuur biedt: water, zand, takken… In het noordelijk deel zal de natuur meer “baas” zijn.

 In 2014 kocht Natuurpunt Gent zijn eerste 5 hectare natuurgebied aan in het noordelijk deel van de Gentbrugse Meersen. Onze wens is om, samen met de Stad Gent, het gehele gebied te verwerven en in te richten waarbij zachte recreatie en natuur kunnen samengaan; van recreatie-natuur naar natuur-recreatie. Hiervoor werd in 2020 een beheercomité opgericht die de visie en het beheerplan voor het noordelijk deel zal opstellen.
De inrichting van het zuidelijk deel is afgewerkt en het beheer wordt samen met Natuurpunt Gent geëvalueerd.

 Top

Verder wandelen

Damvallei

De Bourgoyen

Levende Leie

 Top