Gentbrugse Meersen
De Gentbrugse meersen is een 240 ha groot open gebied ten zuidoosten van Gent. Het ligt tussen de bebouwde zones van Gentbrugge en de brede Scheldebocht die het begin van de Zeeschelde markeert. Samen met de Damvallei in Destelbergen vormt het gebied een grote groene vlek van 650 hectare bij Gent.
Toegankelijkheid
Je kan het gebied op eigen houtje verkennen via een wandelpad van de Stad Gent, datstart aan het Dienstencentrum Gentbrugge (Braemkasteelstraat 60, 9040 Gentbrugge). De route is bereikbaar via tram 22, afstappen aan de halte Dienstencentrum Gentbrugge. Er is een ruime parking en fietsparking.
Een topper is ook het blote voetenpad. Dat avontuurlijke pad van ongeveer 1 km is niet kunstmatig aangelegd. Het evolueert mee met het weer en de seizoenen. Het bestaat uit een natuurlijke ondergrond. Je wandelt op steentjes, over gras en een zandheuvel, door modder en water. Na de tocht kan je je voeten spoelen in de sloot en drogen aan het gras of de wind.
Elke maand organiseert de werkgroep Gentbrugse meersen wandelingen met natuurgids door het gebied. Je vindt alle details over deze wandelingen op de website van de werkgroep. De wandelingen vertrekken meestal aan café Boer Janssens, dat goed bereikbaar is met het openbaar vervoer. Neem bus 9 of 20 Groeningewijk tot aan de eindhalte. Je kan ook tram 22 Groeningewijk nemen tot aan de eindhalte en dan onder de snelweg door stappen, de Boswachterstraat in. Je steekt de Van Swedenlaan over en 50 meter verder zie je het café Boer Janssens. Er is ruime parking aanwezig. Een infobord en wegwijzers zetten je op de goede weg voor de twee routes die Natuurpunt uitstippelde.
Beschrijving van het gebied
Tot voor kort waren de Gentbrugse meersen voornamelijk landbouwgebied met natte weiden, graslanden en akkers. Door de lage ligging staan een groot deel van het jaar verschillende weiden onder water, wat interessant is voor watervogels en steltlopers.
De Schelde was vroeger een breed meanderende rivier. Ze trad regelmatig buiten haar oevers en zorgde op die manier voor een natuurlijke bemesting van de omliggende graslanden. De voedselrijke, laaggelegen, vochtige graslanden of meersen werden door de boeren benut als weilanden, hooilanden en akkers.
Rond 1870 werd de kronkelende Scheldemeander in Gentbrugge recht getrokken zoals ze nu ligt. Resten van de oude bedding zie je tot op de dag van vandaag nog op topografische kaarten en in namen als 'Oude Scheldeweg'. Het 'eiland' dat ontstaan was door de oude Scheldemeander en de huidige Scheldeloop was vroeger één groot weidegebied. De weiden werden elke winter bevloeid met Scheldewater via houten sluizen. In de weiden lag een systeem van grachtjes om het gebied gecontroleerd te laten overstromen en afwateren.
Door de eeuwenlange overstromingsdynamiek waren er in de Gentbrugse Meersen bodemlagen ontstaan die interessant waren om zand en klei te ontginnen. De putten die zo ontstonden, werden daarna vol gestort met allerlei afval en weer afgedekt. In een aantal gevallen werden de putten opgevuld tot boven het oorspronkelijke niveau. De organische stoffen die in de put werden gedumpt, vergingen, waardoor de grond op enkele plaatsen wat verzakte. Zo ontstond het lappendeken van verhogingen en uitdiepingen, dat je vandaag nog kan zien.
Tussen de overblijfselen van grachtenstelsels, oude hoeven en landhuizen, historische landwegen en dreven, 'herwinnen' de Gentbrugse meersen langzaam hun karakter van open meersenlandschap. Planten en dieren vinden er opnieuw een thuis.
Dieren en planten
De Gentbrugse Meeren is een paradijs voor vogels. Er broeden onder meer dodaarsen, krakeenden, tafeleenden, kuifeenden, bergeenden, meerkoeten, waterrallen, kievitten, rietgorzen, kleine karekieten, bosrietzangers, grasmussen, tuinfluiters, roodborsttapuiten, blauwborsten en ransuilen.
Natuurbeheer
In 2014 kocht Natuurpunt bijna 5 hectare natuurgebied aan in het noordelijk deel van de Gentbrugse Meersen. De Stad Gent heeft de bedoeling om op termijn het gehele gebied te verwerven en in te richten als natuurpark waarbij zachte recreatie en natuur kunnen samengaan. Een gebied van meer dan 200 ha aankopen gebeurt uiteraard gefaseerd. Nu is al 115 ha verworven waarmee reeds meer dan de helft in bezit is. Met deze aankopen heeft de Stad reeds de meeste terreinen van het zuidelijk deel in eigendom.
De inrichting is nu volop aan de gang. In 2008 werd op het einde van de Koningsdonkstraat en in aanwezigheid van talrijke prominenten, de éérste boom van het Vredesbos geplant. De aangeplante Linde symboliseert de ijver van de organisatie voor de wereldwijde afschaffing van kernwapens en het engagement van de Stad hierbij.
Het ongeveer 40 ha grote heempark tussen Rattendalepark en de Koningsdonkstraat wordt ingericht en krijgt de naam "Meersempark". De loop van de oude Rietgracht zal geherwaarderd worden zodat de natuurbelevingswaarden zullen toenemen.
Verder wandelen
Horeca
Café Boer Janssens
Boer Janssensstraat 15-19, 9050 Gentbrugge
ma-di: gesloten
wo-zo: open vanaf 10u00
- Gebieden aankopen en beheren is de beste manier om de natuur te beschermen
- Voor elke gift van 40 euro of meer krijg je een fiscaal attest
Help Gentbrugse Meersen groeien
Gift via overschrijving
Op stap met een ervaren wandelgids
Wil je de Gentbrugse Meersen verkennen onder begeleiding van een ervaren wandelgids? Boek dan een afspraak bij Natuurpunt Gent, 09-227 22 94.
Iets te melden?
Zijn er wandelbordjes verdwenen? Heb je iets te melden over een natuurgebied? Bezorg ons je feedback.