Makelbroek

Op amper een kilometer van de dorpskom ligt het Makelbroek. Een deelgebied van de Laakvalleien in de vallei van de Grote Laak. Op grondgebied Veerle gaat het over het natuurgebied op de zuidflank van de vallei, tot aan de grens met Tessenderlo. En aan de noordkant van de vallei hebben we het Landschappelijk waardevol agrarisch gebied op grondgebied Vorst.

De begrenzing van het deelgebied is nog niet exact bepaald omdat er nog uitbreidingen te verwachten vallen
Voor de situering zie op Geopunt

Toegankelijkheid

Men kan van het gebied genieten via de bestaande paden maar er is (nog) geen uitgestippelde wandellus. Het Herdenkingsbos is te bezoeken en naast dit bos loopt er een pad naar de broekbossen. Hier is er een verbinding met het Schoterbroek, trouwens ook een deelgebied van de Laakvalleien.

Beschrijving

Het biologisch waardevolle deel van het Makelbroek, vinden we in het zuiden van de vallei, daar komt een afwisseling voor van elzenbroekbossen, poelen, moerassen, wilgenstruwelen, populierenaanplanten en waardevolle moerasspirearuigten. De valleikarakteristieken zijn hier nog deels behouden.

Toch zijn ook hier illegale, soms verlaten weekendverblijven die zorgen voor een verstoring van het landschap en de biodiversiteit door afsluitingen, bouwsels en woekerende tuinplanten zoals bamboe enz.

Op de hoger gelegen delen van de vallei zien we landbouwgronden, akkers, graslanden, een aantal bomenrijen en ook interessante bossen zoals het Herdenkingsbos en het Hoog bos. Ze vormen hier belangrijke structuurelementen in de vallei, het zijn stapstenen voor de fauna en flora en hebben een belangrijke invloed op het landschap.

Dieren en planten

Een valleigebied als het Makelbroek is belangrijk als corridor langs de rivier en als schuil- en rustplaats voor dieren die foerageren in de omgeving. De kleinschaligheid en de aanwezigheid van enkele typische vegetaties zorgt dat een waardevolle fauna zich nog kan handhaven in het gebied.

Zo kunnen we hier nog verschillende moeras- en watervogels aantreffen zoals IJsvogel, Fuut, Kleine Karekiet, Blauwe Reiger, Grote Zilverreiger, Oeverloper, Witgatje enz. Er komen ook typische vertegenwoordigers van houtkanten en bosranden voor, zoals bijvoorbeeld Heggenmus, Grasmus en Roodborsttapuit. Op waarnemingen.be zijn voor het gebied 80 vogelsoorten genoteerd.

Ook het Ree en vele kleine zoogdieren zoals Konijn, Haas, Egel, Bunzing, muizen houden zich schuil in het kleinschalig landschap.

De restanten van hooilanden en moerasvegetaties die nog aanwezig zijn vormen het biotoop van een rijke dagvlinderfauna. Zo komen een 24-tal soorten dagvlinder, waaronder zeldzame soorten als Zwartsprietdikkopje, Kleine parelmoervlinder en Kleine ijsvogelvlinder. Onder de nachtvlinders zijn er naast tientallen ‘gewone’ soorten ook zeldzame gezien zoals Elzenwespvlinder, Windepijlstaart en Gele duinrietboorder

Wat planten betreft, werden tot nu toe een 130-tal soorten genoteerd, waaronder een aantal typische soorten zoals Blauwe knoop, Waterviolier, Dotterbloem, Muskuskruid en Wateraardbei.

Potenties voor dit veelbelovend gebied

In het Gemeentelijk Natuur Ontwikkelingsplan werd het Makelbroek al voorgesteld als een deel van de Grote Laakvallei waar potenties voor natuurontwikkeling nadrukkelijk aanwezig zijn. De broekbossen en kleinschalige hooilanden kunnen uitgroeien tot zeer gevarieerde vegetaties met een waardevolle biologische waarde voor heel het gebied.

Na de sanering van de Grote Laak kunnen de natuurwaarden op de oevers en de moerassen spectaculair herstellen en toenemen aangezien voor een groot deel de meanders hier nog aanwezig zijn.

In het oostelijk deel waar op de grens met Tessenderlo de Laak rechtgetrokken is, kan men vooral op eigendom van de gemeenten en van Natuurpunt de meanders herstellen, wat een grote meerwaarde zal betekenen voor de biodiversiteit en de waterbergende kracht van het gebied.
En op de randen van de vallei is zeker nog bosuitbreiding mogelijk en wenselijk. Voorbeelden hiervan zijn het Hoog bos aan de Rouwstraat en het Herdenkingsbos aan Makelhoeve.

Plaatselijk is er dus nog heel wat natuurwaarde aanwezig. Toch kunnen volgende aandachtspunten bedreigingen voor de ontwikkeling van het gebied aangeduid worden.

Het beheer en inrichting van sommige vijvers kan veel natuurvriendelijker, vooral de oeverversteviging met eternieten, asbesthoudende golfplanten is ongepast.
De weekendverblijven vormen een hinderpaal in de natuurontwikkeling.

Beheer

De pas aangekochte percelen zoals vervallen en verlaten weekendverblijven worden hersteld en natuurlijk ingericht In de  bossen verwijderen we de invasieve soorten, kappen we plaatselijk en periodiek de houtsopslag waar nodig en we maaien de ruigten om de voorjaarsbloemen en andere soorten meer kansen te geven. Langs de oevers wordt regelmatig een deel van de wilgensopslag gekapt om ook hier meer kwetsbare vegetatie ruimte te geven. En enkele graslanden in het Makelbroek worden gehooid en dan volgt nabegrazing

Tekst en foto's Vic Van Dyck