Zuunvallei

Provincie Vlaams-Brabant

Laat je verrassen door de open en gevarieerde natuur langsheen de Zuunbeek, stromend van het glooiende landelijke Pajottenland naar de verstedelijkte Zennevallei doorheen de Vlaamse groene gordel met zicht op de Brusselse skyline.   

Volsembroek: uniek watergebied langsheen de nieuwe meanders van de Zuunbeek. Paradijs voor eenden, steltenlopers en andere watervogels. Observeer de vogels vanaf onze vogelkijkwand en geniet van de rustgevende pracht van het moeras met open zicht op de Zuunvallei.

Oude Zuun: bloemrijke hooilanden in een kleinschalig landschap met meidoornhaag, bomenrijen, hoogstamboomgaard,... . Langsheen (en met bruggen over) de herstelde oude meanderende Zuunbeek en de rechtgetrokken Zuunbeek. Lievelingsplekje voor de steeds bewegende Grote Gele Kwikstaart. 

Wandelen in Zuunvallei

Het hele jaar toegankelijk op diverse wandel- en fietspaden. Infoborden geven toelichting. Honden welkom, aan de leiband.

Beide grote wandelroutes op de kaart lopen maar voor een klein stuk door het natuurgebied Zuunvallei:

  • de Zuunwandeling gaat langs de natuurkerngebied Oude Zuun >> met de 'bruine' Natuurpuntbordjes maak je een afkorting en doorsteek door de boomgaard met Steenuilenkast  
  • de Bosveldwandeling langs natuurkerngebied Volsembroek  >> met de 'gele' Natuurpuntbordjes geraak je tot aan onze vogelkijkwand

Zin in een korte wandeling door het Volsembroek (10' enkel) : van aan de Kijktoren aan de grote klepstuw langs de Zuunbeek loopt het gele wandelpad (Natuurpunt-bordjes) naar onze vogelijkwand. 

Toegankelijkheid

  • Laarzen of stevige schoenen aanbevolen

  • Honden zijn welkom aan de leiband

Eigenschappen

Middelgroot gebied: 10-50 ha
  • wandelpad

Kaart van het gebied

7 routes

Zuunwandeling

wandelpad
5.84km
Gemiddeld 90 minuten wandeltijd

Vogelkijkwand

wandelpad
0.57km
Gemiddeld 9 minuten wandeltijd

Bosveldwandeling

wandelpad
7.89km
Gemiddeld 120 minuten wandeltijd

Verbindingsroute boomgaard

wandelpad
0.25km
Gemiddeld 4 minuten wandeltijd

Zuunwandeling

wandelpad
0.26km
Gemiddeld 4 minuten wandeltijd

Bosveldwandeling

wandelpad
0.53km
Gemiddeld 8 minuten wandeltijd

Bosveldwandeling

wandelpad
7.61km
Gemiddeld 110 minuten wandeltijd

Startpunten

Zuunvallei

Arthur Quintusstraat
Sint-Pieters-Leeuw
België

Zien en doen

Galloways in het Volsembroek

Galloway-runderen begrazen van april tot laat in het najaar het Volsembroek. Zij zorgen ervoor dat de begroeiing van het weide- en moerasgebied open blijft.

Op delen van de gele wandelroute wandel je door hun leefgebied en kan je onze grote zachtaardige Schotse knuffelkoeien ontmoeten. Blijf rustig (dat zijn ze ook) en hou je hond aan de leiband. 

Afbeelding
Galloways Volsembroek
Galloways in het Volsembroek

Vogelkijkwand Volsembroek

Geniet in alle seizoenen van de stilte boven de grote waterplas van het Volsembroek. Of observeer de vele watervogels: Meerkoet, Wilde Eend, Krakeend, Kuifeend, Blauwe Reiger, ... maar ook Slobeend, Wintertaling, Bergeend, Watersnip, Witgatje, of... onze mascotte de Dodaars, of... met nog wat meer geluk een Zomertaling onze zeldzaamste broedgast. Een infobord toont de belangrijkste soorten die je kan waarnemen. 

Let wel op: in de zomer en nazomer droogt het Volsembroek vaak volledig op. Ook zonder water en vogels blijft dit een prachtig plekje natuur!  

 

Afbeelding
Zicht vanaf de vogelkijkwand van het Volsembroek
winters zicht van aan de kijkwand (Volsembroek)

Dieren en planten

Planten zoals bosbies, veldrus en dotterbloem in de Oude Zuun wijzen op de aanwezigheid van kwelwater of opstuwend grondwater. De Oude Zuun is ook een oase voor allerlei vogel- en insectensoorten. Door de vele poelen en sloten zitten er bovendien veel amfibieën. De Zuunwandeling leidt je ook langs een mooie gemengde haag met meidoorn, sleedoorn, haagbeuk, egelantier en rode kardinaalsmuts.

De vogelkijkwand in het Volsembroek biedt een vrij zicht op het open moerasdeel, waar je altijd wel wat kan beleven. Naast wilde eend, blauwe reiger, meerkoet en waterhoen broeden er minder voorkomende soorten zoals kuifeend, krakeend, slobeend en dodaars. De dodaars is de kleinste soort fuut en heeft een korte hals met een kastanjebruine vlek en een korte snavel. Hij broedt in de oevers. De jongen hebben een wit met zwart gestreept hoofd. Ze maken kenmerkende hoge geluiden. De dodaars zoekt voedsel diep onder water en duikt daarbij volledig onder.

Andere moerasvogels en steltlopers zoeken voedsel in modderige oevers of verschuilen zich in het moeras. De oeverloper trekt in de winter naar Afrika, in de zomer zie je hem hier. Je herkent hem aan zijn witte borst en bruine rug. Met snelle bewegingen loopt hij langs de randen van het water op zoek naar voedsel. In de winter is de watersnip een vaste gast die zich moeilijk laat zien, behalve wanneer hij hees krijsend, zigzaggend wegvliegt. Onze kleinste minst opvallende eend, de wintertaling, is wel de meest luidruchtige. Eens je de typische ‘trih-trih’ roep kent, hoor je de soort vaker dan je ze ziet. Wintertalingen vliegen vaak in kleine groepen. Aan de rossige kop, het wit horizontaal streepje op de rug en de goudgele driehoek op de anaalstreek herken je de mannetjes gemakkelijk. Je ziet de wintertaling hier enkel in de winter.

Over dit gebied

Zuunvallei

In de Zuunvallei beheert Natuurpunt zo'n 20 hectare natuurgebied. Het vormt geen aaneengesloten gebied maar verspreid over 8 kilometer langsheen de loop van de Zuunbeek liggen enkele kerngebieden met verrassend diverse natuur. Stroomopwaarts vertrekkend van de Brussels rand in de gehuchten Zuun/Negenmanneken tot in het landelijke Oudenaken: 

  • Oude Zuun 

De Oude Zuun ligt aan de rand van Brussel in het gelijknamige gehucht Zuun. Het natuurgebied ontleent zijn naam aan 500 meter afgesneden oude meanderende Zuunbedding, waardoor sinds 2016 opnieuw water stroomt.
Laat je verrassen door rust en natuur met zicht op de Brusselse skyline. Het natuurgebied wordt gekenmerkt door een zo goed als intact kleinschalig landschap met bomenrijen, poelen en hagen rondom een oude afgesneden beekmeander van de Zuunbeek. Op de vochtige hooilanden vind je een bonte bloemenpracht en behoren tot de meest waardevolle van de hele streek.

  • Volsembroek 

Het Volsembroek ligt in de brede centrale Zuunvallei, dicht bij het dorpscentrum van Sint-Pieters-Leeuw. De moerassige weilanden staan vaak onder water en zijn begroeid met grote zeggen en russen. Het natte gebied wordt druk bezocht door talrijke (water)vogels.
Sinds 2016 vormt ons natuurgebied een belangrijk onderdeel van een 'gecontroleerd overstromingsgebied' om de lager gelegen woonwijken te beschermen bij watersnood. Aan de grote storm-klepstuw plaatste de VMM een uitkijkplatform vanwaar het Volsembroek en de opnieuw meanderend Zuunbeek kan bewonderd worden. 

  • De Weyden en Den Blauw

Het landschap rond De Weyden is verrassend open. De stadsrand lijkt hier erg ver weg. In de lente kleuren gele dotterbloemen de natte weiden. Paarden begrazen de weiden. 

  • Baesberg

Een andere parel is de Baesberg in Oudenaken. Zoals de naam laat vermoeden is het een sterk glooiend gebied, gelegen in de kleine zijvallei van de Beysbeek. Het kleine, maar wondermooie bronbos bevat naast zuiver water ook heel wat “oude” bosflora, zoals bosanemoon, slanke sleutelbloem, keverorchis en eenbes. De sterk hellende weiden bevatten een totaal andere begroeiing dan in de natte Zuunvallei. De meest opvallende gasten daar zijn weide-paddenstoelen. Meerdere soorten wasplaten werden er al waargenomen. 

Wat doet Natuurpunt

Natuurpunt Leeuwse Natuurvrienden bouwt gestaag aan het natuurgebied Zuunvallei. De hooilanden van de Oude Zuun worden reeds sinds 1989 beheerd. Het Volsembroek volgde in 1997. Langzaam groeide het gebied tot zo'n 20 ha. 

Een oude verwaarloosde hoogstamboomgaard vervoegde in 2008 de Oude Zuun en kreeg een volledige herinrichting. De kleine steenuil is er een vaste broedvogel. We plantten nieuwe bomen van streekeigen oude appelrassen zoals Grawijning, Berglander, Dubbele Speeckaert en de vroeger in de streek bekende kleine Jefkespeer.
 
In 2013 breidde de Oude Zuun fors uit met een populierenbos. Om het natte gebied te herstellen werd het bos gerooid en omgevormd tot een ruig weiland.

 

Afbeelding
hooien Oude Zuun

Meehelpen?

Educatief Natuurbeheer (met lokale scholen)

Het hooien en beweiden gebeurt in samenwerking met lokale landbouwers, maar de op de natste stukken is het handwerk. De terreinploeg van Natuurpunt maait en vrijwilligers (vooral kinderen van de lokale scholen) ruimen het hooi op.  

Afbeelding
oude zuun enb

Beheerwerken

Wilgen knotten, stormschade opruimen, afsluitingen herstellen,... er zijn altijd klussen in onze natuurgebieden. 

Afbeelding
Na het knotten: houtmijten in het Volsembroek
Knotten en houtmijten maken (Volsembroek)

Koeienwacht...

Het Volsembroek wordt van april tot november begraasd door een kudde van 8 tot 10 gallowayrunderen uit de boerderij van Natuurpunt. Deze zachtaardige, langharige Schotse hooglandrunderen houden de vegetatie kort en open. Ze vereisen weinig zorg, maar toch houden we een oogje in het zeil en iedere dag is er een vrijwilliger van "koeienwacht". Een gezonde wandeling om te kijken of alle dieren er nog gezond en wel zijn
Wil je meehelpen?   

Afbeelding
Galloways Volsembroek
Galloways in het Volsembroek

Steun Natuurpunt

Doe een gift voor Zuunvallei

Liever overschrijven?

BE56 2930 2120 7588
Vermeld 'Zuunvallei' bij je overschrijving

  • Giften vanaf €40 zijn fiscaal aftrekbaar
  • Jouw gift gaat rechtstreeks naar je gekozen project

Word lid van Natuurpunt

  • Bescherm de natuur
  • Ontvang de Fiets- en Wandelgids
  • Krijg korting bij onze partners

Ja, ik word lid van Natuurpunt

Afbeelding
Wandelaars aan het water