Zwaanhoek
Provincie West-Vlaanderen
De Zwaanhoek (Oudenburg) ligt dicht bij Oostende en Zandvoorde.
Een kijktoren en -wand bieden zicht op het natuurgebied: polders vol vogels en bijzondere planten.
Gemakkelijk bereikbaar te voet en per fiets. Deels vrij toegankelijk, deels met gids.
Wandelen in Zwaanhoek
Langs de autoluwe noordzijde van de vaart Plassendale-Nieuwpoort kan je wandelen en fietsen en heb je een mooi zicht op het reservaat. Daar staat bovendien ook een kijktoren “het Karekietnest” van waar het gehele gebied permanent kan overschouwd worden. Verderop loopt een kort wandelpad (langs de A10 brug op pijlers) die je tot bij een kijkwand brengt. Het gebied zelf is verder niet toegankelijk, vanwege de zompige ondergrond.
Toegankelijkheid
-
Honden zijn niet toegelaten. Kwetsbaar gebied
-
Geen bewegwijzerde routes aanwezig
-
Afgesloten gebied, niet openbaar toegankelijk
Eigenschappen
Zeer groot gebied: > 100 ha
-
wandelpad
Kaart van het gebied
1 routes
Keignaert Zwaanhoek wandeling
wandelpad
4.36km
Gemiddeld 70 minuten wandeltijd
Startpunten
Zwaanhoek
Egellaan
Oostende
België
Oostende
België
Zien en doen
Afbeelding
Tureluur broedt er
Afbeelding
Dieren en planten
De Zwaanhoek is van groot belang voor allerlei weide- en moerasvogels. Duizenden ganzen (Kleine riet- en kolgans) en eenden (Smienten, Wintertaling) overwinteren er. Kieviten zijn nog vrij algemeen in de Zwaanhoek. De percelen waar ze broeden zijn die waar een zeer korte vegetatie en hoge vegetatie afwisselend voorkomen en dan liefst in de buurt van natte depressies. Verder broedt scholekster, tureluur, kluut en grutto op reliëfrijk grasland in de omgeving van de langzaam droogvallende slenken.
De concentratie aan broedende rietvogels (kleine karekiet, rietzanger, rietgors) is het grootst in de meest zuidelijke plassen, omdat zich daar een goed ontwikkelde rietvegetatie bevindt.. Ook blauwborst en het zeldzame baardmannetje, de bruine kiekendief en de waterral broeden in het riet. Indien het niet vriest blijven ze overwinteren.
Op de laagst gelegen depressies vind je zeer waardevolle zilte vegetaties als Melkkruid, zilte rus, moeraszoutgras en zeegroene ganzevoet. Potenties naar herstel van zilt grasland zijn aanwezig.
Overal komen nog drassige kamgraslanden voor. In de sloten bloeit Zwanenbloem, pijptorkruid, waterkruiskruid en grote egelskop.
De venige rietmoerassen herbergen nog een aanzienlijke populatie orchideeën : rietorchis, addertong en echte koekoeksbloem.
Over dit gebied
Zilt, zoet en zompig. De Zwaanhoek is een oud, laaggelegen poldergebied met een zeer grillige slootstructuur en dito perceelsranden, die vaak de loop van een oud krekenstelsel volgen.
De Zwaanhoek wordt in het noorden begrensd door de spoorweg Gent-Oostende, in het oosten en het zuidoosten door het kanaal Nieuwpoort-Plassendale en in het zuidwesten en westen door de verbindingsweg (Oudenburg-Zandvoorde) met veel lintbebouwing. Het gebied wordt doorsneden door A10 snelweg.
Zo’n 3.000 jaar terug was dit nog een veengebied, later overspoeld door de zee die een pak zand en vooral zeeklei af zette. In de Middeleeuwen werden deze schorren geleidelijk aan ingedijkt. Door ondiepe turfwinning (veen) en kleiontginning in het verleden is er een gevarieerd gebied ontstaan met weilanden, sloten en moerassen. De Zwaanhoek vormt een typische laaggelegen komgrond. De afwatering van het gebied gebeurt redelijk geïsoleerd. De zoute invloed zit momenteel overal in de ondergrond, maar vaak net te diep om in vele huidige depressies duidelijk tot uiting te komen.
Afbeelding
Wat doet Natuurpunt
Ruim 40 jaar geleden werd een klein stukje rietmoeras aangekocht. Vanaf dan werden hier en daar drassige weilanden aangekocht. Ondertussen beheert onze vereniging hier 182 ha. Dankzij 2 Life-projecten kon (met Europese steun) het oorspronkelijke landschap met kraan en bulldozer hersteld worden, waarbij slenken en poelen werden gegraven. Het historische grasland van weleer keerde hierdoor terug, nu beheerd in samenwerking met plaatselijke landbouwers.
Het beheer van Natuurpunt vzw beoogt hoofdzakelijk het in stand houden en uitbreiden van de aanwezige diversiteit, d.w.z. het herstellen van het microreliëf met plasdrassituaties , het (extensief) maaien en begrazen van de graslanden en het uitbreiden van rietmoeras. Het gebied wordt halfextensief begraasd. Zo gaan de weilanden vrij kort de winter in waardoor ze aantrekkelijk blijven voor pleisterende ganzen en eenden. In het broedseizoen moet de begrazing leiden tot structuurrijke vegetaties die aantrekkelijk zijn als broedplaats voor weidevogels. In de meest zuidelijke plassen wordt het riet gemaaid.
Afbeelding
Contact
Iets te melden? Zijn er wandelbordjes verdwenen? Heb je iets te melden over een natuurgebied? Bezorg ons je feedback.
Steun Natuurpunt
Doe een gift voor Zwaanhoek
Liever overschrijven?
BE56 2930 2120 7588
Vermeld 'Zwaanhoek' bij je overschrijving
- Giften vanaf €40 zijn fiscaal aftrekbaar
- Jouw gift gaat rechtstreeks naar je gekozen project
Word lid van Natuurpunt
- Bescherm de natuur
- Ontvang de Fiets- en Wandelgids
- Krijg korting bij onze partners
Afbeelding
Ontvang nieuws over onze natuur en activiteiten rechtstreeks in je mailbox.
Abonneer je op onze nieuwsbrief