Roek - Elwin van der Kolk

Roek

Rook
Corvus frugileus
Kraaien (Corvidae)

De roek is een kraaiachtige die graag in dichte kolonies nestelt. Dat doen ze in boomtoppen. De kolonies kunnen enkele, tientallen of honderden paren tellen.

Grootte
47 cm - spanwijdte: 81 - 99 cm
Gewicht
340 - 530 gram
Levensverwachting

20 jaar

Favoriete maaltijd

 kevers en wormen

Burgerlijke staat

trouw voor het leven

Status
Algemeen
Woonplaats

in vrijstaande, hoge groepen bomen

Karakter

kolonievogel, sociaal en intelligent

Verleiding

Baltsen: verenkleedverzorging, voedselbedelen, snavelcontact en lange baltsroepduetten

Hoe herken je de roek?

  • pikzwarte vogel (paarsrode gloed zichtbaar onder bepaalde hoek)
  • kale, grijswitte huid rond snavelbasis
  • ’punthoofd’ (= plat voorhoofd, spitse kruin, ‘kort’ achterhoofd)
  • spitse, vrij rechte bovensnavel (dikkere, meer gekromde bovensnavel bij zwarte kraai)
  • jonge vogels moeilijk te onderscheiden van zwarte kraai (wegens minder opvallend punthoofd en geen naakte huid rond snavelbasis)

Roeken lijken heel erg op zwarte kraai en raaf, maar zijn aan een aantal dingen relatief eenvoudig te herkennen. De roek heeft een lichtgrijze snavelbasis en zijn snavel is veel puntiger dan die van de zwarte kraai. Hij heeft een behoorlijk steil voorhoofd en verhoudingsgewijs een kleine kop. In vlucht is de waaiervormige staart (let op verschil met raaf!) een goed kenmerk. Een roek komt altijd voor in kolonievorm en in grote groepen foeragerend op grasland. 

Roek - Elwin van der Kolk
Roek - Elwin van der Kolk
Roek - Elwin van der Kolk

Het geluid van de roek

Lijkt op zwarte kraai, maar lichter, minder zware rollende klanken en nasaler.

Beluister hier

Deze soort lijkt op

Hoe leeft de roek

Wat eet de roek?

De roek houdt er een ander dieet op na dan andere kraaiachtigen en eet ongewervelden (vooral kevers en aardwormen), granen, kleine gewervelden en aas. Roeken zoeken hun voedsel vooral op de grond (zowel in weiland als op akkers). Net zoals meeuwen, lopen roeken vaak achter ploegende tractoren aan, op zoek naar keverlarven. In de herfst verstoppen roeken vaak voedsel. Meestal gaat het dan om eikels, okkernoten en dennenappels, die dan later opnieuw worden uitgegraven.

Roek - waarnemingen.be - Herman Blockx
waarnemingen.be - Herman Blockx
Roek - waarnemingen.be - Pascal Heymans
waarnemingen.be - Pascal Heymans

Hoe plant de roek zich voort?

De roek is een uitgesproken kolonievogel die doorgaans nestelt in de toppen van loofbomen (vaak in populieren). Kleine kolonies bestaan slechts uit enkele nesten, grote kolonies kunnen meer dan 200 nesten tellen. Het nest is een vrij grote, losse constructie van twijgen en takken. Het wijfje bebroedt twee tot zeven eieren (gemiddeld telt een legsel vier eieren) gedurende 16 tot 18 dagen. De eerste tien dagen worden de jongen gevoed door het mannetje. Eens de jongen groter worden, brengt ook het wijfje voedsel aan. Na 32 tot 35 dagen verlaten de jongen het nest maar blijven ze wel nog enkele weken bij de ouders.

Beelden

Roek - waarnemingen.be - Maarten Drybooms
waarnemingen.be - Maarten Drybooms
+4
Roek - waarnemingen.be - Herman Blockx
waarnemingen.be - Herman Blockx
+3
Roek - waarnemingen.be - Herman Blockx
waarnemingen.be - Herman Blockx
+2
Roek - waarnemingen.be - Jens Goos
waarnemingen.be - Jens Goos
+1
Roek - waarnemingen.be - Pascal Heymans
waarnemingen.be - Pascal Heymans
Icoon - Wist je dat

Wist je dat?

  • E.H. Frans Segers, stichter van De Wielewaal (= de vereniging die later samensmolt met Natuurreservaten om Natuurpunt te vormen), schreef in 1948 ‘In Beerse hebben de padvinders, op aanvraag van sommige menschen, de roekennesten vernield, omdat de vogels in de naburige tuinen schade veroorzaakten aan de erwten. In Antwerpen werden de nesten jarenlang door de pompiers vernietigd, omdat de roeken te veel drukte maakten en de straatstenen bevuilden. In Scherpenheuvel moest de overheid dezer bedevaartplaats tot de vernieling overgaan, omdat het lawaai een stoornis was voor de biddende menigte’. Hierover schreef Segers al in 1938 ‘Terwijl wij de kruisweg deden, werden wij altijd gestoord door het krijschen van roeken, somtijds zelfs overstemden zij ons heelemaal, zoo gingen zij te werk’. 
  • Reeds op 2 december 1480 loofde men in het Brugse Vrije geldpremies uit om roeken te verdelgen. Om de premie op te strijken diende met ‘craeyehoofden’ voor te leggen aan een ontvanger van het schepencollege. De vogels werden gevangen ‘metten nette, metten strecke’ of door de heren belaagd ‘metten steicvoghele’ tijdens de valkenjacht. Tussen 1480 - 1490 werden tienduizenden kraaien een kopje kleiner gemaakt. In het derde kwart van de zestiende eeuw bereikten de vangstcijfers zo’n aantallen dat de kraaien in het Brugse Vrije ca. 1580 bijna waren uitgeroeid. In 1620 brachten twee professionele kraaienvangers maar liefst 10.789 kraaienkoppen aan. Er wordt aangenomen dat het veelal om roeken ging.
  • De terugmelding rond 1 november 1928 in Rongy (in Henegouwen) van een roek met ring Leningrad D636, als nestjong geringd op 26 juni 1928 bij het Waldaï-meer te Novgorod, Rusland, was het eerste bewijs voor een oostelijke herkomst van roeken die in België de winter doorbrengen.

 

Waar vind je de roek?

De roek komt bij voorkeur voor in uitgestrekte landbouwgebieden met verspreide oude (populieren)bossen. Een afwisseling van akkers en graslanden is van belang. Roeken voeden zich immers zowel met plantaardig materiaal (bv. zaaizaad) - dat ze vooral op akkers vinden - als met dierlijk materiaal (bodeminsecten, kleine zoogdieren, aas), dat ze eerder op graslanden zoeken.

Roeken vallen vooral op doordat ze in kolonie broeden. De nesten worden al vrij vroeg op het jaar (vanaf begin maart) gemaakt. Wanneer je in het vroege voorjaar, ruim voordat de bladeren aan de bomen komen, rondrijdt en uitkijkt naar meerdere nesten in de toppen van loofbomen, is de kans groot dat je een roekenkolonie ontdekt. In de (ruime) omgeving van de kolonie kan je roeken ook (vaak in groep) zien voedsel zoeken op akkers of  op weilanden.
 

> Bekijk deze soort op waarnemingen.be

Kom deze soort veel voor

In vergelijking met de atlasperiode (2000-2002) telt Vlaanderen ca. 25% minder roeken in de periode 2013-2018 en houden we het voorlopig op een schatting van 4.400-5.300 broedparen.

Icoon - Vogelhut

Start tijdig met het voederen van de vogels in je tuin

Vanaf de herfst zoeken vogels actief naar een voedselplek voor de winter. Door je voedertafel dan al te vullen, weten ze dat ze in de winter in jouw tuin terecht kunnen.
Wanneer het echt koud wordt, kan je vetbollen en pindaslingers aanbieden.

Hoe voeder je tuinvogels, en wie eet wat?

Icoon - Vrijwilligers - Helpende handen

Help de roek

Wat kan jij doen?

Roeken kunnen voor overlast zorgen (lawaai, schade, uitwerpselen …), maar doordat ze een beschermde diersoort zijn, mag je hun nest of slaapplaats niet zomaar verstoren of verwijderen. Je hebt hiervoor toestemming nodig en je moet een aanvraag doen om uitzondering te krijgen op de Wet Natuurbescherming. Dit doe je via het Agentschap Natuur en Bos van de Vlaamse overheid. Voor de wet opgeheven kan worden in jouw situatie, moet je eerst een roekenbeheersplan opstellen.

 

Wat doet Natuurpunt?

Het project Bijzondere Broedvogels Vlaanderen (BBV) heeft als doel de jaarlijkse aantalsontwikkeling te volgen van zeldzame en weinig algemene, koloniebewonende en ‘exotische’ broedvogels. Eén van de soorten die hierbij worden opgevolgd is de roek.

Leer soorten herkennen en geef je waarnemingen door

ObsIdentify - Shutterstock
NP

Trek met je telefoon naar buiten en identificeer soorten met de gratis app ObsIdentify: de natuurherkenner in je broekzak. Door je waarnemingen op te slaan, lever je tegelijk een belangrijke bijdrage aan het onderzoek rond soorten. Download de app hier:
 

Download voor iOS    Download voor Android