Slechtvalk
De slechtvalk is onze grootste inheemse valk en wordt vaak bestempeld als ‘de snelste vogel ter wereld’. Wanneer de slechtvalk zich van erg hoog op een prooi stort, kan hij tot 389 km per uur halen. Dat is uiteraard geen actieve vlucht, het is eigenlijk ‘snel vallen’, doordat zijn aerodynamische bouw en houding nauwelijks valweerstand biedt.
ot wel 15 jaar
Voornamelijk vogels, zoals duiven en spreeuwen.
De slechtvalk is monogaam tijdens het broedseizoen.
De slechtvalk komt voor in diverse leefgebieden, variërend van bergen tot stedelijke omgevingen.
De slechtvalk staat bekend om zijn snelheid en behendigheid tijdens de jacht.
Man en vrouw voeren spectaculaire luchtdans om elkaar te verleiden.
Hoe herken je de slechtvalk?
- Met een lengte tot 46 cm, van kop tot staart, en een vleugelspanwijdte van 85 cm, is het mannetje kleiner dan het vrouwtje. Zij meet immers tot 54 cm en heeft een vleugelspanwijdte tot 115 cm.
- De slechtvalk heeft een vaalwitte onderkant, met donkere dwarsbandjes. De bovendelen zijn baluwgrijs. Hij heeft een donkere kop met een brede, zwarte baardstreep. De hals en de wangen zijn wit.
- De poten, de oogrand en de washuid zijn geel, maar de snavel is donkergrijs.
- Jonge slechtvalken zijn bruin en in de lengte gestreept, vooraleer ze hun volwassen verenkleed krijgen. De poten zijn eveneens geel, maar de washuid en de oogrand zijn blauwgrijs.
Het geluid van de slechtvalk
Het geluid van de slechtvalk omvat scherpe keelgeluiden en snelle roepen tijdens de jacht.
Hoe leeft de slechtvalk
Wat eet de slechtvalk?
Met snelheden van 100 km per uur tijdens de actieve, horizontale vlucht en de nog veel snellere duikvlucht, gaat hij achter andere vogels aan. Aangezien zijn prooien vaak uitstekende vliegers zijn, mislukken zijn pogingen regelmatig. Op het menu staat elk vliegend dier, gaande van vogels, als leeuweriken, steltlopers en duiven, tot vleermuizen. Slechtvalken jagen vaak in paarverband. De ene slechtvalk is de achtervolger, terwijl de andere zich hoog in de lucht klaar houdt om zich op de prooi te storten. Duiven, en met name verwilderde stadsduiven, vormen bij ons het leeuwendeel van de prooien, to groot jolijt van vele gemeentebesturen, die vroeger heel wat geld moesten investeren in de verdelging ervan.
Hoe plant de slechtvalk zich voort?
Vanaf het tweede levensjaar zijn slechtvalken geslachtsrijp en gaan ze een langdurende paarband aan. Broeden doen ze van nature hoog op een rotswand, waar ze geen nest maken, maar hoogstens een ondiepe holte voorzien. Als alternatief voor de rotswand, broeden slechtvalken op hoge gebouwen in speciale nestkasten, zoals dat in Vlaanderen het geval is. Uitzonderlijk wordt er een oud kraaiennest gebruikt, bijvoorbeeld hoog in een elektriciteitsmast. Eind maart worden er 3 of 4 eieren gelegd, of uitzonderlijk 5. Meestal broedt het wijfje de eieren uit, wanneer ze op zoek gaat naar eten, lost het mannetje haar af. Na een broedtijd van 32 dagen komen de eieren uit. Al na 3 weken hebben de jongen een volledig verenkleed en beginnen ze met hun vleugels te slaan, om de vliegspieren te oefenen. Zes weken na het uitkomen vliegen ze uit, in het begin nog ietwat stuntelig, maar al snel worden het uitstekende vliegers. De jongen worden nog een tijd bijgestaan door hun ouders. Na 2 tot 3 maanden zijn de jongen volledig zelfstandig en trekken ze uit het leefgebied van hun ouders.
Wist je dat?
Waar vind je de slechtvalk?
De slechtvalk komt, met uitzondering van Antarctica, op alle continenten voor. De vogel kan zich uitstekend aanpassen aan zijn leefmilieu. Slechtvalken in Canada of Siberië trekken regelmatig zuidwaarts om te overwinteren. Maar in België is de slechtvalk een standvogel, hij blijft steeds in de ruime omgeving van zijn nestplaats. De slechtvalk kan zowel in de stad voorkomen, waar hij jaagt op duiven, en nestelt in kerktorens, als in bergachtige gebieden met rotsen en kloven om te broeden.
Tijdens de broedtijd heb je het meest kans om een slechtvalk waar te nemen. Best vat je post rond één van de vele hoge kerken, waar Slechtvalken broeden, en je krijgt een waar schouwspel te zien. In de buurt van steile rotsen of hoge gebouwen kan je wel eens slechtvalken zien zitten of in de lucht zien cirkelen. Buiten de broedtijd kan je ze ook terugvinden aan riviermonden en in de buurt van wateroppervlakten. Hier jagen ze op eenden en andere watervogels. Als deze massaal opvliegen, kan er misschien een slechtvalk in de buurt zijn.
> Bekijk deze soort op waarnemingen.be
Kom deze soort veel voor
Roofvogels hebben het de vorige eeuw bijzonder moeilijk gehad en op enkele soorten na waren ze in grote delen van België en Nederland volledig uitgeroeid. Het heeft zware en soms dure inspanningen gekost om de omstandigheden opnieuw te verbeteren en roofvogels nieuwe kansen te bieden. Pas eind vorige eeuw begon het herstel zich af te tekenen. Ondertussen doet de slechtvalk het opnieuw goed.
De populaties van toppredatoren hangen recht evenredig samen met de grootte van hun territorium, het aantal beschikbare en geschikte nestplaatsen en vooral de beschikbaarheid van voedsel. Je kan daarom nooit over een overpopulatie of pest spreken. 2 à 3 jaar geleden bleek overigens al dat de Slechtvalk in België zijn verzadigingspunt overschreed, en nu op zoek is naar zijn ideale evenwichtspunt. Dat blijkt uit de cijfers die het FIR (Fonds voor Instandhouding van Roofvogels) sinds de comeback van de soort verzamelt en de meeste nestkasten heeft geplaatst en opvolgt.
Leer soorten herkennen en geef je waarnemingen door
Trek met je telefoon naar buiten en identificeer soorten met de gratis app ObsIdentify: de natuurherkenner in je broekzak. Door je waarnemingen op te slaan, lever je tegelijk een belangrijke bijdrage aan het onderzoek rond soorten. Download de app hier:
Ontvang nieuws over onze natuur en activiteiten rechtstreeks in je mailbox.
Abonneer je op onze nieuwsbrief