Havik

Havik (Accipiter gentilis)

De havik, een middelgrote roofvogel, behoort uiteraard tot de familie van de havikachtigen. Het zijn dagroofvogels, die voornamelijk leven op het noordelijke halfrond.

Hoe kan je de havik herkennen?

De havik heeft een lengte van 49 tot 66 cm. Het vrouwtje is aanzienlijk groter dan het mannetje.
De havik heeft korte, brede vleugels en een lange vierkante staart, met afgeronde hoeken en donkere dwarsbanden.
Een bruingrijs verenkleed, met vaalwitte onderdelen en fijne, donkerbruine dwarsstrepen, deelt hij met het vrouwtje van de sperwer. Voor een havik zijn volwassen verenkleed krijgt, is zijn verenkleed bruiner, de buik is lichter beige, met donkere druppelvormige strepen.
Een volwassen havik heeft een witte wenkbrauwstreep boven het oog, die sterk contrasteert met de donkere kruin en oorstreek.
De havik wordt gemakkelijk verward met de sperwer. Het mannetje van de havik kan dezelfde afmetingen hebben als het vrouwtje van de sperwer. Het verenkleed is zeer gelijkend. In de vlucht zijn de slagpennen van de havik echter minder opvallend gebandeerd dan bij de sperwer.

Hoe klinkt de havik?

Op het menu van de havik staan vogels, als duiven, lijsters, spreeuwen en eksters, maar ook zoogdieren tot de grootte van een konijn. De havik jaagt in bosgebieden en halfopen gebieden vanaf een zitplaats of in een lage vlucht. Hij kan op korte stukken een hoge snelheid bereiken, zo slaagt hij er in om zijn prooi te verrassen. Hij is een geduchte jager, die zelfs roofvogels, als ransuil en sperwer, weet te verschalken. Regelmatig wordt hij ook gespot, wanneer hij eenden verdrinkt, vooraleer hen uit het water te slepen.

Waar leeft de havik?

De havik komt verspreid voor in Europa. Grote bossen en halfopen gebieden genieten zijn voorkeur. Hij heeft nood aan voldoende dekking, om de verrassingsaanval voor te bereiden. Meer en meer komen ze ook voor in verstedelijkte gebieden. De havik is over het algemeen een vrij standvastige vogel, eens een territorium ingenomen, verlaat hij dit maar zelden. Haviken uit noordelijke gebieden trekken soms wel zuidwaarts om hier te overwinteren.
Verspreidingskaart van de havik

Hoe plant de havik zich voort?

Een paartje haviken leeft jarenlang in hetzelfde territorium, hier kunnen ze meerdere nesten bouwen. Ze verhuizen naar een nieuw nest om parasieten te vermijden. Het nest wordt, hoog in een boom, gebouwd met dode takken. Van half maart tot begin mei beginnen ze te broeden. Het vrouwtje legt 1 tot 5 blauwwitte eieren, die ze op circa een maand uitbroedt. Het vrouwtje blijft gedurende die 3 maanden bijna heel de tijd op het nest, waar ze voedsel krijgt aangeboden door het mannetje. Na vliegoefeningen in het nest, vliegen de jongen na 40 dagen uit. Na 3 tot 4 weken verlaten ze uiteindelijk het territorium van de ouders.

Hoe krijg je de havik te zien?

Doorgaans heb je het meeste kans om een havik te zien in beboste streken en halfopen landschappen. De havik jaagt ook soms in landbouwgebieden, waar ze zittend op een paal het landschap afspeuren. Maar slechts uitzonderlijk bezoeken ze tuinen. In de winter krijg je de havik iets vaker te zien.

Weetjes over de havik

De havik plukt zijn prooi, vooraleer hij ze verorbert.
De balts van de havik kenmerkt zich door rondjes te vliegen boven het territorium, met diepe vleugelslagen en uitgespreide onderstaartdekveren. Het spreiden van die dekveren wordt ‘vlaggen’ genoemd.