Kievit

© Joost van Bruggen, Creative Commons licentie: BY-NC-SA, xeno-canto catalogusnummer: XC362699 - Kievit - Vanellus vanellus | www.xeno-canto.org

Wat eet de kievit?

Het voedsel bestaat uit op de grond levende insecten(larven), regenwormen, slakjes, kleine hoeveelheden zaden en ander plantaardig materiaal.

Waar leeft de kievit?

• In het broedseizoen vind je kieviten vooral in schrale graslanden, weilanden en akkers. Tijdens de voor- en najaarstrek en in de winter vind je soms heel erg hoge aantallen bij elkaar, vooral in vochtige hooi- en graslanden.
• Verspreidingskaart van de kievit

Hoe plant de kievit zich voort?

Het mannetje krabt soms meer dan tien nestkuiltjes uit. Het vrouwtje kiest dan één van die aangeboden kuiltjes uit en legt daarin vanaf half maart een viertal eieren. Hoewel kieviten gewoonlijk slechts één broedsel grootbrengen, is hun vermogen om vervanglegsels te produceren legendarisch. Beide partners bebroeden het legsel. Wanneer een legsel verloren gaat, volgt er meestal een vervolglegsel (met iets kleinere eieren).

Hoe krijg je de kievit te zien?

De zangvluchten van de kievit zijn zo opvallend dat kieviten speuren in de baltsperiode (van half maart tot midden april) echt gemakkelijk wordt. In het begin van het broedseizoen gedragen kieviten zich heel erg agressief t.o.v. alle passanten. Elke overvliegende kraai, kauw, ekster, blauwe reiger, fazant, torenvalk of meeuw wordt met veel gebaar verjaagd.

Weetjes over de kievit

• In 2015 werd de kievit door de International Union for the Conservation of Nature (IUCN) op de Europese Rode Lijst geplaatst in de categorie ‘kwetsbaar’.
• In de Nederlandse provincie Friesland is het traditie om het eerste kievitsei aan te bieden aan de Commissaris van de Koning. Vroeger werd dit eerste ei zelfs aan de koningin aangeboden. Het eerste kievitsei staat symbool voor het begin van het voorjaar. Het is in de Europese Unie verboden kievitseieren te rapen. Friesland heeft echter een uitzonderingspositie op cultuurhistorische gronden. Sinds 2006 is het rapen toegestaan om tussen 1 maart en 9 april. In 2009 mochten in totaal 6.431 kievitseieren worden geraapt, in 2010, 2011 en 2.012 telkens 5.939, in 2013 6.307 en in 2014 weer 5.939 (met een maximum van 15 eieren per persoon). In 2015 werd het rapen weer verboden door de Raad van State, in een uitspraak van 14 januari 2015.
• Wereldwijd zijn er 24 soorten kieviten. Slechts drie soorten hebben een kuif.
• In oude vakliteratuur (uit 1842) wordt de kievit omschreven als een vrij talrijke broedvogel in de uitgestrekte moerassige weiden van de Kempen en de polders. De eieren waren toen zeer gegeerd voor consumptie. Er werden er veel verkocht op de markt van Maastricht, maar hun gelijkenis met kraaieneieren - die ook zeer smakelijk zijn - leidde meer dan eens tot oplichterij.
• Mannetjes hebben een spectaculaire zangvlucht waarbij ze zich (om de vier à vijf vleugelslagen) van de ene zijde op de andere gooien waardoor de opvallende onderzijde naar alle kanten zichtbaar wordt en de handpennen tegelijkertijd een ritmisch zoevend geluid voortbrengen. Aan deze opvallende ‘flapvleugelvlucht’ heeft de soort ook haar Engelse naam (Lapwing) te danken.
• Bij plots invallende vorst verplaatsen kieviten zich massaal naar het zuidwesten, om de voortschrijdende vorstgrens voor te blijven.  Dit fenomeen staat beter bekend als ‘vorststrek’.

Wat kan jij doen voor de kievit?

Weidevogels hebben het moeilijk. Steeds meer poldergraslanden worden gescheurd, meersen worden voorzien van drainagegreppels, het aantal koeien per perceel neemt toe. Natuurpunt staat op de bres voor het behoud van het traditionele weidevogellandschap. De Uitkerkse Polders is één van de kroonjuwelen van Natuurpunt: een bastion voor kievit, tureluur en grutto. Help ons om deze pareltjes verder uit te bouwen. Stort jouw gift op rekening IBAN = BE56 2930 2120 7588, BIC = GEBABEBB van Natuurpunt, Coxiestraat 11, 2800 Mechelen en vermeld Project 5519 Uitkerkse Polder. Doen! De kievit geeft je een schitterende baltsvlucht als bedank!

Meer weten?

ANWB Vogelgids van Europa
Deze editie van de ANWB Vogelgids van Europa beschrijft:

• Ruim 900 vogelsoorten in Europa, inclusief Noord-Afrika
• Gedetailleerde informatie over habitat, verspreidingsgebied, voorkomen in Nederland en België, herkenning en geluid
• Kaartjes over broed- en wintergebieden en trekroutes
• Van iedere soort alle gegevens overzichtelijk gerangschikt op één tekstpagina tegenover de afbeeldingen
• Nauwkeurige kaarten geven de trekroutes en broed- en wintergebieden weer
• De gids bevat een register van vogelnamen in het Nederlands, Latijns en Engels.
• Meer dan 4000 tekeningen in kleur

Koop online