Kamsalamander
De kamsalamander is de grootste salamandersoort van ons land. Hij dankt zijn naam aan de hoge, gekartelde kam die mannetjes op hun rug dragen tijdens het voorjaar; ze lijken dan wel een miniatuur waterdraakje.
Tot 20 jaar
Ongewervelde bodemdiertjes (watervlooien, vlokreeftjes, larven van kokers, dansmuggen en eendagsvliegen …)
Op vrijersvoeten
Kleinschalige landschappen met vrij grote, diepe poelen om zich voort te planten
Schuwe slokop
Imponeren met een ‘kattenrug’
Hoe herken je de kamsalamander?
- zwartbruine bovendelen met vage, ronde, zwarte vlekken
- kleine, witte spikkeltjes op de flanken
- geeloranje buik met zwarte vlekken en donkere keel met witte spikkels
- mannetjes in prachtkleed hebben een hoge, gekartelde rugkam en opvallende lichte staartstreep
- korrelige en wrattige huid
De kamsalamander is met een lengte tot 20 centimeter een van de grootste salamanders van Europa en de grootste watersalamander in ons land. Zijn lengte is meteen ook een goede manier om hem te onderscheiden van de kleine watersalamander, die ook een kam heeft.
Hoe leeft de kamsalamander?
Wat eet de kamsalamander?
De kamsalamander eet vooral kleine, ongewervelde bodemdieren als wormen, schaaldieren en insecten. Een kleine vis, een weekdier of een regenworm slaat hij evenwel niet af. Larven van de kamsalamander eten bij voorkeur watervlooien. Als ze echter niet oppassen, belanden ze zelf in de maag van volwassen kamsalamander: de soort is kannibalistisch.
Hoe plant kamsalamander zich voort?
Volwassen exemplaren overwinteren op het land en trekken eind februari, begin maart naar de paarplaats. De trek gebeurt uitsluitend ’s nachts en mannetjes komen gemiddeld vroeger aan dan vrouwtjes. Eens in het water ontwikkelen mannetjes hun bruiloftskleed zeer snel en slaan ze aan het paren tussen maart en begin juni. Na de paring zet het wijfje ongeveer 200 eitjes individueel af op ondergedoken bladeren van waterplanten. Door genetisch defect komt de helft van de eitjes niet uit. Tussen eind mei en begin juli hebben de meeste volwassen exemplaren het water verlaten. Pas tegen eind augustus, begin september gaan ook de jonge salamanders aan land.
Wist je dat
Doe mee met de paddenoverzet in jouw buurt
Waar vind je de kamsalamander?
Kamsalamanders zijn zeldzaam. Ook al komen ze in alle provincies voor, toch is de kans klein dat je er zomaar eentje zal tegenkomen. De soort heeft een voorkeur voor kleinschalige landschappen. Struikgewas en open bos in de nabijheid van het voortplantingswater zijn een noodzaak. Houtkanten, vermolmde boomstronken, steen- en houtstapels, braamstruwelen en stroken met ruigtekruiden zijn erg in trek als schuilplaats. Om zich voort te planten, hebben kamsalamander nood aan vrij grote en diepe poelen.
De soort lijkt in Vlaanderen in belangrijke mate gebonden aan rivier- en beekvalleien. De vindplaatsen in de omgeving van de grote rivieren liggen bijna steeds op de valleiranden of op plateaugronden in de onmiddellijke omgeving van de vallei. Wil je kans maken om een kamsalamander in levende lijve aan te treffen? Check dan de kalender van Hyla, de reptielen- en amfibieënwerkgroep van Natuurpunt voor excursies.
Bekijk deze soort op waarnemingen.be
Komt deze soort veel voor?
De kamsalamander staat op de Rode Lijst van de amfibieën en reptielen in Vlaanderen opgelijst in de categorie kwetsbaar. De voorbije decennia is de soort er vrij sterk op achteruit gegaan.
Wat kan jij doen?
Wat doet Natuurpunt?
Natuurpunt draagt de kamsalamander hoog in het vaandel. Dankzij gerichte beheerwerken kreeg de soort recent een boost in onder andere De Brand (Neeroeteren), Dauteweyers (Diepenbeek), Het Viskot (Linter), De Bomputten (Zemst), De Steenbakkerij (Maaswinkel), De Kooldries (Brecht), Het Duivenbos (Herzele), d’Heide (Wetteren) en de Makegemse Bossen (Merelbeke).
Leer soorten herkennen en geef je waarnemingen door
Trek met je telefoon naar buiten en identificeer soorten met de gratis app ObsIdentify: de natuurherkenner in je broekzak. Door je waarnemingen op te slaan, lever je tegelijk een belangrijke bijdrage aan het onderzoek rond soorten. Download de app hier:
Ontvang nieuws over onze natuur en activiteiten rechtstreeks in je mailbox.
Abonneer je op onze nieuwsbrief